De partijen in mijn tijdelijke woonland vechten met elkaar. En wat de aanwezigheid van de hardvochtige extremisten van ISIS op kilometers van mijn huis niet voor elkaar hebben gekregen, lukt hen: ik denk over mijn vertrek uit de Koerdische Regio van Irak.
Littekens
De burgeroorlog tussen de verschillende Koerdische partijen ligt twintig jaar achter ons. Een strijd die families verdeelde, waarbij broeders elkaar bevochten, en die aan duizenden mensen het leven heeft gekost. Een strijd die niet alleen littekens achterliet, maar ook een blijvend onderling wantrouwen.
Nu begrijp ik waarom steeds meer Koerden weg willen
Want er is nooit echt onderzoek gedaan naar de schuldvraag, er is geen verzoeningsproces geweest en duizenden worden nog steeds vermist. Af en toe stuit men bij bouwwerkzaamheden op een massagraf.
De strijd begon toen Koerden dankzij een no-flyzone van het juk van Saddam Hoessein waren bevrijd. En die hield pas op toen de Amerikanen de partijen tot een overeenkomst wist te bewegen om de koek, waar de ruzie om ging, te verdelen. Sindsdien domineren de twee grootste partijen, KDP en PUK, de Koerdische Regio in Irak en delen ze de inkomsten uit het grensverkeer.
Twintig jaar later gaat dat in een regio, die vrijwel alles invoert, om enorme bedragen. Inmiddels wordt in de Koerdische regio olie gewonnen, waarvan de opbrengst deels ook bij die twee partijen en hun leiders belandt. Oproepen om transparantie over de olie-inkomsten leverden echter weinig op, en de frustratie nam toe toen een miljoen ambtenaren tot twee keer toe maandenlang geen salaris kregen.
Oproep en knokpartijen
Daarom kwam het begin deze maand tot grootscheepse demonstraties en knokpartijen. Partijbureaus en mediakantoren moesten het ontgelden en er vielen zeker zes doden. Waarvoor de grootste partij KDP de schuld legde bij Gorran, de politieke veranderingspartij die er bij was gehaald om de eenheidsregering te versterken, maar daar nu simpelweg weer uit is gegooid.
Machtspolitiek die niet past in een regio die op weg zegt te zijn naar onafhankelijkheid
Met democratie heeft het weinig te maken, meer met het recht van de sterkste. Met het vasthouden aan de KDP-president die zijn wettelijke termijnen heeft opgebruikt. Het is machtspolitiek die niet past in een regio die op weg zegt te zijn naar onafhankelijkheid. Die ons twintig jaar terugzet door opnieuw een muur te zetten tussen twee Iraaks-Koerdische provincies.
Ik woon in Erbil, en word automatisch ingedeeld in het ene politieke kamp. Journalisten zijn hier immers bijna allemaal verbonden aan media die betaald worden door de partijen. Het uitgangspunt dat je daden en ontwikkelingen van meerdere kanten kunt bekijken, ontbreekt.
Geen veilig gevoel
Het is niet alleen dat ik mij in die positie niet thuis en zelfs onveilig voel. Ik probeer de scheldpartijen op Twitter te negeren. Maar het heeft gevolgen voor mijn bewegingsvrijheid: de provinciegrens overgaan heeft opeens weer risico’s.
En nog belangrijker: deze regio voert oorlog met ISIS, en stond zich er tot nu toe op voor dat ze dat deed voor de veiligheid van de wereld. ISIS lacht in z’n vuistje over de interne ruzie in de Koerdische regio. Want de peshmerga, de Koerdische strijders, worden nu deels van het front weggehaald om partijkantoren te beschermen. In plaats van ISIS tegen te houden, staan ze nu tegenover hun eigen Koerdische broeders.
In plaats van ISIS staan ze nu tegenover hun eigen Koerdische broeders
Nu begrijp ik waarom steeds meer Koerden weg willen, ondanks de economische groei van de afgelopen jaren. Ik zie wat zij al wisten: De politieke wil om het Koerdische project tot een succes te maken ontbreekt. Het gaat teveel om geld en macht, en te weinig om het welbevinden van de burgers.
En dat met ISIS dreigend op slechts tientallen kilometers afstand van onze steden. Als politici hun onderlinge machtspelletjes belangrijker vinden dan de veiligheid van de burgers, dan overweeg ik ernstig om mij bij die 25.000 Koerden te voegen die vorig jaar al naar Europa gingen.
