Watersnood Malawi: ‘Eerst maar weer hutten van gras maken…’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Hevige regens trekken een spoor van vernieling door Malawi en Mozambique. MyWorld-redacteur Mirjam Vossen woont tijdelijk in Malawi en houdt een dagboek bij. Ze hoorde dat twee scholen van stichting Het Goede Doel, waar ze jarenlang vrijwilliger was, nu dienst doen als opvangplek voor dakloze families. Met twee Malawiaanse collega’s ging ze op bezoek. Dinsdag…

ingestort (4)Hevige regens trekken een spoor van vernieling door Malawi en Mozambique. MyWorld-redacteur Mirjam Vossen woont tijdelijk in Malawi en houdt een dagboek bij. Ze hoorde dat twee scholen van stichting Het Goede Doel, waar ze jarenlang vrijwilliger was, nu dienst doen als opvangplek voor dakloze families. Met twee Malawiaanse collega’s ging ze op bezoek.

Dinsdag 13 januari
Nooit eerder in mijn leven heb ik zulke genadeloze hoosbuien gezien. Al drie dagen lang gutst het water onafgebroken uit de hemel. Het giet, het waait en het is koud. In de stad ligt het leven totaal plat: omgevallen bomen, kolkende watermassa’s over de weg, scholen dicht, winkels dicht… Ik kan alleen van de voordeur naar de auto rennen en weer terug.
Maar ik zit droog in een goed huis. Voor mensen in de dorpen, in hutten met een grasdak, moet het verschrikkelijk zijn. De regen gutst je hut in, dagen achtereen, en je hebt geen enkele kans om je spullen tegen het water te beschermen. Veronica belt en zegt dat in Thondwe en Phalombe huizen zijn ingestort en dat mensen beschutting zoeken in de scholen van Het Goede Doel.

Vrijdag 16 januari
Met Saulos en Veronica rij ik naar Phalombe. De zon schijnt intussen weer, alsof er niets is gebeurd. We treffen een groep van veertig, vijftig vrouwen en kinderen onder een boom buiten de klaslokalen. Hun mannen zijn weg. Op zoek naar dagloonwerk, hopend op eten voor vanavond. De chief vertelt dat er veertig gezinnen in de school slapen. Dat zijn een paar honderd mensen. De verhalen van de vrouwen zijn hetzelfde: de enorme regen en vooral de wind erbij heeft muren en daken doen instorten. Mensen zijn naar de school gerend. Een vrouw kreeg een baksteen op haar hoofd, verder is niemand gewond geraakt. Wat ze verder gaan doen? Ze weten het niet goed. Eerst maar weer hutten van gras maken. Dan weer de huizen opbouwen. Intussen is er nauwelijks te eten. Door de regen is de maisvoorraad weggespoeld. Het is lunchtijd, maar er wordt niet gekookt, en we vermoeden dat ze ook die ochtend niet hebben gegeten. Wat ze het hardste nodig hebben? Eten. Borden om ván te eten. En dekens voor de nacht: de meesten slapen op de kale vloer, zonder iets.

We mogen in de school kijken en tot mijn verbazing zijn de lokalen bijna leeg. Hier slapen meer dan honderd mensen, met al hun bezittingen, maar er is bijna niets. Een paar matten, een fiets, een radio, wat zakken, wat dekens, dat is de hele huisraad van veertig gezinnen. De rest is verloren gegaan in de regen. Of, nog waarschijnlijk: ze hadden al bijna niets. Een bejaard echtpaar poseert voor een zak spullen. Daarna lopen we het dorp in en dan wordt de schade pas echt zichtbaar. De bejaarde man poseert voor zijn huis met een totaal ingestort grasdak. Verderop laat een jonge vrouw haar ingestorte huis zien en ze blijft maar lachen terwijl ik foto’s maak. Van de zenuwen? Weer verderop krijgt een jonge vrouw het echter te kwaad. Er is van haar huis niets over behalve een hoopje stenen. Aan de boom vastgemaakt hangen wat kleren, ik vermoed te drogen. Maar ergens anders is een jonge man alweer druk bezig een muur te repareren, met bakstenen van een ingestort huis.

 

Zaterdag 17 januari
In Thondwe zit het klaslokaal van ‘onze’ school vol mensen, keurig in rijen achter elkaar op een stoel. Er zijn minstens honderd dorpelingen, allemaal watersnood-slachtoffers, en er zijn minstens tien chiefs. Hadden we gisteren in Phalombe nog een informeel gesprek onder de boom, hier is een traditionele dorpsvergadering georganiseerd met bidden vooraf, welkomstwoordjes van iedereen, bespreking en vele dankwoorden. Ook hier vragen mensen om eten, borden en dekens, én fertilizer. Want die hadden ze nét op de akkers gestrooid, en dat is nu allemaal weggespoeld. De oogst zal tegenvallen, dat weten ze nu al.

Daarna gaan we in optocht de dorpen langs om poolshoogte te nemen. De voorzitter van het schoolcomité gidst: eerst naar dit huis, dan dat huis, dan daar nog een, en nog een. De schade is in omvang groter dan in Phalombe. Ik denk dat wel een op de vijf of zes huizen kapot is. De ernst varieert. Soms is er een muur weg, soms een dak ingestort, soms is het hele huis verkruimeld tot een hoopje stenen. Een paar vrouwen zitten stil en verslagen voor hun kapotte huis. Maar de meeste mensen zijn spraakzaam en levendig, alsof er niets aan de hand is. Zoals meneer Siza, ooit voorzitter van het dorpscomité, die ik al twintig jaar ken: een en al lach en vrolijkheid. Tot mijn stomme verbazing zie ik, aangekomen in zijn dorp, dat ook zijn huis totaal is ingestort. Lachend gaat hij tussen de resten zitten om op de foto te gaan.

Van de chiefs in Phalombe en Zomba krijgen we een lijst met de aantallen getroffen families in de dorpen rond ‘onze’ scholen. Het zijn er samen 256, ruim duizend mensen. We rekenen uit dat we voor ongeveer 35 euro één familie kunnen voorzien van dekens, huisraad en eten voor een maand.

Dinsdag 20 januari
Het was niet mijn plan om hier in Malawi weer actief te worden als ontwikkelingsvrijwilliger. Maar intussen vorm ik met Saulos en Veronica het epicentrum van een kleinschalige noodhulpactie voor de getroffen gezinnen rond ‘onze’ scholen. En nu ik het zelf doe, begin ik te snappen waarom het dagen kan duren voordat er hulp op een rampplek arriveert. Pas na de ergste regens konden we op bezoek. Daarna zijn we non-stop in de weer geweest: winkels langs om prijzen op te vragen. Een begroting maken. Overleg met het bestuur in Nederland. Wachten op het geld. Voorraden inslaan en transport regelen. Je bent zó vijf dagen verder. Maar donderdag gaan de vrachtwagens rijden!

Klik hier om te reageren.

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons