‘Bestond er maar een eenvoudige oplossing voor dit duivelse dilemma. Wij werken dagelijks in conflictgebieden waar mensen het slachtoffer zijn van geweld. We zijn ervan overtuigd dat iedereen recht heeft op medische zorg en we doen alles wat in ons vermogen ligt om ervoor te zorgen dat onze hulp niet wordt misbruikt. Daarom eisen we van de partijen in een conflict dat we neutraal, onafhankelijk en onpartijdig ons werk kunnen doen, zodat onze hulp de juiste mensen bereikt. Komt die aanpak in gevaar, dan rest soms geen andere keuze dan te vertrekken. Let wel: honderd procent goede noodhulp bestaat niet. Honderd procent foute noodhulp wel. Dat is niets doen.’
Hans van de Weerd, algemeen directeur Artsen Zonder Grenzen
‘We moeten geen geld geven aan regimes die mensenrechten op grote schaal systematisch schenden. Gelukkig is dat ook het beleid van de Nederlandse regering. Kijk bijvoorbeeld naar Eritrea, waar minister Koenders de overheidssteun heeft stopgezet. Noodhulp, waar het boek over gaat, zijn wij uit humanitair oogpunt aan elkaar verplicht. Maar ook andere hulp aan fragiele staten kan nodig zijn. Omdat daar de meest kwetsbare mensen wonen en omdat hulp ook openingen biedt voor politieke dialoog. Het is mijn taak als parlementariër om te controleren of de regering inderdaad hulp geeft die de allerarmsten ten goede komt, en niet de foute machthebbers.’
Chantal Gill’ard is PvdA-woordvoerder Ontwikkelingssamenwerking in de Tweede Kamer
‘Hulporganisaties slagen er zelden in een gezamenlijk antwoord te vinden op de politieke spelletjes of de graaicultuur waarmee ze te maken krijgen. Systematisch doordenken wat het gezamenlijke effect is van hulpinspanningen wordt niet gedaan of er worden geen consequenties aan verbonden. Terecht stelt Polman dat hulpverlenende organisaties behalve hun humanitaire motieven ook gedreven worden door organisatiepolitiek. Ze concurreren met elkaar, wat het risico oplevert dat ze tegen elkaar in werken. Iedere beroepsgroep kent een toezichthoudend orgaan, maar de hulporganisaties hebben alleen een vrijblijvende gedragscode. Eerdere initiatieven voor de aanstelling van een ombudsman hebben het niet gehaald. Het wordt tijd dat de organisaties deze uitdaging aangaan.’
Thea Hilhorst is bijzonder hoogleraar humanitaire hulpverlening en wederopbouw aan Wageningen Universiteit
