Achtergrond

‘We zitten in een end game’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

"We zijn nu in een end game sfeer beland", zegt Ralien Bekkers, voormalig jongerenvertegenwoordiger bij de VN, nu student aan Yale en lid van de Nederlandse delegatie. Tot zes uur vanochtend volgde ze de besprekingen over de ontwerptekst, versie twee, die donderdagavond werd gepresenteerd.

Take it all, or take it all
Het is de voorlaatste versie, zo maakte COP-voorzitter Fabius duidelijk. "Alle onderhandeltrucs worden nu uit de kast gehaald. Claudia Salerno van Venezuala – overigens een geweldig mens – verzette zich hevig tegen de in haar ogen agressieve take it all, or take it all-tactiek van Fabius. Ze leek een akkoord te willen saboteren. John Kerry, die namens de VS sprak, werd op een gegeven moment echt pissed: 'we hebben dagenlang bilaterale gesprekken gevoerd om een akkoord mogelijk te maken, en nu gaan allerlei landen dwarsliggen op details'. Dat was niet heel handig van hem, maar wel begrijpelijk." 

Wat Bekkers teleurstelde, was dat de aloude kloof tussen rijk en arm, ontwikkelde en ontwikkelingslanden weer helemaal terug leek te zijn. Woensdag nog trad een 'high ambition' coalitie naar buiten van EU, VS en  arme landen, die de oude scheidslijnen doorbrak. "Er is blijkbaar nog onvoldoende vertrouwen tussen de partners in die coalitie. Er werd voortdurend verwezen naar de common but differentiated responsibilities and respective capabilities: de rijke landen zijn de schuld van klimaatverandering en ontwikkelingslanden hoeven eigenlijk geen actie te ondernemen. Dat geldt zelfs voor landen als China en India. Kerry sprak dreigende woorden dat ie op die manier een akkoord niet door de Senaat zou krijgen. Daarmee zijn we weer terug bij af." 

De kloof tussen rijke en arme landen is weer helemaal terug

Geen stevig doel
De meningsverschillen spitsen zich nog steeds toe op de drie hoofdpunten: differentiatie van verplichtingen tussen rijk en arm, klimaatfinanciering en de ambitie van het akkoord. Het doet Bekkers pijn dat de tekst met name op het laatste punt behoorlijk is afgezwakt. De tekst over een lange termijn doel is tamelijk vaag geworden. "Nu staat er neutraliteit van broeikasgasemissies in de tweede helft van de eeuw. Liever hadden we een stevig doel als nul uitstoot van broeikasgassen in 2050 gezien. Want op die manier wordt een sterk signaal naar de markt gestuurd en kan er echt een economische omslag komen. Daarbij is er nog veel weerstand tegen het beprijzen van CO2, iets wat buiten de VN breed ondersteund wordt maar er hier lastig doorheen komt. Dat zou die nodige transitie enorm versnellen. Het bedrijfsleven had dan niet meer in de fossiele economie geïnvesteerd, dat was te riskant geworden." 

Verder valt het haar tegen dat de Europese Unie weinig ambitie lijkt te tonen. De VS, eerder niet bepaald een klimaatkampioen, trekt harder aan een stevig akkoord. "De EU laat zich te veel gijzelen door Polen, de Saoudi's van Europa, en lijkt niet te hard te willen gaan. Ze zijn bang dat ze dan de eenheid binnen de Unie in gevaar brengen." 

De EU laat zich te veel gijzelen door Polen, de Saoudi's van Europa

De verwijzing naar 'intergenerational equity',  rechtvaardigheid tussen generaties, is gelukkig weer terug in de tekst. "In de vorige versie was ie ineens verdwenen. We zaten met de internationale jongeren helemaal in de crisis mode: hier hadden we jaren voor geknokt. Wie had ons dat geflikt? Toen kregen we een mailtje dat het een copy paste-foutje was geweest…" 

Anderhalve graad
En het grootste lichtpunt is het beklemtonen van de noodzaak om de opwarming binnen anderhalve graad te houden. "Alleen heel jammer dat daar verder geen actie aan wordt gekoppeld." De vermelding van de anderhalve graad maakt de tekst voor de Small Island States, die nu al natte voeten krijgen, acceptabel. "Maar zij worden mogelijk in de wielen gereden door hun maatjes in de G77. Hun spelletjes leiden alleen maar tot afzwakking van de tekst." 

Uitgesproken positief vindt Bekkers het momentum rond de top. "Er is geen discussie over dat er iets moet gebeuren, ook al voor 2020. En het bedrijfsleven is echt in beweging. Op het moment dat investeerders, en met name de banken, massaal de risico's van de fossiele economie te groot gaan vinden – ja, dan gaat het hard." 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons