Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Terwijl door overbevissing en vervuiling de visstanden in het grootste meer van Afrika drastisch zijn gedaald en vissers vechten voor hun bestaan, zitten de diepe wateren rond Migingo nog vol nijlbaars, een uiterst rendabele vis vanwege de export naar Europa. Steeds meer vissers trekken daarom naar deze trekpleister, die precies op de grens van Kenia en Uganda ligt – die allebei claimen eigenaar te zijn.
“Bewoners bekogelden agenten met stenen, waarop de Ugandese troepen de vlag neerhaalden
Het grensconflict loopt steeds hoger op en sommige vissers spreken inmiddels over ‘Afrika’s kleinste oorlog’. Zo bezetten Ugandese militairen het toen nog dunbevolkte eiland in 2004, verjoegen piraten, voerden kostbare visvergunningen in en arresteerden Keniaanse vissers die de juiste papieren niet hadden. Nadat de Kenianen klaagden over het in eigen wateren lastiggevallen te worden, stuurde de Keniaanse regering de politie eropaf. Die probeerde vorig jaar een Keniaanse vlag op het eiland te hijsen, maar bewoners bekogelden de agenten met stenen, waarop de Ugandese troepen de vlag weer neerhaalden.
Een gezamenlijke commissie die moest vaststellen op wiens grondgebied het rotsachtige eiland nu werkelijk ligt, kwam nooit tot een uitspraak. Keniaanse politici eisen nu daarom dat hun regering het Internationaal Gerechtshof in Den Haag inschakelt om het grensgeschil op te lossen.
Maar zelfs al zou worden vastgesteld dat Migingo op Keniaans grondgebied ligt, dan nog zijn de meeste mensen het erover eens dat de diepe visrijke wateren binnen de Ugandese grenzen liggen. De economische belangen nemen ondertussen alleen maar toe, onder meer door een stijgende vraag naar ‘zwemblaas’ – een orgaan van bepaalde vissoorten waaronder de nijlbaars – die in China als delicatesse wordt gegeten. Gaat nijlbaars inmiddels voor 6 dollar per kilo over de toonbank; zwemblaas wordt voor wel 300 dollar per kilo op de wereldmarkt verhandeld. Deze lucratieve handel zorgt voor nog meer spanning op Migingo-eiland.
Vissers en handelaren dragen pas gevangen nijlbaars het eiland op. Terwijl de wateren rond Migingo nu nog volop nijlbaars zit, vrezen sommige wetenschappers voor het op korte termijn uitsterven van tilapia en nijlbaars, de twee belangrijkste commerciële vissoorten in het Victoriameer.
De Keniaanse visser Kennedy Ochieng (37) keert met lege handen terug naar huis. De Oegandese politie heeft zijn vangst van 300 kilo nijlbaars, zijn aas en zijn brandstof in beslag genomen omdat hij in Ugandese wateren zou hebben gevist. “Op het water kun je niet zien waar de grens tussen Kenia en Uganda loopt”, vertelt Ochieng.
Vissers wegen de net gevangen nijlbaars. Met een jaarlijkse visproductie van 135.000 ton weet Kenia niet te voldoen aan haar landelijke vraag van 500.000 ton vis. De economische belangen rond vis-hotspot Migingo nemen hierdoor nog verder toe.
Vissers beproeven hun geluk in het openluchtcasino van Migingo. Terwijl het eiland op twee uur varen van het Keniaanse vasteland ligt, is het maar liefst achttien uur varen vanaf de Ugandese kust. Op het eiland wonen hierom vooral veel Ugandezen die hun familie op het vasteland vaak maar een à twee keer per jaar zien.
Sommige vissers nemen hun vrouwen mee naar het eiland, die er dikwijls werken in de restaurantjes of eettentjes. Zo ook Maria Namaganda (34), wier drie kinderen bij haar moeder op het Ugandese platteland wonen. “Ik verdien hier meer dan op het vasteland omdat mijn klanten hier zowel uit Ugandezen, Kenianen als Tanzanianen bestaan”, vertelt ze.
De Ugandese visser Eddison Ouma (32) (in het blauwe T-shirt) helpt andere vissers bij het repareren van hun netten. Hij woont nu vijf jaar op Migingo en ziet zijn vrouw en twee kinderen slechts twee keer per jaar. “In Uganda zijn nauwelijks banen. Daarom werk ik hier als visser”, vertelt hij.
Klanten staan in de rij voor Joseline Uzamukunda (33) die op het eiland als prostituee werkt. “We rouleren tussen de verschillende eilanden op het Victoriameer, zodat de vissers niet verveeld raken”, legt de Ugandese uit. Haar vijf kinderen verblijven bij haar moeder op het vasteland. “Ik mis ze ontzettend maar dankzij dit werk kunnen ze nu alle vijf naar school.”
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
