Omstreden water

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

 

Een betere toegang van duurzame vis en visproducten tot de Europese markt: dat is het doel van het partnerschap tussen bedrijven, ngo’s en overheden uit Nederland en het West-Afrikaanse Mauritanië. De minister voor Ontwikkelingssamenwerking trekt er één miljoen euro voor uit, bijvoorbeeld voor opleidingen op de visserijschool en de controle van hygiëne en kwaliteit.
Maar het partnerschap gaat een kant uit waar niet iedereen gelukkig van wordt. Twee van de partners, de Mauritaanse overheid en het Nederlandse bedrijf Holland Shellfish werken toe naar commerciële exploitatie van venusschelpen. Holland Shellfish heeft al miljoenen geïnvesteerd in onderzoek en voorbereiding. Nederlandse milieuorganisaties zijn woedend: afgelopen juni bracht Greenpeace een rapport uit over de verwachte desastreuze gevolgen van bodemvisserij voor de biodiversiteit en voor lokale vissers. Zo loopt volgens Greenpeace de kleinschalige visserij op octopussen gevaar, want octopussen leven deels van de venusschelp.
 

Partnerschap Visserij
West-Afrika/Mauritanië

Nederland
Bedrijven: Holland Shellfish, Firma Vrolijk, Pelagic Freezer-trawler Association Overheid: Ministeries van Buitenlandse Zaken en van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit  Ngo’s: IUCN NL, Wereld Natuur Fonds

Mauritanië
Bedrijven: industriële en artisanale vissers Overheid: Ministeries van Visserijen en van Milieu, Dienst Buitenlandse Investeringen Ngo’s: Vrouwenorganisatie voor Traditionele Visdrogerij, ngo voor Internationale Visserijverdragen, IUCN Mauritanië 

Ook in Mauritanië leeft de vraag: gaat de commerciële exploitatie van de venusschelp wel samen met duurzaam beheer van de visstanden? Het Mauritaanse ministerie van Visserijen zal binnenkort een besluit nemen over een eerste pilot van Holland Shellfish.   

Zorgen
Van het omstreden partnerschap maakt ook IUCN NL deel uit, ofwel de Nederlandse tak van The World Conservation Union IUCN. Waarom waagt een nette milieu-ngo zich in zo’n partnerschap? Een gesprek met Henk Hartogh, die tot september senior projectleider Ecologie en Economie was.  

Waarom zijn jullie in dit partnerschap gestapt?
‘We zijn bezorgd over de voorgenomen activiteiten van Holland Shellfish. Schelpdiervisserij is een van de meest destructieve vormen van visserij. Er zit een spanning tussen meer export voor de Europese markt en een duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen. Daarin kunnen wij een rol spelen, bijvoorbeeld door te wijzen op de impact van deze visserij op het hele ecosysteem, of door samenwerking met de kleinschalige, artisanale visserij te bevorderen. Voor ons is dat een reden om mee te doen: het partnerschap kan bijdragen aan een meer duurzame visserij in West-Afrika.’  

Wat zijn problemen en dilemma’s voor jullie in dit partnerschap?
‘Het partnerschap is naar onze mening teveel gericht op Mauritanië, en te weinig op de verschillende regio’s, terwijl vissen en vissers niet op één plek blijven. Het land heeft bovendien een ondemocratisch regime: hoe gaan we daarmee om? Daarnaast is de inbreng van lokale ngo’s nog onvoldoende. En we zijn natuurlijk bezorgd over het voornemen van Holland Shellfish om te beginnen met een pilot van 15.000 ton venusschelpen. Dat is 15 miljoen kilo, meer dan er ooit per jaar uit de Waddenzee is gehaald.’  

Zijn jullie tevreden met jullie invloed in dit partnerschap?
‘Voor een deel. De regionale aanpak voor ondersteuning van de kleinschalige visserij is nauwelijks van de grond gekomen, maar ons voorstel om geld te gebruiken voor een goede analyse van de impact van deze visserij voor het hele ecosysteem is wel gehonoreerd. Ook is geld gereserveerd voor ondersteuning van lokale ngo’s, al hebben we daar nog wel wat slagen te maken.’  

Houdt de ‘zak met geld’, het miljoen van het ministerie, het partnerschap bij elkaar?
‘Het speelt zeker een rol. Dat geld geeft ons de mogelijkheid om lokale ngo’s bij te staan én de Mauritaanse overheid te ondersteunen bij het nemen van besluiten ten aanzien van buitenlandse investeerders.’  

Wegen kosten en baten van dit partnerschap voor IUCN NL tegen elkaar op?
‘Dat is een heel lastige vraag. Het heeft ons onevenredig veel tijd gekost en nog relatief weinig opgeleverd. Als het geld van het ministerie zal worden ingezet voor een brede ecosysteemanalyse van venusschelpvisserij en versterking van de positie van de lokale ngo’s en vissers, dan is het het waard geweest. Anders niet.’  

Wat hebben jullie ervan geleerd?
‘Denk goed na wie je nodig hebt voor succes. Er zijn maar weinig bedrijven die in Mauritanië willen investeren, Holland Shellfish doet dat wél. Een andere les is dat je voldoende tijd moet stoppen in het betrekken van lokale ngo’s: zij moeten volwaardig mee kunnen praten én beslissen. Ten slotte hadden we beter moeten definiëren wat de doelen van het partnerschap zijn: willen alle partijen destructieve ontwikkelingen tegenhouden? Mauritanië, een heel arm land, probeert kansen te creëren, maar wij willen dat de overheid in staat is een afgewogen beslissing te nemen over het duurzaam beheer van eigen hulpbronnen.’   

Ariane van Marwijk heeft een adviesbureau op het gebied van publiek-private partnerschappen.

Voor vragen of suggesties voor deze rubriek, mail naar redactie@viceversaonline.nl

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons