In 2009 sloegen het ministerie van Buitenlandse Zaken en de Nederlandse Organisatie van Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) de handen ineen om een nieuwe weg in te slaan op het gebied van onderzoek, innovatie en ontwikkeling. Wetenschap en ontwikkelingssamenwerking werden samengebracht in een pionierend onderzoeksprogramma: CoCooN – Conflicts and Cooperation over Natural Resources in Developing Countries. De doelstelling van projecten gefinancierd binnen het CoCooN-programma is tweeledig: aan de ene kant dragen ze bij aan kennis over de dynamiek van conflicten en samenwerking op het gebied van natuurlijke hulpbronnen. Aan de andere kant gebruiken de onderzoeksteams deze kennis om het formuleren en de uitvoering van doeltreff ender beleid te ondersteunen, nationaal én internationaal. Beleid dat uiteindelijk de veerkracht vergroot van mensen die dagelijks geconfronteerd worden met vervuilende mijnbouw, tekort aan water, conflict rondom goudsmokkel of landjepik.
Binnen CoCooN werken allerlei wetenschappelijke disciplines zij aan zij: juristen werken samen met biologen, hydrologen delen hun inzichten met economen. Deze interdisciplinaire samenwerking tussen wetenschappers is echter niet het meest vernieuwende aan de ‘CoCooN-aanpak’: dat was de samenwerking tussen wetenschappers, ngo-medewerkers en vertegenwoordigers van overheden en lokale gemeenschappen. Al deze partijen, elk met hun eigen expertise en belangen, werken samen aan oplossingen die niet bedoeld zijn om enkel in wetenschappelijke publicaties te landen, maar die direct kunnen worden toegepast voor eerlijker beleid.
De zes CoCooN-projecten die nu aflopen, leveren ons een veelheid aan ervaringen. Met gepaste trots wordt u in dit katern meegenomen in de wereld waar onderzoek en praktijk samen optrekken. Dit is geen eenvoudige opgave gebleken. Welke strategieën zijn nodig om tot resultaat te komen? Hoe ziet het krachtenveld rondom onderzoekers eruit? Daar wordt hard over nagedacht en aan gewerkt bij NWO-WOTRO, zo leest u in het artikel over research uptake. In een driegesprek wordt vanuit de visie van wetenschap, beleid en ngo’s besproken wat de waarde van samenwerking is. In twee projectreportages leest u wat de bijdrage van CoCooN projecten is geweest aan respectievelijk de situatie van kleine vissers en aan beleid rondom schaars grondwater.
Ton Dietz was van 2009 tot 2013 voorzitter van de CoCoon Stuurgroep. Sinds juli 2012 is hij directeur van het Afrika StudieCentrum in Leiden.
