Acteur George Clooney is al ruim een decennium betrokken bij Sudan. Eerst als activist die de oorlog in Darfur op de kaart hielp zetten. De laatste jaren richtte hij zich meer op Zuid-Sudan, dat in 2011 onafhankelijk werd. Clooney’s activisme en zakelijke belangen leken mooi op elkaar aan te sluiten toen hij Nestlé’s Nespresso, waar hij het gezicht van is, wist te overtuigen om 2.5 miljoen dollar te investeren om de koffie-industrie, kapotgemaakt door de oorlog, nieuw leven in te blazen.
Vorig jaar oktober was het dan zover: toen kwam de eerste oogst Zuid-Sudanese 100% Robusta koffie op de Europese markt; in Frankrijk. Later deze maand komen de bonen in Nederland en nog vijf andere landen in de verkoop. Maar die vreugde zal van korte duur zijn. “Vanwege de verslechterde veiligheidssituatie in Zuid-Sudan hebben we besloten om onze activiteiten tijdelijk te staken,” zei Jacquelyn Camo, woordvoerster van Nestlé Zuid-Afrika op 4 oktober tegen de Wall Street Journal. Het bedrijf laat via haar Nederlandse woordvoering weten dat weliswaar de export vanuit Zuid-Sudan is gestopt, maar dat het telen nog altijd verder gaat.
Koffieteelt vindt plaats rondom de zuidelijke stad Yei, tot voor kort een baken van stabiliteit in Zuid-Sudan, ondanks de eind 2013 uitgebarsten burgeroorlog. Maar inmiddels is ook Yei getroffen door geweld, en zitten er volgens de Verenigde Naties 100.000 mensen vast, verstoken van hulp.
Een Zuid-Sudanese twitteraar legde het verband tussen Nespresso’s tegenslag en Clooney’s politieke bemoeienis met Zuid-Sudan: ‘Clooney went looney’ richting de regering van Zuid-Sudan,” stelde Deu Grëngdit. In september publiceerde het door George Clooney opgerichte ‘The Sentry’ een vernietigend rapport over Zuid-Sudanese topfunctionarissen, zowel van de regeringszijde als van de gewapende oppositie, en noemde hen een ‘gewelddadige kleptocratie.’ Hoewel dit rapport Clooney’s relatie met de overheid geen goed zal doen, lijkt het onwaarschijnlijk dat de heropleving van het geweld rondom Yei en het rapport direct met elkaar in verband staan.
Bronnen vertellen dat zuidelijke volkeren in de omgeving van Yei, die lange tijd afzijdig waren gebleven in het conflict tussen president Kiir en zijn voormalig vice-president Machar, zich inmiddels bewapend hebben en zich bij de oppositie hebben aangesloten.
Met het uitbreiden van het conflict naar het tot voor kort stabiele grensgebied met Uganda is de als zeer exclusief aangeprezen Suluja Ti South Sudan koffie onbedoeld nog zeldzamer geworden. Niemand weet wanneer de koffie-export weer hervat kan worden. Wel is bekend dat deze partij Zuid-Sudanese koffie vanaf 20 oktober te koop is.
