Klimaatverandering: ‘Als we nu beginnen, zijn we nog net op tijd’

We kunnen nog steeds onder de twee graden opwarming blijven, maar dat vereist ‘forse inspanningen’ en een versnelling van het huidige beleid tegen klimaatverandering. En het helpt om minder vlees te eten.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Twee expedities rustte klimaatjournalist en activist Bernice Notenboom uit naar het arctische gebied van Spitsbergen om de gevolgen van de opwarming van de aarde waar te nemen. Mei dit jaar vertrok de tweede, met twee schepen vol ondernemers. Zij toonden zich donderdag in het Mauritshuis zonder uitzondering zwaar onder de indruk van de snelheid waarmee het poolijs smelt. Bij velen, onder wie ING’s vastgoedchef Peter Göbel, mondde dat uit in de behoefte aan actie. “We hoeven niet meer te discussiëren over de ernst van klimaatverandering. I’m a believer.”

Dat grootscheepse actie nodig is, werd onderstreept door PBL-onderzoeker prof. Detlef van Vuuren. Uit zijn slides bleek dat het huidige klimaatbeleid bij lange na niet voldoende zijn, om onder de twee graden opwarming te blijven, laat staan ruim daaronder.

Als we een goede kans willen hebben, om onder de ‘veilige’ 1,5 graden te blijven, dan is het resterende koolstofbudget zelfs heel snel op: we kunnen ons dan nog maar zes keer de CO2-uitstoot van 2015 permitteren. Het kan nog wel, aldus een groep onderzoekers in een artikel in Nature Geoscience van maandag.

Wachten we tot 2030 met rigoureuze stappen, dan zal de teruggang in uitstoot daarna nog sneller moeten zijn, en moeten zelfs voor twee graden negatieve emissies (zoals het verbranden van biomassa en de vrijkomende CO2 afvangen en opslaan) redding brengen. Los van voortschrijdende technologie voor duurzame energie, en opslag van CO2 pleit Van Vuuren ook om ‘verandering van levensstijl’ serieus te beschouwen. Met name het terugbrengen van vleesconsumptie kan het aandeel van de veehouderij in de uitstoot van broeikasgassen terugbrengen. Dat levert meer op dan beleid om voedselverspilling terug te dringen

De aandacht voor klimaat maakt het mogelijk ook breder te kijken en dus ook onze vleesconsumptie ter discussie te stellen, en dat is winst. Ook de verantwoordelijkheid die China neemt, en de spectaculaire prijsdaling van duurzame energie stemmen Van Vuuren – enigszins – optimistisch. Maar zijn ‘to do’ lijst voor de broodnodige klimaatrevolutie is indrukwekkend.

De prioriteitenlijst van Detlef van Vuuren voor een klimaatrevolutie

  1. Focus op energie-efficiëntie en besparing
  2. Breng de emissies van elektriciteit naar nul
  3. Gebruik elektriciteit waar mogelijk
  4. Ontwikkel negatieve emissies
  5. Het moeilijkste stuk: ‘decarboniseer’ de brandstofsector met waterstof, CO2-opslag, ‘solar fuels’ en biobrandstoffen
  6. Breng de uitstoot van andere broeikasgassen zoals methaan terug (onder andere door minder vleesconsumptie); voorkom ontbossing en stimuleer herbebossing
Uiteindelijk is het nog niet te laat, denkt Van Vuuren: “Ik hoorde van de week het citaat van Dennis Meadows van de club van Rome, uit 1972: Als we nu beginnen, zijn we nog net op tijd.”

Onzichtbare hand

Wie moeten het in Nederland gaan doen? Bernice Notenbooms topmanagers deden na hun arctische trip een beroep op de politiek, maar de bal werd met dezelfde snelheid teruggekaatst door premier Rutte.  “We missen leiderschap”, zei Bernice Notenboom en ze wees ten voorbeeld naar de poolreiziger Ernest Shackleton die zijn bemanning na schipbreuk van een ijsschots redde. “De onzichtbare hand van de markt zorgt niet voor het tegengaan van klimaatverandering”, stelde D66-politica Stientje van Veldhoven. “We beleven een Tragedy of the Commons, waarbij niemand zich verantwoordelijk voelt voor publieke goederen zoals het klimaat. De overheid heeft een belangrijke rol. We hebben een totale transformatie nodig. Dat gaat verder dan het plaatsen van windmolens en zonnepanelen, maar het gaat om grote veranderingen in onze landbouw, transport en ons materialengebruik.”

D66 zit aan tafel bij de formatie, en het gevoel van urgentie leeft bij de formatiepartners, verzekerde ze: “Klimaat is een hoofdonderwerp bij de formatie.” De aanwezigen in het Mauritshuis waren niet meteen overtuigd. Duurzaam ondernemer Talitha Muusse: “De VVD heeft zelfs klimaatontkenners onder prominente partijleden!”

Wellicht zou ook hier een arctische trip uitkomst bieden. Wie brengt Mark Rutte en Sybrand Buma naar Spitsbergen?

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons