Mag een Pakistaanse man zijn vrouw slaan? Voor het eerst in de geschiedenis nam het parlement een wet aan die mishandeling strafbaar stelt. Extremistische moslims staan op hun achterste benen. Geweld is een huiselijke aangelegenheid. Een man bepaalt zelf wel of zijn vrouw een aframmeling verdient.
Er gloort hoop aan de horizon voor vrouwenactivisten die jarenlang streden voor het strafbaar stellen van lichamelijk geweld tegen vrouwen. Deze week nam het parlement een wet aan die voor het eerst mannen met losse handen de gevangenis instuurt. Groot nieuws in een land waar een vrouw als een meubelstuk wordt beschouwd. Een man kan er ongevraagd op gaan liggen, op gaan staan of tegenaan trappen als hij daar zin in heeft. Jaarlijks worden er 5000 vrouwen vermoord. 90 procent van alle vrouwen in Pakistan staat bloot aan geweld. We lezen vaak over de slachtoffers van eerwraak, verkrachting binnen het huwelijk en over het brandend zuur dat over vrouwen gegooid wordt, zodat ze de rest van hun leven zijn verminkt.
Als zij niet niet lekker heeft gekookt of haar man geen seks gunt, dan moet ze toch worden gestraft?
‘Te zelfstandig’
Tot nu werden deze misdaden beschouwd als een privé-aangelegenheid. Volgens culturele en religieuze normen in deze patriarchale samenleving is de man gewoon de baas. Als zij niet naar hem luistert, het in haar hoofd haalt hem tegen te spreken, niet lekker heeft gekookt, wel eens naar andere mannen zou kunnen kijken of haar man zijn verdiende seks niet gunt, dan moet ze toch worden gestraft? De familie zou wel eens kunnen denken dat zijn vrouw hem onder de duim heeft.
Een vriendin vertelde mij dit weekeinde dat haar schoonouders, conservatieve Pathanen in Peshawar, haar en haar twee jonge kinderen twee jaar geleden opdroegen om een tijdje bij hen in te trekken. Voor een vrouw was ze te zelfstandig geworden, ze had een te grote mond. Haar man had geklaagd dat hij niet meer wist hoe hij zijn vrouw eronder moest krijgen. Als ongehoorzame vrouw had ze de schande over de hele familie afgeroepen. Haar schoonouders, inclusief drie schoonzussen, zaten als welkomscomitee op de bank haar op te wachten. Over vrouwensolidariteit gesproken.
Zijn en haar ouders hadden het huwelijk ooit geregeld, zoals dat met bijna alle huwelijken in Pakistan gaat. Maar haar schoonouders voelden achteraf alsof ze een kat in de zak hadden gekocht. Ze betaalden een behoorlijke bruidsprijs voor haar. Waarom was ze niet onderdanig? Luisterde ze niet naar haar man? Was het echt nodig dat ze werkte? En hem een grote mond teruggaf? Of uitging met vriendinnen zonder dat ze hem om toestemming vroeg? ‘En waarom heb je geen seks meer met mijn broer?’, was de vraag van een van de zussen, die volgens mijn vriendin al jaren een ongelukkig huwelijk heeft en door haar man wordt bedrogen. Toen – ik noem mijn vriendin even Mono – haar schoonfamilie te kennen gaf dat zij zich met hun eigen zaken dienden te bemoeien, sloeg haar schoonvader haar zo hard dat ze in een hoek tegen een lamp terecht kwam. Haar oudste zoon – destijds tien – zag het gebeuren en haat zijn opa voor de rest van zijn leven.
Lafbekken
‘Wat deed je toen?’, vroeg ik toch wel behoorlijk geschokt. Ze heeft een eigen bedrijf. Ik ken geen Pakistaanse vrouw die zo onafhankelijk is, zo hard werkend, gedisciplineerd, en tegelijkertijd ook zo’n groot hart heeft. ‘Ik stond ogenblikkelijk op en schreeuwde tegen mijn schoonvader dat hij een lafbek is: ‘Vrouwen durf je wel te slaan. Zoals je eigen vrouw die kanker heeft. Onlangs sloeg je haar zo hard dat haar bril kapot ging!’ Mijn schoonvader werd zo boos. Hij kwam op me af. Hij dreigde me opnieuw te slaan. Mijn man hield me tegen anders had ik hem ook geslagen.’
Mono’s echtgenoot deed niets om zijn vrouw te beschermen? Mijn vriendin haalt haar schouders op. Ze is weer thuis. Haar bedrijf loopt gesmeerd. Ze is onafhankelijk. ‘Ik verdien tegen woordig vijf keer meer dan hij. Ik weet dat hij een vriendin heeft. Ik heb haar gebeld met het verzoek hem op te komen halen’, lacht ze cynisch.
Mono heeft lef. Maar de meeste Pakistaanse vrouwen hebben dat niet. Kijk naar de nauwelijks opgeleide vrouwen op het conservatieve platteland. Ze zijn financieel geheel afhankelijk van hun mannen en schoonfamilie bij wie ze in wonen. Ze zijn de hele dag in de weer. Huis schoonmaken, kinderen verzorgen, koken, werken op het land. Als ze ‘s avonds doodmoe naast hun veelal luie echtgenoot liggen, is seks het laatste waar ze nog aan kunnen denken.
Radicale moslimpartijenweigeren te geloven dat mannen en vrouwen gelijke rechten hebben
Waardigheid van de man
Dat mag volgens de zojuist aangenomen wet niet meer. Tot grote woede van de radicale moslimpartijen. Die weigeren te geloven dat mannen en vrouwen gelijke rechten hebben. In de Koran – ik heb gekeken maar kan de passage niet vinden – zou staan dat de vrouw gehoorzaam moet zijn aan haar man. Dus de wet gaat tegen het heilige wetboek in. De eerste aanklacht bij de Islamitische Rechtbank is vandaag ingediend.
Mohammad Aslam Khaki, een advocaat en professor in de Islamitische wetgeving, vecht de rechtsgeldigheid van deze wet aan. Zijn belangrijkste kritiek: de waardigheid van de man staat op het spel. Hoeveel vrouwen bezorgen hun man niet een lichamelijk en geestelijk trauma met hun gezeur. Dienen zij ook niet gestraft te worden? Schrijft de Heilige Koran niet voor, dat in geval van een conflict tussen man en vrouw, er bemiddeld moet worden in plaats van de man naar gevangenis te sturen? Of is de oplossing haar met de kinderen en een afkoopsom naar haar familie terug te sturen? Dat doe je met een kat in de zak.
‘Een man die zijn vrouw slaat mag twee dagen niet thuiskomen’, is de enige strafmaat in de nieuwe wet die wel wordt omarmd door zowel de moslimpartijen als deze professor. ‘Voor jullie Europeanen zou het vreselijk zijn, je man twee dagen niet thuis. Wie kookt, doet de boodschappen of vangt de kinderen op. Voor ons Pakistanen is het feest. Twee dagen rondzwerven. Feest!’, zegt een van mijn vrienden, een journalist. De aanwezige mannelijke collega’s slaan zich van plezier op hun knieeen. Hun vrouwen zeuren allemaal. ‘Ze mogen bijna niets’.
Vrouwenactivisten voeren ondertussen de druk op de premier op. Aan de barbaarse middeleeuwse mishandelingen van vrouwen moet nu eindelijk een einde komen. Een vrouw is niet het eigendom van een man. Ze is geen tafel, geen stoel of een asbak. Het is een levend wezen met hersenen, gevoelens en recht op respect. Het wordt hoog tijd dat er op scholen, thuis en in de moskee een maatschappelijk discussie wordt gestart waarin iedere Pakistaan leert dat mannen en vrouwen gelijke rechten hebben. Wie slaat, mag niet twee dagen feestvieren met zijn vrienden, maar gaat voor lange tijd naar de gevangenis, waar hij kan leven op water en brood, geen sigaretten, geen kaartspelletjes, niet slapen maar werken. Wie niet wil luisteren, moet maar voelen.
