Nu de voedselprijzen stijgen, speuren rijke landen de wereld af op zoek naar potentiële grond om voedsel en biobrandstoffen te verbouwen. Ook bedrijven doen mee aan dit spelletje landjepik. Vorige week maakte het Zuid-Koreaanse bedrijf Daewoo bekend plannen te hebben om voor de komende 99 jaar 100 miljoen hectare land in Madagaskar te leasen om daar maïs en palmolie te gaan verbouwen. Die productie wordt vervolgens naar Zuid-Korea versleept. Het zou tot nu toe de grootste overeenkomst zijn in een toenemend aantal landleningen die zijn ontstaan sinds de stijging van de voedselprijzen vorig jaar.
| De grootste ‘deals’
2007 De Chinese overheid krijgt toegang tot 1,24 miljoen hectare land in o.a. Birma. |
Tijdens de voedseltop afgelopen zomer in Rome is afgesproken meer te investeren in hulp te verlenen aan Afrikaanse boeren en hen zo te helpen in het gevecht tegen de hoge voedselprijzen. Maar rijke overheden met weinig land, voornamelijk in het Midden-Oosten, willen de structurele voedselvoorziening voor henzelf garanderen door land elders op te kopen.
‘Neokolonialisme’
Jacques Diouf, hoofd van de FAO, de landbouw- en voedselorganisatie van de Verenigde Naties, waarschuwt in een artikel in the Guardian voor de gevolgen van deze trend. Het kan een vorm van ‘neokolonialisme’ creëren, waarin arme landen voedsel voor de rijke produceren ten koste van hun eigen hongerige mensen. Per slot van rekening zijn het vaak de ontwikkelingslanden die tegen hoge voedseltekorten aankijken.
Toch worden enthousiaste kopers verwelkomd door overheden in ontwikkelingslanden die wanhopig op zoek zijn naar kapitaal. Soedan en Ethiopië zijn zelf actief op zoek gegaan naar kopers voor hun land en bieden samen bijna 900.000 hectare land aan. Hoewel de opbrengsten van de huurovereenkomst in ontwikkelingslanden naar nieuwe infrastructuur, kennis en technologie zal gaan, blijft het de vraag hoe duurzaam deze nieuwe oplossing is? Drie experts aan het woord;
| Duncan Green leidt het onderzoeksteam van Oxfam Novib en heeft bedenkingen over de gang van zaken. Tegenover een verslaggever van the Guardian vertelt hij “Als dit een overeenkomst tussen twee gelijke partijen zou zijn, was het een ander verhaal geweest. Dan zou het een financiële injectie voor het land en stabiele prijzen betekenen. Maar het probleem is dat ik in het hele plaatje geen enkele plaats zie voor de arme boeren.” |
| Abdolreza Abbusian werkt als econoom bij de FAO. Tegen de BBC vertelt hij het moeilijk te vinden om op dit moment een oordeel te vellen over gang van zaken, aangezien het niet duidelijk is onder welke omstandigheden de contracten zijn getekend. “Zolang de rechten van de bevolking worden gerespecteerd kan het goed uitpakken voor de ontwikkelingslanden. Je ziet dat bijvoorbeeld Ethiopië zelf actief op zoek gaat naar potentiële kopers. Dit lijkt vreemd, gezien het feit dat veel mensen in Ethiopië honger lijden. Maar deze oplossing brengt kennis en faciliteiten naar een land dat anders steunt op de hulp van donorlanden. Het heeft de potentie een emancipatiegolf op gang te brengen.” |
| Alex Evans, professor Internationale Betrekkingen van de Universiteit van New York, heeft zo zijn twijfels. In een artikel in de Guardian zegt hij “De kleine boeren zijn nu al aan het verliezen. Mensen die geen recht hebben op land zullen waarschijnlijk van het land verdreven worden. Details van de land deals zijn geheim gehouden, waardoor het totaal onduidelijk is of er voor de plaatselijke bevolking een soort reddingsplan is opgezet.” |
Japan pakt het probleem anders aan. Kijk hieronder naar een filmpje van de overheid.
