"Het is heel basic,' zegt organisator Harm van ZendoWest. "Het is stil. Er ligt een matje en een kussentje, daar ga je op zitten. Stilzitten. Verder niets. Na een half uur zie ik vanuit mijn ooghoek mijn wekker op mijn telefoon knipperen, dan bel ik met het koperen belletje en is er een rondje kinhin, loopmeditatie. Daarna gaan we nog een keer een half uur zitten. Dan is het klaar en ga je weer naar huis of naar je werk. Elke werkdag. Alleen niet in het weekend en niet tijdens vakantie, want je hebt ook nog een gezinsleven."
Waarom doen mensen aan zen?
"Zen is hardcore mediteren. Geen gedoe. Geen lange verhalen. Geen uitleg. Het is religieus, boeddhistisch. Het is, wat mij betreft, niet bedoeld om je zomaar beter te voelen. Maar dat kan wel, je kunt mediteren om je lekker te voelen, voor de concentratie, voor je fysieke gesteldheid of voor je creativiteit. Mensen bepalen dat zelf."
En het religieuze?
"Zen is een school in het boeddhisme, een vrij kleine religie, al zijn het wereldwijd honderden miljoenen mensen. Daar voel ik ook wel een band mee. Het boeddhisme is geen godsdienst want je aanbidt geen god. De Boeddha is al dood. In de zaal staat wel een foto van een Boeddhabeeldje, op een stuk karton geplakt. Dat is aankleding, verder niet. Net als een schoteltje met een Japans wierookje uit een zweverig boekwinkeltje dat ik aansteek. Ook aankleding.
"Kern van zen en het Boeddhisme is de zoektocht naar inzicht. Tweeëneenhalf duizend jaar geleden kreeg de Boeddha een inzicht, terwijl hij onder een boom zat. Dat inzicht krijgen, of eraan werken om in een volgend leven eenzelfde inzicht te krijgen als de Boeddha onder die boom, daar gaat het om. Het gaat dus niet om een god. De Boeddha was ook gewoon een man die moest poepen en plassen."
 |
| Japanse rol |
Is zen Japans?
"Het is een eeuwenoude traditie uit Japan, China, India. In Japan is het heel groot. Een jaar of twintig terug las ik een boekje: Zen en de kunst van het boogschieten. Het was een slecht boekje maar ik werd er door geraakt. Dus ik ben meer over zen gaan lezen. En gaan 'zitten', zoals wij de meditatie noemen. In Nederland werd er toen nog weinig aan zen gedaan. Toen ben ik in Japan gaan kijken. Ik dacht dat ik daar moest zijn. Maar de serieuze zen-kloosters zaten niet op mij te wachten. Dus ik ben daarvan terug gekomen, letterlijk. Ik heb het daarna een jaar of vijftien niet meer gedaan, tot twee jaar terug.
Je hoeft niet meer naar Japan voor zen? "Nee. Tegenwoordig kun je ook in Utrecht goede cursussen doen, bijvoorbeeld bij Zen Onder de Dom. Daarvoor hoef je niet meer naar Japan. Er zijn zen-beoefenaars die helemaal weglopen met Japan. Dat heb ik niet. De kleurrijke, bijna anarchistische Chinese zen-traditie spreekt me zelfs meer aan dan de Japanse zentradtitie, die Spartaanser is, soberder. Toch hangt ook in mijn huis wel wat Japanse kunst omdat ik het mooi vind. Maar het Japanse is hier opgenomen in de Westerse context, het is geen Japan-verering. Op de flyer staat weliswaar Japanse kalligrafie, maar dat is marketing. Dan denkt iemand die dat ziet misschien o ja, Japans, mediteren, leuk. Maar als je hier in Lombok in een gymzaaltje zit, dan denk je heus niet aan Japan hoor."
Is er veel interesse voor zen in Lombok?
"Zen is populairder aan het worden. Dat zie je aan het aantal boekjes en de cursussen. Maar het valt me tegen hoeveel mensen hier in Lombok naar de zenmeditatie komen. Lombok is heel leuk gemengd, al wonen er niet veel mensen uit de landen met een sterke Boeddhistische traditie. De meeste minderheden zijn hier Islamitisch. Toch verwacht ik dat er wel een paar mensen zijn die net als ik dagelijks willen mediteren,voor hun werk. Maar vaak zit ik alleen. Jammer, want iedereen is welkom en het is gratis.
Zelf zen "Kom het gewoon eens proberen! Het is wel goed al je eerst thuis eens probeert om een half uurtje stil te zitten. Als je op je hoofd gaat krabben of gaat verzitten wordt het een rommeltje, dat verstoort de meditatie. Verder moet je het zelf doen. Ik ben geen leraar en geef geen instructie. Het is een half uurtje stilzitten. Dat is het. Dan kan je ook weggaan, als dat je beter uitkomt omdat je bijvoorbeeld naar je werk moet. Anders kun je na de loopmeditatie nog een zit doen. Probeer het eens!"
Meer info: www.zenonderdedom.nl
