India: katoenrups zet Monsanto voor schut

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

De Indiase katoenvelden staan wel bekend als de ‘killing fields’. Behalve dat de katoentelers grote hoeveelheden bestrijdingsmiddelen gebruiken om ongedierte een kopje kleiner te maken, zien de kleine boeren vaak geen andere oplossing voor hun torenhoge schulden dan zelfmoord. Toen Monsanto in 2002 toestemming kreeg van de Indiase regering om genetisch gemanipuleerde katoen te telen, stond een deel van de boeren dan ook met open armen klaar. Hen was immers beloofd dat de BT katoen voor grotere oogsten zou zorgen en minder bestrijdingsmiddelen nodig had.

pink bollworm
Katoenworm, foto Timothy
Dennely, University Arizona

Een ander deel van de boeren, gesteund door milieuactivisten, moest niets van de genkatoen hebben. Behalve dat de gevolgen voor de natuur van deze Frankenstein-gewassen volgens hen nog te ongewis waren, zouden de boeren in een wurggreep van Monsanto komen omdat de multinational het patent op de zaden had.

 

Acht jaar na dato lijken de tegenstanders van genkatoen gelijk te krijgen. Nadat al eerder was gebleken dat de opbrengsten van de ‘superzaden’ tegenvallen en dat boeren de gifspuit evengoed nog grif moeten hanteren, blijkt de schadelijke katoenworm (Pink Bollworm) in de loop der jaren ook nog eens resistent geworden voor de Cry1Ac proteïne die Monsanto aan de genkatoen had toegevoegd. Afgelopen vrijdag gaf het zaden en bestrijdingsmiddelenconcern in een persbericht toe dat het in 2009 in vier districten van de Indiase deelstaat Gujarat resistente katoenwormen had geconstateerd. In deze vier districten wordt 40 procent van alle katoen in Gujarat verbouwd.

 

Zuur
Herman van Bekkem, campagneleider gentech en duurzame landbouw bij Greenpeace is niet verbaasd over dit nieuws. “Eigenlijk waarschuwen we hier al zo lang voor als gentech gewassen op de markt zijn. Het is wel zuur voor de boeren die goedkoop uit dachten te zijn en nu met dure zaden zitten die niet blijken te werken en evengoed veel geld aan bestrijdingsmiddelen kwijt zijn. Maar het is helemaal zuur voor de biologische boeren die zelf met verantwoorde bestrijdingsmethodes werken en evengoed resistente rupsen op hun dak krijgen.”

Zaadpolitie
Biotechnologiereus Monsanto produceert een reeks van producten voor de landbouw waaronder zaden en bestrijdingsmiddelen. Het bedrijf is met een octrooi op bijna 700 biotechnologische producten wereldleider in de genetische modificatie van zaden. Monsanto staat op zijn zachtst gezegd niet in een al te best blaadje bij milieuactivisten. Zo is het bedrijf onder andere controversieel om zijn agressieve tactiek om zijn patentrechten te beschermen. Boeren mogen de zaden na een oogst niet hergebruiken, maar moeten nieuwe zaden kopen. Het kan gebeuren dat de zaden via de wind of uitwerpselen van vogels op het land van een nietsvermoedende boer terechtgekomen: als Monsanto erachter komt, krijgt deze boer de zaadpolitie op zijn dak en worden voor de rechter gesleept.

 

Monsanto stelt in zijn verklaring dat resistentie een natuurlijk proces is en dat genkatoen daarom goed gecontroleerd moet worden. Ook zou in Gujarat genkatoen al zijn geplant nog voordat deze was goedgekeurd. Daarbij zou onvoldoende afstand zijn gehouden met gewone katoenvelden. Door kruising zou de Cry1Ac proteïne in de genkatoen lager zijn geworden. Maar niet getreurd. Het biotechnologie bedrijf heeft al een opvolger die zich warmloopt: Bollgard II. Deze variant bevat niet één extra toegevoegde proteïne, maar twee.

 

 

Resistent
“Uitstel van executie”, aldus Van Bekkem, “ook bij deze opvolger zul je hetzelfde mechanisme krijgen. Als je een plant zo manipuleert dat hij 24 uur gifstoffen tegen ongedierte en onkruid afgeeft, dan worden die insecten en dat onkruid onvermijdelijk resistent.” Voor milieuactivisten is de verklaring van Monsanto dan ook hoopgevend. “Het is tekenend dat zij na twaalf jaar gentechlandbouw deze conclusie moeten trekken.”

 

Het is de tweede rel in korte tijd in India rond genetisch gemanipuleerde gewassen. In februari besloot de Indiase milieuminister Jairam Ramesh al om een tijdelijk verbod op de teelt van genetisch gemanipuleerde aubergines af te kondigen. Ramesh wil nader onderzoek naar de gevolgen voor het milieu en de volksgezondheid van de genaubergine. Deze BT Brinjal is eveneens afkomstig uit de stal van Monsanto.

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons