2017 brak vele klimaatrecords – wat zegt de wetenschap daarover?

Het jaar 2017 brak opnieuw vele klimaatrecords. Kelly Levin, klimaatdeskundige bij het World Resources Institute, zet op een rij wat de wetenschap te zeggen heeft over deze extremiteiten waarvan steeds duidelijker lijkt te worden dat de klimaatverandering er invloed op heeft.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Delen van de Verenigde Staten hadden in de afgelopen dagen te maken met extreem lage temperaturen. Haaien vroren dood in de Atlantische Oceaan en leguanen vielen, door de kou bevangen, uit de bomen in Florida. Het extreme weer kan te maken hebben met de klimaatverandering. Uit recente studies blijkt dat smeltend poolijs de straalstroom kan ontregelen en koude lucht naar het zuiden kan sturen. In andere delen van de wereld heeft men momenteel te maken met hogere temperaturen dan gebruikelijk. Het doet denken aan andere extremen die we in het afgelopen jaar zagen. Wereldwijd hebben we te maken met extremiteiten die records breken en het leven ontregelen. Wetenschappers krijgen inmiddels steeds meer inzicht in de manier waarop de klimaatverandering invloed heeft op de vele rampen die we zien gebeuren.

We hebben enkele van de meest opmerkelijke gebeurtenissen en wetenschappelijke inzichten van 2017 op een rij gezet. Eén ding was duidelijk: de klimaatverandering creëert omstandigheden die risico’s met zich meebrengen voor ons allemaal.

Temperatuur

Hoewel de gegevens van het afgelopen jaar nog vrijgegeven moeten worden, zal 2017 waarschijnlijk de geschiedenis ingaan als het op twee na warmste jaar sinds de 138 jaar dat er statistieken worden bijgehouden. Volgens één rapport wordt het zelfs het op één na warmste jaar. Het lijkt het warmste jaar zonder een El Nino te worden, een weerverschijnsel dat normaal gesproken de temperatuur doet stijgen.

Extreme gebeurtenissen

Tot begin oktober deden zich al vijftien weer- en klimaatrampen voor in de Verenigde Staten, met een schade van meer dan 1 miljard dollar. Dat is ongeveer evenveel als de totale schade in 2016 en slechts iets minder dan recordjaar 2011.
  • Californië had te maken met de grootste natuurbrand ooit, waardoor 50.000 mensen geëvacueerd moesten worden. Bij een natuurbrand een paar weken daarvoor in het noorden van Californië, kwamen meer dan veertig mensen om. Minstens 8.400 huizen werden verwoest.
  • Orkanen volgden elkaar in hoog tempo op. De orkaan Harvey leidde tot overstromingen en extreme neerslag, waardoor bijna 800.000 mensen hulp nodig hadden. Daarna volgden Irma (de hevigste in de Atlantische Oceaan sinds Wilma in 2005) en orkaan Maria (de hevigste die sinds 1928 aan land kwam in Puerto Rico). Wetenschappers onderzoeken de rol van de klimaatverandering bij deze gebeurtenissen, maar hebben al ontdekt dat door mensen veroorzaakte klimaatverandering waarschijnlijk de kans op zware neerslag bij Harvey minstens 3,5 keer hebben verhoogd en zijn intensiteit met bijna 20 procent.
  • Oost-Afrika kreeg te maken met een diepere humanitaire crisis als gevolg van verwoestende droogte, in combinatie met oorlog, wat leidde tot honger voor miljoenen mensen.
  • Australië brak meer dan 260 hitte- en neerslagrecords en kreeg te maken met de warmste winter ooit gemeten.
  • De American Meteorological Society constateerde in een rapport dat wetenschappers steeds beter kunnen onderscheiden wanneer klimaatverandering impact heeft op extreme gebeurtenissen. Voor het rapport werd werk van 116 wetenschappers uit 18 landen bekeken. Ze concludeerden dat verschillende extreme gebeurtenissen in 2016, zoals de extreme hitte in Azië en een hittegolf voor de kust van Alaska, niet mogelijk waren geweest zonder de menselijke invloed op het klimaat. In een andere noemenswaardige publicatie wordt een verband gelegd tussen de ernst van een aantal extreme gebeurtenissen en de klimaatimpact op de straalstroom.

Zeespiegelstijging

  • Wetenschappers die de (zee)bodem bij Groenland in kaart brengen, ontdekten dat er twee tot vier maal zoveel kustgletsjers risico lopen op versneld smelten dan eerder werd aangenomen.
  • Op Antarctica documenteerden wetenschappers voor het eerst grootschalige beweging van smeltwater en oppervlaktedrainage, waardoor water naar gebieden of ijsschotsen kan stromen die al kwetsbaar zijn en daardoor sneller ijsmassa kunnen verliezen.

IJs

  • Wetenschappers stelden vast dat de omvang en snelheid waarmee het poolijs afneemt, niet eerder is geconstateerd in de afgelopen 1500 jaar.
  • Poolijs had in maart vorig jaar de kleinste oppervlakte ooit gemeten in die maand. Sinds 1979 neemt de oppervlakte elke tien jaar af met 2,8 procent. Ook was er die maand minder dan 1 procent ouder zeeijs, ijs dat minstens vier winters blijft en beter bestand is tegen smelten dan nieuw ijs.
  • Hoewel de oppervlakte zomerijs op Antarctica in de afgelopen jaren in het algemeen groeide, noteerden wetenschappers in 2017 de kleinste oppervlakte ooit. Wetenschappers zullen nog enkele jaren onderzoek moeten doen om erachter te komen of dit het gevolg is van een structurele systemische verandering.


Uitstoot van broeikasgassen

  • Het World Meteorological Bulletin constateerde dat de concentraties CO2 – 403,3 ppm in 2016 – het hoogste waren in minstens 800.000 jaar en 45 procent hoger dan in het pré-industriële tijdperk. De laatste keer dat de aarde te maken had met vergelijkbare niveaus CO2, was toen de zeespiegel 10 tot 20 meter hoger stond dan nu, en de wereldwijde gemiddelde temperatuur 2 tot 3 graden hoger was. Hoewel het nog te vroeg is om iets te zeggen over de concentraties in 2017, heeft het Mauna Loa Observatory al metingen gedaan van meer dan 410 ppm.
  • Het Global Carbon Project van de University of East Anglia constateerde dat 2017 het jaar was met de hoogste niveaus van CO2-vervuiling tot nu toe, wat betekent dat geen sprake meer is van de afvlakking van de uitstoot van fossiele brandstoffen die in drie voorgaande drie jaar werd geconstateerd.

Ecologische ontwrichting

  • Wetenschappers hebben ontdekt dat tropische bossen misschien een kritieke grens hebben bereikt. Van opslagplaatsen voor CO2 (die ze opnemen uit de atmosfeer), lijken ze als gevolg van ontbossing, degradatie en andere vormen van landgebruik, te veranderen in CO2-uitstoters.
  • De temperatuur van de permafrost was in 2016 de hoogste ooit gemeten. De eerste, voorlopige onderzoeksresultaten voor 2017 suggereren dat dat voor dat jaar ook het geval zal zijn. Deze opwarming kan ertoe leiden dat ecosystemen in de permafrost te maken krijgen met dooi, waardoor broeikasgassen kunnen vrijkomen.
  • In een studie in Nature wordt geconstateerd dat ecosystemen steeds meer tijd nodig hebbenom te herstellen van droogte, vooral in de tropen en op hoge noordelijke breedtegraden. De hersteltijd zegt iets over de veerkracht van de ecosystemen; als het herstel te veel gehinderd wordt, kunnen op grote schaal bomen afsterven.
  • Wetenschappers constateerden dat eerdere schattingen over de impact van de klimaatverandering op soorten te voorzichtig zijn geweest. Bijna één op de twee bedreigde zoogdieren en één op de vier bedreigde vogels heeft al te maken met de negatieve invloed van de klimaatverandering in minimaal een deel van het leefgebied.
Is er een weg terug?
Het is duidelijk dat het niet de goede kant opgaat. Maar 2018 geeft ons de mogelijkheid van een nieuwe start en een kans om te leren van 2017 en de jaren daarvoor, waarin ook klimaatrecords werden gebroken. Laat 2018 een jaar worden waarin we een andere weg inslaan en werken aan een koolstofarme toekomst.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons