Katrien Coppens is Operational Manager en verantwoordelijk voor de Congo Misson van Artsen zonder Grenzen, Katrien is vele malen in Congo geweest.
| De laatste tijd is er veel kritiek op de effectiviteit van ontwikkelingssamenwerking. Mede door het boek ‘de crisiskraravaan’ van Linda Polman en kritiek van VVD’er Arend-Jan Boekestyn (‘schrap de ontwikkelingshulp!’), zijn de problemen op scherp komen te staan. Vorige week vond er een debat in de Tweede Kamer over plaats. |
"Artsen zonder Grenzen verleent sinds 1992 medische hulp in Congo. Op dit moment geven we medische hulp in drie ziekenhuizen en verschillende klinieken in Noord Kivu. Daarnaast behandelen we cholerapatienten in verschillende choleracentra. Ook zorgen we voor schoon water voor ontheemden in verschillende plaatsen. Het is moeilijk effectieve hulp te geven in een complexe conflict situatie zoals Noord Kivu op dit moment. Het is belangrijk dat je je neutraliteit en onafhankelijkheid bewaart van zowel de verschillende strijdende partijen als politieke belangen om zoveel mogelijk mensen te kunnen bereiken.
Rebellen
Als medische organisatie behandelen wij in principe alle gewonden. Om toegang te krijgen tot de ontheemden en de lokale bevolking moeten we blijven praten en onderhandelen met iedereen. Ook met de Mai Mai, de rebellen van Nkunda, het Congolese leger. Of dit betekent dat we ook de rebellen helpen? Het is natuurlijk niet zo dat wij naar Congo gaan om rebellenleiders op te knappen, maar als medisch arts mag je geen medische behandeling weigeren. Artsen zonder Grenzen is politiek neutraal, leeft van het geld dat individuele mensen geven, zo nemen wij in Noord Kivu geen geld aan van regeringen. Dit is om onze onafhankelijkheid en neutraliteit te waarborgen.
Debat in de media
Artsen zonder Grenzen is geen ontwikkelingsorganisatie maar biedt medische noodhulp. De uitspraken van Koenders gaan over ontwikkelingshulp, de structurele programma’s. Daarom vind ik het ook vreemd dat mensen en de media ook naar ons kijken als het gaat om wat Koenders heeft gezegd. Noodhulp dient namelijk een ander doel dan de ontwikkelingshulp; je probeert hulp te verlenen waar de crisis het ergst is. Koenders heeft het over ontwikkelingshulp, de structurele programma`s. Wij vallen daar niet onder. Wel merk ik dat het feit dat er noodhulp wordt gegeven, soms een excuus is voor de internationale gemeenschap om niet daadkrachtig op te treden. Dat vind ik spijtig, noodhulp alleen kan een land er niet bovenop helpen en zou nooit een excuus moeten zijn om verder niet op te treden".
Eveline Rooijmans is de regionale adviseur Centraal Afrika van Oxfam Novib. Ook zij heeft Congo vaak bezocht.
Noodhulp en Structurele hulp
"Oxfam Novib is sinds de jaren ’80 actief in Congo. Op dit moment helpen wij zo`n 100.000 mensen die slachtoffer zijn van het geweld in de regio. Oxfam Novib en haar partnerorganisaties delen vooral water en voedsel, dekens en jerrycans uit. Naast noodhulp verlenen wij ook structurele hulp. Het is voor niemand goed opeens in een kamp te worden gestopt. Via onze partnerorganisaties bieden wij hulp aan ontheemden in gastfamilies, wat hen een grotere kans geeft op een duurzame integratie in de samenleving.
De veiligheid
Het grootste probleem voor ons is momenteel de onveiligheid. Veel gebieden zijn zeer slecht bereikbaar door de heftige gevechten die plaatsvinden. Daarom hebben we geen toegang of zicht op tienduizenden inwoners van de provincie. Wij onderhandelen zelf niet met de rebellen of het leger, dat doen onze partnerorganisaties en de Verenigde Naties. Wij geven alleen voedsel en water aan de plaatselijke bevolking. Wij opereren daarin net wat anders dan Artsen zonder Grenzen. Zo kan Oxfam Novib wel pleiten voor Europese troepen om de veiligheid ter plekke te waarborgen, zolang we onze onafhankelijkheid maar niet verliezen.
Het debat in de media
| Voor de geschiedenis en huidige situatie van het conflict in Congo, kijk op BBC bij het Congo dossier; of ga naar het dossier van Mondiaal Nieuws |
De directeur van Oxfam Novib, Farah Karimi, reageert op uitlatingen van minister Koenders; "Wij zijn het ermee eens dat ontwikkelingsorganisaties alleen de armoede niet kunnen oplossen. Ons werk is onmisbaar, maar om armoede echt op te lossen is een coherent internationaal beleid nodig. De belangrijkste blokkade van succes in de armoedebestrijding is nog altijd het gebrek aan politieke wil. Oxfam Novib is vooral teleurgesteld over de typering van de ontwikkelingsorganisaties als een hulpindustrie en een gesloten bolwerk, waar samenwerking ontbreekt. Oxfam Novib heeft zich al in 1994 aangesloten bij Oxfam Internationaal, juist om het werk van sterke internationaIe partijen in strategische landen te combineren. De samenwerking die volgens Koenders ontbreekt, is er al lang".
