Deze vrouwen bieden de realiteit al tuinierend het hoofd

“Daar gaan we vandaag dahlia’s planten”, vertelt Kyra van Hoof, projectcoördinator van Bloei & Groei, terwijl zij wijst naar een stuk grond. “We willen bijen aantrekken en deze bloemen werken heel goed.”
Ondertussen hebben de eerste vrouwen zich al verzameld en ontfermen zich over hun goed onderhouden tuintjes, waar zij onder andere sla, radijsjes en oregano verbouwen.

De moestuinen liggen tussen het Reigersbos en de Gaasperplas in. Beschut tussen de bomen, deelt het project de grond met schooltuin Gaasperdam. Tientallen kleurig versierde bordjes staan verspreid met de namen van kinderen. Om drukte te voorkomen werken de vrouwen en schoolkinderen op andere momenten. Hierdoor straalt de plek rust uit, je waant je even niet in Amsterdam.

Ama Koranteng-Kumi, de oprichtster, wilde dit element en de natuur die voorhanden was, dan ook graag benutten toen zij drie jaar geleden Bloei & Groei opzette. “De natuur is in dit stadsdeel overvloedig. Ik wilde dat gebruiken als bron van veerkracht voor vrouwen in deze buurt die het goed kunnen gebruiken.” Van alle stadsdelen in Amsterdam, kampen vrouwen hier het meest met armoede, werkeloosheid en de zorg voor anderen, vertelt Koranteng-Kumi. Daarom is het project hard nodig in Zuid-Oost, volgens haar. 
 

Deelnemers van Bloei & Groei krijgen elk hun eigen moestuintje van 10 vierkante meter waar zij groenten, bloemen en kruiden kunnen verbouwen onder begeleiding van een tuincoach. De moestuinen zijn speciaal voor vrouwen die in Zuid-Oost wonen. Daarnaast worden er ook activiteiten georganiseerd zoals workshops, wandelingen en yoga op natuurplekken in Zuid-Oost waar alle vrouwen aan mogen deelnemen.
Want het is fijn om soms even geen mannen om je heen te hebben, vindt Van Hoof. “Wij hebben gemerkt dat vrouwen onderling een ontzettende power en energie met zich mee kunnen brengen. Zij kunnen elkaar goed helpen en versterken. Zij gedragen zich soms anders als er mannen in de buurt zijn.” Daarnaast merkt ze op dat de vrouwen nog geen enkele keer een man nodig hebben gehad voor klusjes.

Elkaar ondersteunen vindt deelneemster Norma Texel belangrijk. “Wij kunnen elkaar vragen stellen, als wij iets niet weten, of wij helpen elkaar met de tuintjes. Bijvoorbeeld even water geven.” Het wordt het derde jaar dat zij haar tuintje heeft bij het project. “Het tuinieren vormt een hele fijne afleiding voor mij.” Als kind tuinierde Norma met haar oma in Suriname. Ze had dus al veel ervaring. “Momenteel ben ik sperziebonen en kousenband aan het kweken. Ik hou ervan om te zien hoe alles groeit en bloeit.''

Uniek

Het initiatief heeft ondertussen drieëntwintig deelneemsters met een moestuin, waarvan de jongste tweeëntwintig jaar en de oudste tachtig jaar oud. Die verscheidenheid is belangrijk voor het project, vertelt Van Hoof. “Het liefst spreken wij alle lagen van de maatschappij aan. We hebben niet alleen een mix in leeftijden, maar ook in nationaliteiten.” Er zijn maar drie dagen waarop de vrouwen terecht kunnen bij de tuintjes, zodat zij elkaar niet mislopen. “Dat is wat Bloei & Groei uniek maakt en hoe het zich onderscheidt van andere moestuincomplexen. Om elkaar mentaal te kunnen ondersteunen, moeten wij elkaar zien en kunnen samenwerken”, vertelt Van Hoof. 

Terwijl een van de deelneemsters, Moya Gómez*, druk bezig is in haar moestuin, vertelt ze dat ze in het begin vreesde dat andere vrouwen van Bloei & Groei heel ‘zweverig en feministisch’ zouden zijn. “Dit is gelukkig niet het geval”, lacht zij. “Alle vrouwen zijn heel aardig en helpen elkaar met hun tuintjes. Wij vormen hier echt een mix tussen studenten, moeders en grootmoeders.” Gómez is zelf student. “Vroeger heb ik precies op deze plek een schooltuintje gehad en heb ik de basis geleerd voor tuinieren. Daarna heb ik altijd weer een tuintje gewild, waar ik zelf mijn eigen groenten en kruiden kon verbouwen.” Hoewel zij op zoek was naar een tijdelijke hobby en meer inzicht wilde krijgen in kruiden en zaden, vindt zij het sociale aspect ook belangrijk. “De verschillende achtergronden van de vrouwen hier maakt het contact heel interessant en gezellig.”

Groene oase

Wanneer de vrouwen aan hun moestuintjes werken, is het van belang dat zij een oase van rust ervaren, vindt Koranteng-Kumi. “De tuintjes bieden ontspanning, even weg uit het hectische leven. Tegelijkertijd krijgen zij er heel veel voor terug; ze verbouwen hun eigen voedsel, krijgen daar begeleiding bij en leren zo meer over de natuur en tuinieren.”

Een moestuintje onderhouden zorgt ervoor dat Imelda, een van de deelneemsters, haar hoofd kan leegmaken. “Momenteel ben ik spitskool, sla en aardappelen aan het verbouwen. Eigen oogst is echt heerlijk.” Daarnaast heeft zij een vriendschap overgehouden aan Bloei & Groei. “Vorig jaar kwam ik erachter dat mijn buurvrouw hier ook muziek kan maken. Nu geven wij binnenkort ons tweede concert.”

Broedplaats

Door het succes van het project zou Koranteng-Kumi het liefst het aantal moestuinen willen uitbreiden. Nu is het initiatief nog afhankelijk van schooltuin Gaasperdam die hen hun overgebleven tuintjes doneert. “We zijn op zoek naar nieuwe mogelijkheden, hier in Zuid-Oost of in andere stadsdelen. Alleen is er weinig beschikbare landbouwgrond”, vertelt ze.

Verder wil de initiatiefneemster een nieuw project starten met de deelnemers. “Vorig jaar hebben we op een laagdrempelige manier ingrediënten uit onze tuintjes gebruikt om bijvoorbeeld kruidenthee mee te maken. Dat was heel succesvol en leuk”, zegt Ama. “Daarom wil ik een broedplaats opzetten waar vrouwen producten zoals zalfjes, zeepjes en kruidentheeën kunnen maken en verkopen. Zo hebben wij onze eigen Bloei & Groei productenlijn in de toekomst.”

* Uit privacyredenen is de naam van Moya Gómez gefingeerd. Haar echte naam is bij de redactie bekend.