OneWorld-redacteur Eva Schram sprak afgelopen dinsdag met Bill Gates, tijdens zijn bliksembezoek aan ons land. Het bedenken en ontwikkelen van nieuwe technologieën is de sleutel tot vooruitgang, vindt de ondernemer en filantroop Gates.
Silicon Valley, aan de westkust van de VS, is het middelpunt van innovatie. De technologieën en producten die daar bedacht en verder uitgewerkt worden, bepalen ons dagelijks leven. Bedenk maar eens hoe vaak jij op je smartphone kijkt. Hoe vaak je ingelogd hebt op Facebook voordat je op je werk bent. Of hoe je zoekt naar goedkope vliegtickets.
Bill Gates is in dat opzicht een bijzonder persoon om mee te praten. Met Microsoft, dat hij in 1975 oprichtte met compagnon Paul Allen, droeg hij in belangrijke mate bij aan de ontwikkeling van de computer als onderdeel van ons dagelijks leven. Het bedrijf maakte van hem ook de rijkste man op aarde. Sinds 2000 is hij zich steeds minder met Microsoft gaan bezighouden, toen hij samen met zijn vrouw de Bill en Melinda Gates Foundation oprichtte om 'iets van zijn rijkdom terug te geven'. Sinds 2008 werkt hij fulltime voor de stichting, dat eind 2014 een vermogen van bijna 45 miljard dollar had. Met dat geld willen Gates en zijn vrouw extreme armoede verminderen en gezondheidszorg in alle landen verbeteren.
Hij was voor een bliksembezoek in Nederland. In Den Haag gaf hij dinsdagochtend onder andere tips aan twee jonge, sociale ondernemers, op het evenement 'The Power of Progress', georganiseerd door OneWorld en de World's Best News-campagne. Na afloop kreeg OneWorld zeven minuten om Gates een paar vragen over innovatie te stellen.
Wat zijn de meest vernieuwende ideeën of innovaties die op dit moment in Silicon Valley worden ontwikkeld die de komende jaren ons leven gaan vormgeven?
“Veel vernieuwende ideeën uit Silicon Valley helpen vooral middeninkomens- en rijke landen. Denk bijvoorbeeld aan robots, zelfrijdende auto's en lerende computers die ook nog kunnen zien. En er zijn ook interessante ontwikkelingen in de biologische technologie gaande. Denk bijvoorbeeld aan genetisch manipuleren, dat kan gaan over geneeskunde of over planten beter bestand te maken tegen klimaatverandering. Voor mij is de vraag altijd: hoe kunnen we deze innovaties relevant maken voor arme mensen in Afrika? Ze hebben daar allemaal mobiele telefoons. Daarmee zou je ze advies kunnen geven over landbouw, of vragen kunnen beantwoorden over gezondheidskwesties. Of ze vragen stellen: 'Hebben ze geprobeerd je geld te rekenen toen je naar de kliniek ging?' of 'Hadden ze de medicijnen waar je om vroeg?' Op die manier kun je goede metingen doen en een feedbackloop creeëren om overheidsdiensten heel, heel goed te maken in deze landen. Dat is belangrijk. Vrijwel alle innovaties uit Silicon Valley kunnen gebruikt worden om de armsten te helpen. Dat is waar ik het meest in geïnteresseerd ben.”
Bedoel je dat big data ook de armste mensen kan helpen?
“We moeten meer data verzamelen over de armsten. Maar op dit moment wordt alle big data stuff vooral gebruikt in de rijke wereld. Waar het aantal sensoren van commercie hoog en altijd online is. We hebben bijvoorbeeld nog een lange weg te gaan om digitaal geld te bevorderen. Kenia is een land waar de meeste transacties digitaal op een mobieltje plaatsvinden, en dat verspreidt zich naar andere landen. Ook India en Pakistan gaan dat gebruiken. Dat is superhulpzaam want het geeft nieuwe mogelijkheden aan een boer die geld wil lenen. Maar voor dat het zover is moeten overheden het goedkeuren om via de telefoon te bankieren en heb je een lage kostenstructuur nodig. Op den duur ga je wel zien dat ook medische zaken op die manier vormgegeven gaan worden. Maar op dit moment hebben we meer te maken met de basics in deze landen.”
Zelfs in de rijkste landen zijn we er nog niet in geslaagd de negatieve effecten van innovaties te neutraliseren of ondervangen, bijvoorbeeld op het gebied van privacy en het milieu. Maak je je nooit zorgen dat we te snel innoveren?
“Nee. Als je bijvoorbeeld kijkt naar het milieu in de VS is dat zo veel beter dan 40 of 20 jaar geleden. In de rijke landen hebben we dat geprioritiseerd. Ironisch genoeg was het milieu er 40 jaar geleden veel slechter aan toe, maar als je mensen ernaar vroeg, was het geen onderwerp waar ze iets om gaven. Pas toen ze rijker werden, gingen ze zeggen: 'Ja, laten we zorgen dat je weer kunt zwemmen in die rivier.' De pijl van de tijd wijst in de juiste richting. Wat we moeten doen is het proces versnellen en slimmer maken. En terwijl we andere landen omhoog trekken, zullen ze na gaan denken over dit soort zaken. Kijk bijvoorbeeld naar China. Dat is nu bezig het milieu enorm te verbeteren, sneller dan elk ander land in de geschiedenis. Binnen tien jaar zullen ze milieustandaarden bereikt hebben die we in veel rijkere landen hanteren.”
Eigenlijk zeg je dat het op alle vlakken beter gaat in de wereld? Ik ben toch vrij pessimistische over het milieu.
“Hoe kun je pessimistisch zijn over het milieu? De VS hebben rivieren en dammen opgeschoond, en onze standaard…"
Maar de biodiversiteit neemt af.
“Tsja, biodiversiteit brengt je naar klimaatverandering, en dat is een enorm probleem dat een speciale strategie nodig heeft waar we goed naar moeten kijken. Ik was erbij met COP21, waar ik toezeggingen kreeg om meer geld te besteden aan onderzoek en design en private investeerders binnenhaalde. Klimaatverandering is ironisch, omdat de landen die het grotendeels veroorzaakten niet degenen zijn die de grootste gevolgen ervan ondervinden. Het is een heel onrechtvaardig probleem. En ik ben optimistisch dat we het kunnen oplossen, maar ik geef toe: we moeten daar nog hard aan trekken.”
Als laatste vraag: wat voor telefoon gebruikt u eigenlijk?
“Ik gebruik nog steeds mijn Windows-phone. Maar ik ben erg pc-gefocust. Op veel momenten dat mensen hun telefoon zouden pakken, gebruik ik mijn Surface Book (een soort tablet/laptop van Microsoft, red.). Ik denk dat ik 80 procent van de tijd mijn pc bij me heb.”
