Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
De Japanse duizendknoop is een diepwortelende en snelgroeiende plant die alles in zijn pad beschadigt. Planten, wegen, tunnels, funderingen van huizen; alles moet wijken voor de wortels van de plant. De schade zou kunnen oplopen tot een half miljard euro,
volgens Amersfoortse groenbeheerder Christel Tijhuis. Een aantal Nederlandse gemeenten voelt zich gedwongen om het mogelijk gevaarlijke bestrijdingsmiddel glyfosaat, beter bekend als Roundup van Monsanto, te gebruiken om verdere verspreiding van de plant tegen te gaan.
Glyfosaat: gevaarlijk spul?
Er heerst onduidelijkheid over het gevaar van glyfosaat, met name voor de volksgezondheid.
OneWorld berichtte eerder over de verschillende instanties die talloze onderzoeken analyseerden en tot tegenstrijdige conclusies kwamen over de veiligheid van het herbicide. Het IARC, een werkgroep van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), stelde in een rapport dat glyfosaat ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ is voor mensen, terwijl de European Food Security Authority (EFSA) en het Europees Chemicaliënagentschap (ECHA) juist vaststelden dat dit niet het geval is.
“
Het European Citizens' Initiative verzamelde meer dan 1,3 miljoen handtekeningen voor verbod glyfosaat
Glyfosaat leidt tot hoofdbrekens bij de Europese Commissie. Uiterlijk december dit jaar moet een beslissing worden genomen over licentieverlenging van het landbouwgif. De Commissie is voorstander van een 10-jarige licentieverlenging, en zoekt daarvoor steun bij de Europese lidstaten. Maar de beslissing ligt zeer gevoelig, en glyfosaat komt steeds sterker onder vuur. Het European Citizens’ Initiative verzamelde meer dan 1,3 miljoen handtekeningen van bezorgde burgers voor een verbod op glyfosaat.
En er is meer aan de hand. Bij de tegenstrijdige conclusies zou belangenverstrengeling en gesjoemel met wetenschap een rol spelen. Zo baseerde de Europese Unie zich bij haar beoordeling van glyfosaat op een studie die door wetenschappers van Monsanto werd ‘herontworpen’ om zo een wenselijke uitkomst te krijgen. Ook had Monsanto een flinke vinger in de pap bij de totstandkoming van het rapport van de EFSA. Het bedrijf schreef in grote lijnen zelfs de letterlijke tekst van het rapport, dat werd aangevuld door het Duitse Bundesinstitut für Risikobewertung (BfR) en vervolgens goedgekeurd door de EFSA.
Verantwoording voor gebruik Roundup
In Amersfoort komt de Japanse duizendknoop op grote schaal voor. Volgens de gemeente is ‘de inzet van een glyfosaathoudende onkruidbestrijder de enige effectieve en betaalbare methode om de planten te bestrijden’. De gemeenten
Enschede en
Alphen aan de Rijn zien ook geen andere uitweg, hoewel ze zeggen principieel tegen het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen te zijn. Voor de Japanse duizendknoop moet kennelijk veel wijken.
De gemeenten baseren hun besluit grotendeels op veldonderzoek van de Stichting Probos, waarbij een aantal jaren op verschillende locaties werd gekeken naar de effectiviteit van diverse bestrijdingsmethoden tegen de Japanse duizendknoop. Hieruit bleek dat een injectie van glyfosaat in de stengel van de plant de meest effectieve methode is om deze uit te roeien.
Nood boven volksgezondheid?
Opvallend is dat deze bestrijdingsmethode wordt gekozen, terwijl glyfosaat sinds dit jaar buiten de landbouw alleen bij hoge uitzondering professioneel gebruikt mag worden. Buurland België heeft de
verkoop van het middel aan particulieren zelfs verboden. Kennelijk raakt glyfosaat allerwege meer omstreden. Deze trend van juridische besluitvormingen roept nog meer vragen op over de veiligheid van glyfosaat.
“
Gemeente: het is lastig vast te stellen of glyfosaat gevaarlijk is voor mensen en/of dieren
‘Niets garandeert dat glyfosaat onschadelijk is voor de mens’, stelde Europees parlementslid Kathleen Van Brempt in mei. De gemeente Amersfoort is daar niet ongevoelig voor: het is lastig vast te stellen of glyfosaat gevaarlijk is voor mensen en/of dieren. Toch verwijst de gemeente ook naar het rapport van het ECHA, dat aangeeft dat glyfosaat niet kankerverwekkend is. Van dit rapport is echter alleen bovenstaande conclusie bekend gemaakt. Het rapport zelf moet nog worden uitgebracht.
Ondertussen maakte GroenLinks-raadslid Astrid Janssen in het AD melding van onmiskenbaar ‘kwistig gebruik’ van Roundup door de gemeente Amersfoort, ondanks de verzekering van de gemeente dat het gif uiterst voorzichtig zou worden ingezet. De gemeente gaf toe dat er bij het verdelgen van de Japanse duizendknoop ‘af en toe fouten zijn gemaakt’. De grootschalige ‘executie’ van de plant moet in het najaar plaatsvinden.
