Hongerwinter in Nairobi

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Een goedkoop dieet van maïspap en frisdrank in Keniaanse sloppenwijken resulteert in ondervoede kinderen met dikke ouders. Anno 2012 lijken de sloppen in Nairobi nog steeds in een permanente Hongerwinter te verkeren. Kinderen die in de baarmoeder of in de wieg voedingsstoffen tekort komen, hebben later meer kans om dik te worden.

In de sloppenwijken van Nairobi is meer dan zestig procent van de tweejarige kinderen ‘stunted’, dat wil zeggen dat ze achterliggen in groei en ontwikkeling door ondervoeding. Tegelijkertijd lijdt in diezelfde sloppenwijken meer dan eenderde van de volwassen vrouwen aan overgewicht. Hoe kan het zijn dat in dezelfde sloppenwijk, en vaak zelfs in hetzelfde gezin de kinderen ondervoed zijn, maar hun moeders of vaders te dik. Op het eerste gezicht lijkt dit paradoxaal, maar in feite zijn het twee kanten van hetzelfde probleem: malnutritie, oftewel structureel verkeerde voeding.

Schijf van vijf
In Korogocho, de sloppenwijk waar ik als arts mijn promotieonderzoek naar hart- en vaatziekten doe, hebben de meeste bewoners in hun dagelijkse strijd om het bestaan geen geld voor de schijf van vijf. Het belangrijkste is dat de maag gevuld wordt om het knagende hongergevoel tijdelijk te kunnen onderdrukken. De beste remedie hiervoor is ugali, een soort maïspap, die goedkoop en vullend is. Grote pruttelende pannen vullen het straatbeeld. Ugali is verkrijgbaar als ontbijt, lunch of diner, al hebben de meeste mensen niet de luxe van drie maaltijden per dag.

Mierzoete frisdrank
Maar als het aangeboden dieet  slechts bestaat uit maïspap, aangevuld met een mierzoete frisdrank of bier, mis je de nodige vitaminen en mineralen. En zeker voor een klein kind ontstaan dan grote problemen. Zowel het skelet als het brein kan zich niet ontwikkelen, wat leidt tot het achterblijven in groei en permanente mentale beschadiging. Tot zover de schade voor de tweejarige kinderen en de verklaring van hun groeiachterstand. Maar tegelijkertijd ligt hier ook indirect de oorzaak van de dikke ouders. In de eerste duizend dagen (inclusief zwangerschap) wordt het ‘verbrandingssysteem’ van het lichaam bepaald. Dus als er in die cruciale periode schaarste is aan veelzijdig voedsel wordt het lichaam getraind om alle vitaminen, mineralen, vetten en suikers die het tegenkomt direct vast te houden. Gevolg: als volwassene kan je lichaam het schepje zout bij de ugali en suikers van de frisdrank veel moeilijker verwerken. En dus word je te dik.

Permanente hongerwinter
Een vergelijkbaar fenomeen kennen we in Nederland vanwege het Hongerwinter-onderzoek, een grootschalige studie naar mensen die geboren zijn in de winter van 1944-1945 en ondervoed waren tijdens hun eerste duizend dagen in baarmoeder/wiegje. Op latere leeftijd kregen zij een verhoogde kans op hart- en vaatziekten en andere fysieke problemen. Anno 2012 lijken de sloppen in Nairobi nog steeds in een permanente hongerwinter, met alle gevolgen vandien.

Steven van de Vijver (1977) doet in Nairobi, Kenia, promotieonderzoek naar hart- en vaatziekten namens het Amsterdam Institute for Global Health and Development (AIGHD). HIj werkte tijdens zijn studie geneeskunde in Ethiopië, India, Australië en de Verenigde. Na zijn opleiding tot tropenarts werkte hij negen maanden voor Artsen zonder Grenzen in Congo. Hij schreef over deze periode het boek ‘Afrika is besmettelijk’.

 

 

 

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons