De aan de Partij van de Arbeid gelieerde Foundation Max van der Stoel (FMS) heeft onderzoek gedaan naar deze vraag en organiseerde donderdag de uitreiking van de ‘Meest Faire Fractie Award’ 2012-2016, waarna de FairKiezingswijzer gelanceerd werd. Arjen Berkvens, directeur van FMS, leidde de middag en bescheef Fair Politics als volgt: “Met Fair Politics bedoelen we beleid dat niet schadelijk, maar juist bevordelijk is voor ontwikkelingslanden. Er zijn veel beleidsterreinen waarbij we moeten oppassen om niet met de ene hand te geven, en met de andere hand te nemen.”
Fair Politics
Fair Politics is een initiatief van de Foundation Max van der Stoel en streeft ernaar dat politieke besluiten in Den Haag niet in strijd zijn met de belangen van ontwikkelingslanden. Een van de manieren waarop Fair Politics dit wil bereiken is door monitoring van de inzet van politici op verschillende Fair Politics beleidsdossiers die negatieve gevolgen kunnen hebben voor ontwikkelingslanden, zoals klimaat, belastingen en migratie.
Impact van beleid
De partijen die zich het hardst hebben ingezet voor een rechtvaardiger beleid ten opzichte van ontwikkelingslanden, waren de SP, GroenLinks en de PvdA. Laatstgenoemde kwam als beste uit de bus en gaat er met de award vandoor. PvdA-politicus Roelof van Laar heeft zich ingezet om producten waar kinderarbeid aan te pas is gekomen te verbieden in Nederland. Afgelopen dinsdag is zijn initiatiefwet ‘Zorgplicht Kinderarbeid’ aangenomen door de Tweede Kamer. Dat is voor Van Laar ook het hoogtepunt van de afgelopen jaren. “Het is logisch om beleid te voeren dat bedrijven een leefbaar loon moeten betalen”, zegt hij. “We moeten niet met de ene hand geven en met de andere hand nemen.” Van Laar legt uit dat er wel wetten zijn, maar dat er niet bij beschreven is wat de impact van die wetten op ontwikkelingslanden en -doelen is. Als voorbeelden noemt hij mondiale issues zoals gendergelijkheid en klimaatverandering. “Het is daarbij van belang dat we onderzoeken hoeveel impact ons beleid heeft op deze onderwerpen in ontwikkelingslanden.”
Afrika
Na de uitreiking van de award is het tijd voor de lancering van de FairKiezingswijzer. De politieke partijen die sinds 2012 in de Tweede Kamer vertegenwoordigd zijn, zijn beoordeeld op de mate waarin ze rekening houden met de belangen van ontwikkelingslanden en de concrete maatregelen die hierover worden voorgesteld.
De FairKiezingswijzer van 2017, op basis van analyse door FMS. Bron: Fair Politics
Hoe kijken de aanwezige politici terug op de afgelopen kabinetsperiode en wat willen zij bereiken in de volgende kabinetsperiode? Eric Smaling van de SP vindt het vooral belangrijk om te focussen op Afrika, omdat daar veel jonge mensen wonen. “Hen ondernemingen op laten zetten is een goed initiatief voor ontwikkeling”, aldus Smaling. Volgens de SP-politicus is het belangrijk om de connectie tussen Europa en Afrika te versterken, wat bijvoorbeeld bereikt kan worden door te handelen met elkaar.
Samenwerken
Volgens Sjoerd Sjoerdsma van D66 is vooral samenwerking belangrijk. “De uitdaging is om de wat rechtsere collega’s over te halen om samen te werken en te investeren in ontwikkelingslanden. Het is echt een business case om in deze landen te investeren en dat is voor de rechtsere partijen ook interessant.” PvdA’er Michiel Servaes is het met Sjoerdsma eens en vindt samenwerking ook belangrijk. Toch is dat volgens hem niet altijd mogelijk. “De afgelopen jaren was het heel lastig om binnen de coalitie samen te werken wat betreft de onderwerpen die in de FairKiezingswijzer genoemd worden.” Volgens Servaes heeft de PvdA soms concessies moeten doen tijdens de onderhandelingen. En die concessies hadden vaak geen positieve invloed op het beleid op ontwikkelingssamenwerking.
Als GroenLinks-politica Linda Voortman zou moeten kiezen om te focussen op belastingontwijking of klimaat, vindt ze dat niet makkelijk. “Uiteindelijk zou ik dan toch kiezen om op het klimaat te focussen, want daar kan je ook veel andere doelen mee bereiken.” Net als Smaling van de SP vindt ook Voortman het belangrijk om elkaars expertise te gebruiken. “De partijen moeten elkaar aanvullen, zodat wel veel kunnen bereiken”, besluit ze.
Nu is het kijken of de partijen hun beloftes waarmaken en wachten op de verkiezingsuitslag en de daaropvolgende kabinetsperiode. Gaan de partijen daadwerkelijk meer samenwerken om eerlijker beleid voor ontwikkelingslanden te realiseren?
