Hoe komen we tot een volledig duurzame energievoorziening in 2050? Dit is de vraag die minister Kamp van Economische Zaken heeft gesteld aan de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (Rli). Die schrijft een advies over hoe we 80 tot 95 procent minder CO2 kunnen uitstoten ten opzichte van 1990 en we er toch warmpjes bij kunnen zitten. De Rli vraagt alle Nederlanders om mee te denken over het advies via consultatierondes en de website.
Dit wordt een “uniek advies dat veel invloed kan hebben”, zegt commissielid Marjolein Demmers op de consultatiebijeenkomst van dinsdag 19 mei. “Het is een complexe vraag waarop veel nationale en internationale factoren invloed hebben. Vandaar dat we zoveel mogelijk mensen bij ons advies willen betrekken. Het advies dient als bouwsteen voor het Energierapport 2015 dat het kabinet eind van dit jaar uitbrengt.” Zo’n honderd mensen waren bijeen in de Jaarbeurs Utrecht om hun ideeën te delen. Via een app werd de mening van de zaal gepeild over een aantal stellingen en vervolgens werd er verder gediscussieerd in kleinere groepen aan de hand van vier thema’s.
Subsidies op fossiel
Het belang van een transitie naar een duurzame energievoorziening werd deze week nog eens extra onderstreept door het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Die stelt dat er elke minuut 10 miljoen dollar gespendeerd wordt aan subsidies op fossiele brandstoffen. Dit is meer dan de totale uitgaven van alle overheden wereldwijd aan gezondheidszorg. Dit grote bedrag komt vooral doordat de vervuilers de kosten voor het verbranden van olie, kolen of gas niet vergoeden aan overheden. Denk aan kosten voor gezondheidsschade door luchtvervuiling en schade door droogte of overstromingen die door klimaatverandering veroorzaakt worden. Volgens de vooraanstaande klimaatwetenschapper Nicolas Stern is hiermee de mythe dat fossiele brandstoffen goedkoop zijn, doorgeprikt.
Als overheden stoppen met het subsidiëren van fossiele brandstoffen, dan zou de wereldwijde uitstoot van CO2 met 20 procent afnemen, berekende het IMF. De Raad voor de Leefomgeving buigt zich over de vraag hoe Nederland volledig duurzaam kan zijn in 2015. Hiermee bedoelt de Rli niet dat er helemaal geen CO2-uitstoot zal zijn. Fossiele brandstoffen worden niet uitgesloten, maar dan moet er wel voor CO2 opslag gezorgd worden.
Zoveel mensen zoveel meningen
Hoe kunnen we innovatie stimuleren en mensen opleiden om de transitie te versnellen? Welke rol heeft de overheid en welke rol heeft de markt? In hoeverre moet Nederland samen werken met andere landen? Hoe zorgen we voor een snelle isolatie van gebouwen in Nederland en hoe voldoen we aan de overgebleven warmtevraag, met name in de binnensteden? Wie is er verantwoordelijk voor de uitstoot in de transportsector? Moeten we energie centraal of decentraal opwekken?
Dit zijn belangrijke vragen waarover de commissie zich buigt en waar de deelnemers aan de consultatiebijeenkomst over in discussie gingen. “Verplicht mensen met een laag energielabel hun huis te isoleren; kondig gewoon per brief aan wanneer de werkzaamheden uitgevoerd zullen worden”, oppert Natuur&Milieu. “De overheid moet duidelijke kaders stellen waarbinnen bedrijven mogen opereren”, daarover waren afgezanten van Greenpeace en Shell en opvallend genoeg eens. “Een zelfvoorzienend Nederland is geen optie”, tempert de afgezant van Essent de gemoederen. “Om de doelstellingen te halen moet je op grote schaal werken, met grote centrales en met grote CO2 opslag.”
Heeft de commissie nu iets aan deze uiteenlopende meningen? “Deze consultaties helpen om een gevoel te krijgen bij wat er leeft en voor welke plannen draagvlak te vinden is”, zegt Marjolein Demmers. Commissielid Paul Schnabel vernam tijdens de bijeenkomst dat de huidige wetgeving nu soms in de weg zit. Duurzame leveranciers willen wel leveren aan het net, maar mogen dit niet. “Daar heeft de commissie zich nog niet mee bezig gehouden.”
Uitdrukkelijk roept voorzitter Henry Meijdam van de Raad voor de Leefomgeving iedereen in Nederland op om nog hun mening te geven via de website tot 1 juni. Daarna slaat de achtkoppige commissie aan het schrijven en komt eind augustus met het rapport.
Foto: Pepijn van den Broeke via Rli
