Op de door NRC georganiseerde Impact Day kwamen zo'n 170 deskundigen en belangstellenden bijeen om te praten over innovaties in het bedrijfsleven. Locatie: de imposante Beurs van Berlage in Amsterdam. Toepasselijk, want dit eerste beursgebouw ter wereld werd opgericht om in de Gouden Eeuw de aandelen van de VOC te verhandelen. Uiterekend hier wordt nu een nieuwe benadering van economie en globalisering bediscussieerd.
Ondernemers als nieuwe activisten
Ondernemers zijn de nieuwe activisten, hoor je vaak tijdens deze bijeenkomst. Dat vindt ook Blanca Juti, Chief Corporate relations van Heineken. “Seks verkoopt niet meer”, zei ze tijdens haar presentatie. “Activisme daarentegen wel.”
Startups schieten als paddesoelen uit de grond uit, en claimen dat ze de wereld willen verbeteren. Maar ondanks hun vaak goede bedoelingen en ambitieuze missies worden ze vaak gewezen op alle onderdelen die niét duurzaam zijn in hun bedrijf. “We mogen niet te snel tevreden zijn”, stelt Magda Hoek van Business for Good. “Het is twee voor twaalf en de duurzame groei gaat niet snel genoeg.”
Maar volgens Willemijn Verloop van Social Enterprise NL moeten sociale ondernemers niet te veel onder het vergrootglas worden gelegd. “De focus ligt te vaak op wat er fout gaat,” stelt Verloop.
Niet zo zwart-wit
Maar zo zwart-wit ligt het sociaal ondernemen niet, weet Bas van Abel, mede-oprichter van Fairphone. “De duurzame keuzes die je moet maken zijn erg complex. Daarbij moet je soms voor de risicovolle optie gaan.” Volgens Van Abel durven veel bedrijven hun handen niet te branden aan de Democratische Republiek Congo, uit angst voor reputatieschade. Fairphone haalt er wel haar grondstoffen.
Sommige keuzes zullen altijd betwistbaar blijven of ze wel het meest duurzaam of sociaal zijn, blijkt tijdens het evenement. Er wordt voor gepleit om er niet naar te streven om alles vanaf scratch zo duurzaam mogelijk te maken, maar er naartoe groeien. “Je moet een missie hebben en vanuit die kern opereren”, zei David Snellenberg, oprichter van Dawn, een design- en reclamebureau. "En wees daar eerlijk en transparant over."
Fairphone heeft een creatieve oplossing gevonden om de risico’s van reputatieschade tegen te gaan. “Wij hebben de consument medeverantwoordelijk voor het bedrijf gemaakt.” Een Fairphone kan alleen fair zijn als je niet om het jaar een nieuwe telefoon aanschaft, daarom proberen zij klanten voor langere tijd te binden.
Good for business
De methode van Fairphone is één oplossing, maar Andy Last, schrijver van het boek ‘Business on a mission’ pleit voor een andere benadering van duurzaam ondernemen. “Het zou niet alleen business for good moeten zijn, maar ook good for business.” Gebruik duurzaamheid en sociaal welzijn niet alleen voor het verbeteren van de wereld, maar ook voor het creëren van winstgevende groei, is zijn standpunt.
Dat lijkt tegenstrijdig en dat zag de Griekse filosoof Aristoteles tweeduizend jaar geleden ook al, vertelt Jan Willem Velthuijsen, hoogleraar economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. “Wanneer jij je eigen kapitaal wil maximaliseren, gaat dat vaak niet samen met rekening houden met de omgeving.”
Toch zal er een tipping point worden bereikt waarop iedereen de vruchten plukt van globalisering en met het maken van duurzame en sociale impact, zo hopen veel aanwezigen. “Want zoals één van de grondleggers van het klassieke liberalisme, Adam Smith al zei: Geen enkele samenleving kan gelukkig zijn en een florerende economie hebben, wanneer een groter deel van de burgers in armoede leeft,” besluit auteur Andy Last.
