Het conflict in Syrië, stijgende voedselprijzen, de Griekse schuldencrisis en klimaatverandering. Grote problemen waarmee we ook in Nederland worden geconfronteerd. Maar ‘voelt’ de Nederlandse bevolking het ook direct? Zij zijn het meest bezorgd over de voedselprijzen en Griekenland.
Door Michel Knapen
In opdracht van NCDO onderzocht Evelien Boonstoppel de houding van Nederlanders tegenover deze vier problemen. Ze bekeek welke van deze vier mondiale kwesties problemen zijn die de landgrenzen overstijgen en de hele wereld raken. Maar ook wie verantwoordelijk is voor deze problemen en wie het moet oplossen. Tot slot wilde NCDO weten wat de rol hierin is van de Nederlandse overheid en of mensen zichzelf betrokken en verantwoordelijk voelen. Haar bevindingen staan in het rapport Wereldwijde problemen, wereldwijde oplossingen? Nederlanders & internationaal bestuur. Daaruit blijkt dat 51% van de Nederlanders zich zorgen maakt om voedselprijzen, 49% om de Griekse crisis, 41% om het conflict in Syrië en 39% om klimaatverandering.
In onze portemonnee
Dat vooral de voedselprijzen en Griekenland zoveel zorgen opleveren, kan te maken hebben met het feit dat deze een sterk financiële component hebben: we voelen het direct in de eigen portemonnee. Het conflict in Syrië en klimaatverandering zijn te abstract om het direct te voelen. ‘Het lijkt erop’, aldus het rapport, ‘dat de Nederlandse bevolking zich meer zorgen maakt over een probleem dat zich ‘daar’ afspeelt naarmate de nadelige effecten ervan ook ‘hier’ duidelijk zichtbaar worden.’
Economisch motief
Nederlanders onderling verschillen over de ernst van de problemen. Terwijl ouderen en protestanten zich de meeste maken zorgen over Syrië, maken lager opgeleiden en lage inkomensgroepen zich vooral druk om Griekenland. Klimaatverandering staat bij de hoger opgeleiden hoog op de agenda. Het lijkt erop dat een economisch motief met name groepen bereikt die traditioneel minder vanuit een gevoel van verbondenheid en universele solidariteit betrokken zijn bij mondiale vraagstukken, zoals lager opgeleiden en lage inkomensgroepen, schrijft de onderzoeker.
Oplossing van de problemen
Ook al hebben Nederlanders evenveel vertrouwen in de VN en de Europese Unie als in de nationale politiek, toch krijgen deze instituties een relatief bescheiden rol toegediend bij de het oplossing van de vier problemen. Zo is 16 procent van mening dat de EU de meest geschikte partij is om Griekse crisis op te lossen, terwijl het IMF volgens 8 procent een sleutelrol speelt. Een kleine 14 procent is van mening dat de VN het conflict in Syrië zou moeten beslechten.
‘De vervuiler moet betalen’
De schuldvraag bij deze problemen is niet van belang voor onze bezorgdheid: we maken ons zorgen omdat we solidair zijn en of ‘hun’ leed gevolgen kan hebben voor het leven in Nederland. De schuldvraag is wél relevant voor de oplossing van de problemen. Nederlanders vinden dat de vervuiler maar moet betalen: Griekenland en Syrië zijn zélf schuldig aan het ontstaan van de problemen en moeten het dus ook zélf oplossen. Slechts 12 procent vindt dat Nederland nogmaals een lening aan Griekenland zou moeten verstrekken, en 18 procent meent dat Nederland zou moeten meedoen in een vredesmissie naar Syrië. Daarentegen vindt de helft dat de overheid zich actief moet inzetten om klimaatverandering en de stijgende voedselprijzen aan te pakken.
Strengere wetten
De overheid wordt dan ook het vaakst genoemd als de partij die de vier voorgelegde problemen het beste kan oplossen. Bijna de helft (46 procent) is het ermee eens dat overheden de ruimte zouden moeten krijgen om strenge regels en wetten door te voeren om mondiale problemen op te lossen.
