Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

In de afgelopen jaren zijn de 'keukens' van veel Nederlandse ontwikkelingsorganisaties binnenstebuiten en ondersteboven gekeerd. Alsof een nouvelle cuisine het land bestormt, staan kennis, informatie en leren op iedere menukaart. Niet alleen zien we bij ontwikkelingsorganisaties expliciete kennismanagementstrategieën ontstaan, ook dragen andere actoren – inclusief beleidsmakers en academici – bij aan het overbruggen van de kloof tussen praktijk, beleid en onderzoek.

Opvallend is dat juist Nederlandse organisaties en actoren voor de kennisrevolutie die ook op mondiaal niveau plaatsvindt de toon zetten. Maar wat zijn de kenmerken van deze Nederlandse kennisrevolutie?
Het ministerie van Buitenlandse Zaken experimenteert, stimuleert en faciliteert kennis en onderzoek.

Wetenschappers en beleidsmakers bouwen bruggen tussen gemeenschappen van onderzoek en beleid: het Development Policy Review Network (DPRN), de IS-Academie en WOTRO's nieuwe onderzoeksstrategie.
Ngo's en netwerken investeren in leren en kennisdelen als kritieke pijlers voor verbeterende effectiviteit: Hivos, ICCO, PSO en anderen.

Actoren in de ontwikkelingspraktijk zijn de spil achter interdisciplinaire, multi-actorinspanningen, die leiden tot innovatie, nieuwe vormen van samenwerking en een algehele heroriëntatie van de ontwikkelingspraktijk. Bijvoorbeeld: Dgroups, het Knowledge Management for Development Journal (KM4D Journal), IKM Emergent Research Programme, Euforic, het e-Collaboration-netwerk en het Pelican Initiative.  

ICT
Ondanks de creativiteit en de vele innovatieve benaderingen, is er behoefte aan meer coherentie, meer leren en delen, meer gezamenlijk ondernemen en begrip. Er is behoefte aan meer gebundelde energie.

Basisliteratuur
* Collison, Chris & Geoff Parcell (2001).Learning to Fly. Practical Lessons from One of the World's Leading Knowledge Companies. Capstone Publishing: Oregon.

* Powell, Mike (2006). 'Which knowledge? Whose reality? An overview of knowledge used in the development sector.' Development in Practice Vol. 16(6): 518-532.

* Ramalingam, Ben (2005). Implementing Knowledge Strategies: Lessons from international development agencies. Working Paper 244. ODI: London.

* Wiedenhof, Caroline & Henk Molenaar (2006). 'One never knows. Research policy and knowledge management in Dutch development cooperation.' KM4D Journal Vol. 2(3): 5-18.

Duurzame ontwikkeling staat daarbij op de eerste plaats. Een kennisaanpak moet gestoeld zijn op een heldere ontwikkelingsstrategie, geïntegreerd met de kernactiviteiten van de organisatie, en gebaseerd op de realiteit van partners in het Zuiden. Hoewel de toepassing van kennismanagement in het bedrijfsleven nuttig kan zijn, zijn ontwikkelingsrelevantie en -focus onmiskenbaar. Andere doelstellingen vereisen immers andere strategieën.

Laat daarbij de aanpak van een kennisstrategie niet bepalen door technologie. ICT is prachtig en biedt ongekende mogelijkheden, maar moet wel aangepast zijn aan de eisen van de kennisinitiatieven. Met andere woorden: bepaal een strategie en vind een oplossing die daar bij past. Doe het niet andersom.

Creativiteit is de basis. Kennis huist in mensen. Het managen van kennis is een kwestie van het cultiveren van processen, waardoor mensen worden aangemoedigd kennis te delen. Als de aanpak te mechanisch, automatisch en onpersoonlijk is, verpest je de dynamiek.

Voorts moeten organisaties aansturen op een gecoördineerde, coherente en holistische aanpak. Houd rekening met wat er verder gebeurt in het bredere ontwikkelingscircuit, en sluit aan op deze initiatieven en activiteiten. Er is veel ervaring en expertise beschikbaar waarop nieuwe initiatieven kunnen voortbouwen. In welke fase van ontwikkeling je strategie zich ook bevindt: schroom niet om kennis te delen met collega-organisaties om te leren wat al dan niet werkt, wie wel of niet moet worden betrokken et cetera.  

Voedingsbodem
Het is verder natuurlijk verstandig om, voordat je aan de slag gaat met een nieuw kennismanagementinitiatief, relevante literatuur te raadplegen. Het is niet moeilijk om relevant materiaal en case studies te vinden. Het KM4D Journal is daarbij een goed beginpunt. Op internationaal niveau is er verder een toegankelijke online community, die zich uitsluitend met kennismanagement in ontwikkelingssamenwerking bezighoudt: KM4Dev. In Nederland is er ook een actief netwerk van mensen die werken op dit gebied. Deelname in deze gemeenschappen, waarin diverse ontwikkelingsorganisaties, beleidsmakers en onderzoekers vertegenwoordigd zijn, verschaft toegang tot een rijkdom aan kennis en ervaring.

Doe mee
De afgelopen twee jaar is in Nederland een actief informeel netwerk ontstaan van mensen die zich bezighouden met informatie- en kennismanagement in ontwikkelingssamenwerking. Ga om op de hoogte te blijven van de netwerkevenementen naar: www.dgroups.org/groups/IKnetworkNL

Kortom: een open vizier en de bereidheid om kennis te delen en van anderen te leren zijn een rijke voedingsbodem voor geslaagde kennismanagementinitiatieven in ontwikkelingsorganisaties.

Peter Ballantyne
Directeur Euforic
Sarah Cummings
KIT Information Services, vanaf juli: Context
Julie Ferguson
University of London en Vrije Universiteit Amsterdam, redacteur KM4D Journal

Deze bijdrage is op persoonlijke titel geschreven. Hier vindt u de oorspronkelijke tekst.

websites

Dgroups: www.dgroups.org

e-Collaboration netwerk: www.dgroups.org/groups/ecollaboration

DPRN: www.dprn.nl

Euforic: www.euforic.org

IKM Emergent Research Programme: www.dgroups.org/groups/IKMEmergent

IS-Academie: www.minbuza.nl/nl/themas,sociale-ontwikkeling/is-academie

KM4Dev: www.km4dev.org

KM4D Journal: www.km4dev.org/journal

Pelican Initiative: www.dgroups.org/groups/pelican

WOTRO: www.nwo.nl/wotro

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons