Twee bescheiden draaideuren doen dienst als de hoofdingang van de Vrije Universiteit, gelegen aan de Amsterdamse Zuidas. Duizenden studenten lopen er elke dag naar binnen op weg naar hun colleges en werkgroepen. Zoals een universiteit betaamt worden er buiten het standaardcurriculum om lezingen en debatten georganiseerd. Maar niet door de ‘Studenten voor Rechtvaardigheid in Palestina’ (SRP), een groep VU-studenten die ervoor pleit dat hun universiteit alle banden met Israël doorbreekt. Het door hen georganiseerde debat werd maandagavond door de universiteit afgelast nadat er een antisemitische boodschap op hun Facebookpagina werd achtergelaten.
‘VU jodenvrij’
Jaap Winter, de collegevoorzitter van de universiteit, zegt in een statement op de website van de universiteit dat het debat gevoelens van onveiligheid en uitsluiting oproept binnen de universitaire gemeenschap, en daarom niet door kan gaan. De SRP riep op hun Facebookpagina op tot een ‘Israëlvrije VU’, waarna een anonieme bezoeker er de boodschap ‘VU jodenvrij!’ achterliet. Vervolgens besloot het universiteitsbestuur het evenement af te lassen. Het debat vond uiteindelijk plaats op een locatie buiten de VU.
Kritiek op Israël is nog geen antisemitisme
Onder wie de gevoelens van uitsluiting en onveiligheid precies heersen wordt in het statement van Jaap Winter niet duidelijk. In de joodse studentengemeenschap op de VU lijken zulke gevoelens er niet te zijn. Gideon Pappie (22), voorzitter van de Joodse studentenvereniging IJAR, merkt weinig van religieuze spanningen. Hij vindt de sfeer op de multiculturele universiteit prettig. “Er staan wel eens wat mensen bij de ingang die demonstreren voor Palestina en tegen Israël, maar kritiek op Israël is nog geen antisemitisme.”
Shock
Gideon voelt zich dus niet onveilig of bedreigd door de organisatie van het anti-Israël debat van de SRP, maar van een debat kon volgens hem amper sprake zijn omdat alle sprekers dezelfde anti-Israël standpunten hadden. “Het wordt dan meer een lezing tegen Israël dan een volwaardig debat.”
Asia (22), medeoprichtster van de SRP en organisator van het omstreden debat, is het absoluut niet eens met Gideon. Ze bevestigt dat de drie sprekers dezelfde standpunten hadden, maar vindt dat er toch sprake was van een debat: “We wilden een discussie tussen de sprekers en het aanwezige publiek, daar hebben we ook een moderator voor aangesteld. Iedereen was welkom om mee te praten.” Volgens Asia voldoen ze aan de eisen die de VU stelt aan een debat: óf de sprekers moeten van een divers pluimage zijn, óf er moet discussie zijn met het publiek.
De organisatoren van de SRP waren in shock toen ze te horen kregen dat hun evenement door de VU werd afgelast. “We hebben via het nieuwsbericht op de website van de VU gehoord dat het niet doorging”, zegt Asia. Volgens haar meet het universiteitsbestuur met twee maten: het staat wel debatten toe waar alleen pro-Israëlische sprekers aan het woord komen.
Niemand wil in dit artikel met zijn achternaam worden genoemd
Beladen thema
Ondertussen lijkt het relletje de gemoederen onder doorsnee studenten niet bezig te houden, de commotie is langs de meesten heengegaan. Toch is het duidelijk een beladen thema: niemand wil in dit artikel met zijn achternaam worden genoemd. Begrip bestaat er voor de universiteit én de SRP. “Ik ben bang dat er maatschappelijke verdeeldheid ontstaat na de aanslagen in Parijs”, zegt Stephanie (24), die wel op de hoogte was van de ontwikkelingen rondom het debat. Een Palestina-debat zou die verdeeldheid ook op de universiteit kunnen doen groeien.
Toch blijft de universiteit volgens Stephanie de plek bij uitstek om gevoelige debatten te organiseren. Binnen de tolerante VU-cultuur is volgens haar genoeg ruimte voor zo’n evenement. “Ik had juist het idee dat religie hier niet uitmaakt.”
Yavuz (23) merkt ook niets van spanningen op de VU: “Ik zat bij een cursus naast een joodse jongen, er was tussen ons geen spanning. We hadden het over voetbal.” Marijn (19) en Rendel (20) herkennen die cultuur. “Het is hier divers op een positieve manier. Stands van religieuze studentenverenigingen delen bij de ingang flyers uit maar dat vind ik juist leuk”, aldus Rendel.
De twee opperen dat het debat misschien júist op de universiteit had moeten plaatsvinden, de plek waar vrijheid van meningsuiting voorop staat. “Maar we weten niet welke informatie de voorzitter had toen hij besloot het evenement af te lassen”, besluit Marijn.
