 |
Louk de la Rive Box is rector van het Institute for Social Studies (ISS): 'Vorig jaar kreeg ik America at the Crossroads cadeau van een vriend. De liberale Amerikaanse denker Francis Fukuyama veegt hierin onder andere de vloer aan met internationale instellingen als de Verenigde Naties. Ik was toen voorzitter van de Nederlandse Vereniging van de VN, de NVVN. Mijn afscheidsrede voor deze vereniging heb ik gebaseerd op dit boek.
Fukuyama is een liberaal denker met veel invloed in de Verenigde Staten. Dit boek gaat over het falen van het neoconservatieve beleid – zelf was hij ooit een belangrijk raadgever in deze hoek – en over het neoliberale alternatief voor de aanpak van Bush.
Ook schrijft Fukuyama over internationale organisaties. Volgens hem kun je die aan twee criteria toetsen: legitimiteit en effectiviteit. Een organisatie als de VN scoort hoog op het gebied van legitimiteit, want het orgaan is door staten in het leven geroepen, maar de effectiviteit is ongelooflijk laag – er wordt eindeloos vergaderd, maar dit levert weinig resultaat op. Hetzelfde geldt voor instellingen als de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds.
Fukuyama stelt daartegenover bijvoorbeeld de Internet Corporation for Assigned Names and Numbers, ICANN, een organisatie die domeinnamen beheert. Een internationale organisatie die weliswaar heel snel is gegroeid, maar die weinig mensen kennen. Weinig legitimiteit dus, maar wel heel effectief. Hij verwacht dat de wereldgemeenschap steeds meer in dit soort 'informele' organisaties geïnteresseerd zal zijn dan in formele organisaties als de VN.
De invloed van private of civiele organisaties groeit in mijn ogen inderdaad, maar hier vind ik Fukuyama kortzichtig. Hij pleit als echte neoliberaal voor zo weinig mogelijk invloed van overheden. In mijn opinie blijft de staat de garantiesteller van veiligheid en vrijheid.
Op twee manieren heeft dit boek indruk op mij gemaakt. Voor het eerst kreeg ik een goede inleiding op het neoconservatieve denken in de VS. Bovendien ben ik anders gaan kijken naar de rol van civil society-organisaties op mondiaal niveau. Ik heb meer oog gekregen voor de rol van bijvoorbeeld een organisatie als het Rode Kruis. Ik vond al dat de VN geen vereniging van staten hoort te zijn, maar een vereniging van volkeren en civiele organisaties die ons dagelijks leven beïnvloeden. In die mening ben ik nu gesterkt.'
Titel: Na het neoconservatisme: Waar rechts verkeerd afsloeg (vertaling van 'America at the Crossroads')
Auteur: Francis Fukuyama ISBN: 9025428053
Uitgeverij: Contact
 |
Nina Tellegen is algemeen directeur van Stichting DOEN: 'Toen ik in 1993 onderzoek deed in Malawi, heb ik het boek An Evil Cradling gelezen. In dit boek beschrijft Brian Keenan hoe hij in 1986 werd gekidnapt door de islamitische jihad in Libanon en viereneenhalf jaar lang opgesloten heeft gezeten. Een deel van de tijd zat hij samen met John McCarthy gevangen. Ze waren vaak geblinddoekt en als ze werden verplaatst, werden hun handen en voeten vastgebonden.
Het boek heeft diepe indruk op me gemaakt, omdat het laat zien hoe je onder heel zware omstandigheden toch de kracht kunt vinden om door te gaan en altijd iets positiefs kan vinden waaruit je energie kunt halen. Het boek is vaak filosofisch. Keenan gaat terug naar de kern: hij vraagt zich af wat liefde voor hem betekent, wat het bestaan waard is. Want ja, als je zo op jezelf wordt teruggeworpen, raakt dat aan wie je bent als mens. Wat ik ook indrukwekkend vond, was de beschrijving van de intense vriendschap tussen de twee mannen, die elkaar vóór hun gevangenschap nog niet kenden. De kracht van die vriendschap maakte dat ze de ontberingen overleefden.
Ik denk dat ik in die periode in Malawi extra gevoelig was voor het boek. Ik woonde met mijn partner in een afgelegen gebied, we hadden soms geen stromend water en vaak geen elektriciteit. Ik sprak de taal een beetje, maar kon toch moeilijk met de mensen communiceren. Mijn partner was er gelukkig, maar we hadden vaak wekenlang geen contact met familie en vrienden in Nederland. Natuurlijk staat dit in geen verhouding tot hoe Keenan en McCarthy op zichzelf waren teruggeworpen, maar ik was door mijn situatie wel extra ontvankelijk voor hun verhaal.
Ik wilde mijn proefschrift per se in vier jaar afronden, ik werkte me een slag in de rondte. Door dit boek realiseerde ik me het belang van andere dingen, zoals liefde, vriendschap en vrijheid. Maar achteraf besefte ik pas echt dat ik best wat minder hard had kunnen werken.
Ik werk nog steeds hard, maar ik vind het leuk wat ik doe. En ik ben nu beter in staat om te denken: 'Nu even niet.' Ik sport veel en ik zing één avond in de week. Vooral het zingen is voor mij een goede manier om afstand te nemen, die avond is echt heilig voor mij.'
Titel: Een duivelse koestering (vertaling van 'An Evil Cradling')
Auteur: Brian Keenan
Uitgeverij: Nijgh en Van Ditmar (Engelse versie: Vintage) ISBN: 9780099990307
