Tijdens de presentatie van het rapport zei Ban Ki-Moon, secretaris generaal van de Verenigde Naties (VN) dat klimaatverandering "net zo eng is als een sciencefictionfilm, maar beangstigender omdat het echt gebeurt."
 |
| Ban Ki-Moon, Foto: CC |
Het script van deze enge sciencefictionfilm is het Synthese Rapport en wie dit doorleest, ziet dat het IPCC werkt met een schaal van zekerheden en onzekerheden. Schrikbarend is dan ook de steeds zekerder geworden constateringen en voorspellingen van het IPCC wat betreft oorzaken en gevolgen van klimaatverandering.
Een greep uit de conclusies van het rapport:
• Het opwarmen van de aarde is onmiskenbaar en het is universeel geaccepteerd dat dit het gevolg is van menselijk handelen;
• Er is grote overeenstemming en veel bewijs dat met het huidige klimaatbeleid de komende decennia broeikasgasemissies nog steeds zullen stijgen;
• Sommige gevolgen zijn onomkeerbaar, zoals het stijgen van de zeespiegel;
• Tegelijkertijd is het erg moeilijk de juiste snelheid, trends in extreem weer en het gedrag van ijskappen te voorspellen;
• Ongeveer 20 tot 30 procent van de onderzochte diersoorten wordt met uitsterven bedreigd;
• Er is veel overeenstemming en bewijsmaterieel dat klimaatverandering geremd kan worden door een portfolio aan energiebeperkende maatregelen;
• Tegelijkertijd is er grote onzekerheid over de kosten van aanpassing en de snelheid waarmee nieuwe technologieën ontwikkeld en ingevoerd kunnen worden;
• Veel hangt af van welwillendheid van besluitvormers om met de geschetste risico's om te gaan.
|
Het IPCC, wat is dat voor club?
Om de vijf à zes jaar verschijnt er van elke werkgroep een uitvoerig rapport, dat tenslotte samengevat wordt in een Synthese rapport. Op 17 november werd het vierde Synthese Rapport gepresenteerd, waarin stelliger dan ooit de rol van de mens bij klimaatverandering onderschreven wordt. De rapporten vormen de basis van klimaatconferenties, zoals in Kyoto in 1997, waar het Kyoto-Protocol uit voort kwam. Het IPCC geldt als dé autoriteit op het gebied van onderzoek naar klimaatverandering. |
Ontwikkelingslanden zijn de dupe
Terugkerend item in het rapport is dat het erop begint te lijken dat gebieden die voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de veranderingen relatief weinig hinder zullen ondervinden. Ontwikkelingslanden daarentegen zullen volgens het rapport het zwaarst getroffen worden ook al stoten zij relatief weinig CO2 uit. Rond 2020 zullen naar verwachting tussen de 75 en 250 miljoen mensen in Afrika te maken zullen krijgen met een verhoogd watertekort als gevolg van klimaatverandering.
Secuur
Het Rapport is zorgvuldig geformuleerd en leunt constant op gefundeerde wetenschappelijke bronnen. Dit is het resultaat van ellenlange durende sessies waarin druk gediscussieerd werd tussen vertegenwoordigers van 130 landen en de klimaatwetenschappers die de voorgaande drie rapporten hadden opgesteld. Volgens deelnemers aan de onderhandelingen probeerden de Amerikanen, die tot dusver het Kyoto-protocol niet hebben geratificeerd, de wat harde bewoordingen in het rapport af te zwakken. Toch zijn de belangrijkste conclusies overeind gebleven.
Kaarten
Het rapport bevat veel kaartjes, waarin inzichten uit de rapporten van de werkgroepen met elkaar gecombineerd worden, waardoor weer nieuwe inzichten ontstaan. Een voorbeeld hiervan is een kaart over de mogelijke veranderingen in de beschikbaarheid van water wereldwijd. Deze kaart kon tot stand komen door het combineren van inzichten van werkgroep één en werkgroep twee.
Hierop is te zien dat veel gebieden, zoals Noord-Europa en Noord-Azië natter worden, terwijl gebieden rondom de Middellandse Zee te maken gaan krijgen met meer droogtes (zie afbeelding hieronder).
Reacties
Milieuorganisaties reageren verheugd op het rapport van het IPCC. Het Wereld Natuur Fonds (WNF) laat in een reactie op haar website weten dat "Het IPCC-rapport in feite een oproep is aan geïndustrialiseerde landen zoals Nederland, om schone energie op grote schaal toe te passen". Het WNF pleit voor een snelle overstap naar schone, efficiënte energiebronnen,die volgens het WNF voor ontwikkelingslanden de sleutel zullen zijn tot groei.
 |
| Kaart: IPCC |
Ook Greenpeace ziet het rapport als oproep aan overheden om flinke actie te ondernemen. "Het rapport maakt duidelijk dat we aan het gokken zijn met de toekomst van de planeet – en de belangen zijn groot, " zei Stephanie Tunmore van Greenpeace International.
Klimaatconferentie Bali
Van 3 tot 14 december zal er op Bali een klimaatconferentie plaatsvinden onder de vlag van de VN. Vertegenwoordigers van 180 landen zullen bijeenkomen met waarnemers van intergouvernementele en nongouvernementele organisaties om een vervolg te maken op het in 1997 opgestelde Kyoto-protocol.
 |
| Beeld: UNFCCC |
In Kyoto werden afspraken gemaakt voor het terugdringen van broeikasgassen tot 2012. Het merendeel van de beoogde doelstellingen zijn vooralsnog door de deelnemende landen niet gehaald. Tijdens de conferentie op Bali zal het Synthese rapport van het IPCC als kennisbasis dienen voor de te voeren onderhandelingen.
Moeizaam
Het zal een moeizame conferentie worden, aangezien een aantal van de grootste vervuilers niet meedoen aan het Kyoto-protocol. De Verenigde Staten en Australië hebben Kyoto afgewezen met als argument dat het economisch niet haalbaar is en dat het bovendien oneerlijk zou zijn. Zo hoeven twee van de grootste vervuilers van dit moment, China en India, niet mee te doen aan het protocol, omdat het gros van het tot nu toe waargenomen broeikaseffect door toedoen van Westerse landen is veroorzaakt.
 |
| Foto: CC |
Toch kunnen regeringen de inhoud van het rapport niet meer afwijzen, zeggen betrokkenen, aangezien ze zelf meegedaan hebben aan de onderhandelingen over de formuleringen van het rapport. Bali staat in ieder geval een aantal verhitte onderhandelingsdagen te wachten, waar naar men mag hopen een 'coole' overeenkomst uit zal rollen.
