Het haar wordt door het bedrijf Great Lengths verkocht aan vrouwen over de gehele wereld. En zo kan het gebeuren dat dit ‘tempelhaar’ weer terecht komt op het hoofd van journaliste Sangeeta uit de jetset van Mumbai. Die tegenover haar vriendinnen verklaart: "Met dit haar voel je je als een godin."
Klassenscheiding
Een van de makers van de film, de Italiaanse Marco Leopardi, kwam op het idee voor de documentaire toen hij eens een kijkje ging nemen in de extensionsfabriek die zich toevalligerwijs vlakbij zijn huis in Rome bevindt. In de dagkrant van het IDFA-festival zegt hij: "Het idee intrigeerde me. Maar de doorslag gaf, dat wij in de hoek van het magazijn dozen zagen klaar staan voor verzending naar Mumbai. Dat haar van arme mensen komt vanuit India naar Italië en wordt vervolgens weer teruggestuurd naar India om rijke mensen mooier te maken. De klassenverschillen in de Indiase maatschappij worden in dit voorbeeld van de schoonheidsindustrie gescheiden door de globalisering: er staat letterlijk een buitenlands bedrijf tussen de klassen in."
In de film worden drie verhaallijnen door elkaar gevlochten: de bedevaart van een Indiase arme familie uit een dorpje in de buurt van Calcutta, dat van journaliste Sangeeta van het glamourblad Hello! uit Mumbai, en tenslotte maken we een werkdag mee uit het leven van de Engelse zakenman Mr. Gold, eigenaar van Great Lenghts en woonachtig in Italië. De haarextensions van dit merk staan bekend vanwege het gebruik van echt haar. Vele bekende en onbekende vrouwen over de hele wereld hebben hun weelderige haarbos te danken aan dit merk en de enkele honderden tot duizenden euro’s die zij voor hun nieuwe coupe neertellen.
Het tempelhaar is dan ook heel waardevol. Voor een kilo betaalt de zakenman van de extensionsfabriek grif 500 dollar. Hiervoor wordt samen gewerkt met plaatselijke inkopers die via een gesloten envelop een bod doen tijdens een speciale veiling van het haar. De tempelpriesters organiseren deze veilingen waarbij het hoogste bod geldt. Een eerste klas dikke en lange haarextensie kost bij de kapper uiteindelijk zo’n 4.000 dollar.
Pelgrimstocht
De traditie om haren te offeren, stamt vooral uit het zuiden van India maar veel mensen zijn om economische redenen van het zuiden naar het noorden getrokken en zetten daar de traditie voort. Deze Hindoes maken verscheidene keren een pelgrimstocht naar het zuiden om in hun eigen tempel hun haar te offeren. Het is een lange zware reis die de pelgrims met het hele gezin afleggen. De reis heeft echter een religieuze betekenis voor het gezin dat hoopt dat hun offer hun god gunstig zint en hen voorspoed en geluk gaat brengen.
| Haar voor god De god Vishnu had ooit bij Kubera, de financiële man van de goden, een grote schuld opgebouwd vanwege zijn huwelijk met de godin Padmavathi. Er werd afgesproken dat gelovigen nog vele generaties lang de lening zouden terugbetalen. Dat kon met geld en juwelen als offer, maar als je niets bezat, mocht je ook je haar offeren. Tegenwoordig offeren zo’n 40.000 pelgrims per dag hun haar als een ritueel van reiniging en zuivering. |
Voor alsnog is er geen ‘fairhair’ op de markt, en moeten vrouwen die extensies willen zonder tempelhaar hun haarbos aanvullen met het, veel goedkopere, nephaar. Producent Great Lengths laat het haar in India selecteren op lengte en kwaliteit waarna Indiase vrouwen de grijze haren er handmatig uit plukken. Daarna gaat het haar naar Italië waar het wordt gewassen, gekleurd en verwerkt tot extensies. De producent doet zelf helemaal niet geheimzinnig over de herkomst en de kostprijs van het haar. Op de website staat hierover te lezen: "Indiase mensen schenken hun haar uit geloofsovertuiging aan de tempel. Great Lengths koopt dat haar en met dat geld worden in India onder andere scholen en ziekenhuizen gebouwd, ingericht en ondersteund. Al het haar van Great Lengths komt uit Indiase tempels."
Alhoewel boven de hele documentaire de vraag hangt of het wel ethisch is om zoveel geld te verdienen aan gratis afgestaan haar, willen de documentairemakers deze vraag niet beantwoorden. Zij willen slechts vragen oproepen. Het is meer hun taak om het proces te registreren, zo reageren Marco Leopardi, Raffaele Brunetti desgevraagd. "Ook toen we de familie vertelden hoeveel hun haar waard was, wilden zij er niets voor hebben, het was puur een offer voor god."
Bekijk de trailer van Hair India
