Paul Collier, hoogleraar economie in Oxford, publiceerde over deze hamvraag dit voorjaar het veelgeprezen boek The Bottom Billion: Why the Poorest Countries are Failing and What Can Be Done About It. De auteur, voorheen directeur van de afdeling ontwikkelingsonderzoek bij de Wereldbank, heeft zich decennialang verdiept in Afrika. In zijn boek schrijft hij over de 58 armste landen, die geen enkele verbetering vertonen.
Landen kunnen volgens Collier in een of meerdere 'vallen' verstrikt raken: ze zijn vaak verwikkeld in een burgeroorlog; ze zijn rijk aan natuurlijke grondstoffen; ze liggen niet aan zee, maar hun buren (waar ze ruzie mee hebben) wel; en ze hebben een incompetente overheid. Uit deze vallen kunnen ze zich veelal met geen mogelijkheid meer bevrijden.
Collier analyseert hoe deze fuiken werken. Een land dat rijk is aan grondstoffen, loopt bijvoorbeeld meer kans op een burgeroorlog, omdat daarmee de strijd gefinancierd kan worden. Democratie verhoudt zich ook niet met grondstoffenrijkdom. Hij laat zien dat in deze 'bodemlanden' vaak alles misgaat wat er maar mis kan gaan.
Collier is erg sceptisch over de meeste remedies tegen armoede. Zowel hulp als handel zullen de allerarmsten niet uit hun fuik bevrijden. Hij ziet meer in militaire interventie, in betere wetgeving en afspraken met het Westen over bijvoorbeeld corruptie, democratie en transparantie, en in het openstellen van de markten in het Westen.
Paul Collier, 'The Bottom Billion: Why the Poorest Countries are Failing and What Can Be Done About It' (Oxford University Press)
