Interview & tekst Daan van Seventer, camera & montage Jotja Bessems
Muziek Clutchy Hopkins
2:40 min
Bling Bling
Boyke Senandan (van het bovenstaande filmpje) is niet de enige juwelier in de Dapperbuurt die veel 'Surinaams' goud verkoopt. 'Surinaamse sieraden' staat op het bord bij de winkel van 'Goudsmit M. Ali' in de Eerste van Swindenstraat. Kettingen, oorbellen en hangertjes van goud en zilver blinken in de etalage. De verkoopster moet lachen om de vraag of de sieraden uit Suriname komen. "Nee hoor. Het zijn gewoon sieraden. Allemaal nieuw."
Komt het goud waarvan ze gemaakt zijn dan uit Suriname? Vanuit een kamertje achter de winkel komt de bazin erbij. Ze houdt er niet van als er vragen worden gesteld. Ze weet niet waar het goud vandaan komt waar de sieraden van gemaakt zijn, zegt ze nors. "Alles komt gewoon van de groothandel. " Ze kiest ze van een plaatje uit de catalogus.
En de kleur? Is het Surinaamse goud niet geler, donkerder? Er zijn wel verschillende kleuren goud, maar met Suriname heeft weinig van doen. Dat bord waarop staat dat het Surinaamse sieraden zijn, moet je dan ook niet zo letterlijk nemen, zegt ze. Ze komt zelf uit Pakistan. "Het is is net als bij een restaurant. Daar staat ook wel eens Surinaams maar dan is het Surinaams-Indisch-Indonesisch. Dan kan je er van alles eten."
Rood wit geel
Bij juwelier Baldev, aan het begin van de Eerste van Swindenstraat, werken ook veel mensen die uit Pakistan komen. Toeval, volgens de verkoper. Het heeft volgens hem ook niet met het Hindoeisme te maken, al hangt er een plaatje van een Hindoe-god in de zaak. "In alle culturen betekent het dragen van goud dat het goed gaat, want het is relatief duur en waardevast. Daarom krijgen mensen het vaak als ze gaan trouwen." Hij kent de term 'Surinaams goud' wel. "Dat is wat geler." Hij toont een kettinkje. "Dat komt door een stofje waar het mee gemengd is. Daardoor zijn er verschillende kleuren goud. Het 'Europese' goud is wat lichter, witter. Het 'Surinaamse' goud is geler en het 'Turkse' goud is roder. Het is de smaak van de mensen. Veel Surinamers houden van dat gele goud. Turken vaak van het rode." Hij heeft, net als zijn collega van de andere zaak, geen idee waar het goud vandaan komt waar de sieraden van zijn gemaakt die hij verkoopt.
Op de hoek van de Dappermarkt zit juwelier en goudsmit Lachman. De baas, Soenil, heeft een grote gouden ketting om en hij heeft een gouden horloge. Het is geel goud, net als veel goud in zijn zaak. Hij komt uit Suriname en vertelt dat het bij 'Surinaams' goud inderdaad om de kleur gaat en dat, traditioneel, de Surinaamse modellen veel krullende versieringen hebben. "Maar tegenwoordig kiezen mensen vaker een model dat ze gewoon mooi vinden."
Nep
Soenil vertelt dat vooral Surinamers vaak met gouden sieraden bij hem komen die er wat versleten uit zien. Het goud blinkt minder en is lichter geworden. "Dan kan het ge-goldplated worden. Dan mengen we goudpoeder met een vloeistof en halen daar het sieraad doorheen," zegt hij. Duur is dat niet. Voor een kettinkje dat nieuw honderd euro kost ben je misschien vijf euro kwijt als je hem weer 'Surinaams geel' wilt hebben.
Dat er meer gerommeld wordt met goud zou kunnen komen door de goudprijs. Die is het laatste jaar met meer dan dertig procent gestegen en versloeg begin dit jaar het bijna dertig jaar oude record van 850 dollar per ounce (30,1 gram). Die stijging komt doordat de rijker wordende Chinezen en Indiërs ook meer goud willen hebben. En in onzekere tijden stijgt vaak de prijs van goud door de speculatie: goud wordt gezien als veilige belegging. Er zal immers altijd een behoorlijke vraag naar goud zijn als grondstof voor sieraden; daar gaat ongeveer twee derde van de jaarlijkse productie aan op.
Smokkel uit Suriname
Dat de verkopers niet weten of hun 'Surinaamse' gouden sieraden van Surinaams goud gemaakt is, betekent niet dat dat nooit zo is. Hoewel de kans groot is dat het goud uit China of Zuid-Afrika komt, de grootste producenten ter wereld, wordt er ook in Suriname behoorlijk wat goud gewonnen. Legaal produceert Suriname ruim twintig duizend kilo per jaar, maar daar komt jaarlijks naar schatting drie keer zo veel illegaal geproduceerd goud bij. Er zijn alleen al zo'n 40.000 Braziliaanse goudzoekers. Deze vaak ongeschoolde 'garimpeiros' gebruiken veel giftig kwik bij hun zoektocht naar goud in het Surinaamse regenwoud waardoor het milieu wordt aangetast.
Het grootste deel, zo'n zestig procent, van het Surinaamse goud wordt naar Frans-Guyana gesmokkeld. De Centrale Bank koopt ongeveer een kwart van het goud en vijftien procent gaat naar de lokale juweliers.
Volgens de Amsterdams-Surinaamse Boyke Senandan maakt dat voor de prijs van het goud niet uit. "Of je nou in Suriname bent of in Amsterdam, de goudprijs is een wereldmarktprijs. Het is overal even duur, met internet kan iedereen zo zien hoe duur het goud vandaag is."
 |
Groen goud & de goudprijs
Op www.solidaridad.nl staat veel informatie over de gevolgen van goudmijnbouw voor een groep Maya's in Guatemala. Solidaridad voert actie voor 'eerlijk' en 'groen' goud.
Wil je zelf de actuele goudprijs zien? Dan kun je bijvoorbeeld bij Godprice.org terecht. Bedenk wel dat gouden sieraden relatief veel duurder zijn dan een klomp goud.
Ook No Dirty Gold is een consumentencampagne om de sociale omstandigheden en milieueffecten rond goud te verbeteren.
