Poep om schoolmaaltijden op te koken

Deel 4: Door de aanleg van biogassystemen kunnen schoolmaaltijden op drie scholen in Noordoost Tanzania bereid worden op gas uit mensenpoep in plaats van op brandhout.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Armoede, slecht onderwijs, klimaatverandering, (gender)ongelijkheid en gebrek aan schoon water; zomaar wat voorbeelden van wereldwijde problemen. Wist je ook dat daarvoor – soms eenvoudige – oplossingen zijn? In deze serie portretteren we elke maand een Werelddoener die zo’n oplossing vond en daarmee bijdraagt aan de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen.

Bomen en blaadjes zijn een terugkerend onderwerp in het telefoongesprek met Hans van Luijk, voorzitter van de stichting Stipulae. Na jarenlang actief te zijn in de kennisuitwisseling tussen Nederland en Tanzania, richtte hij samen met Jan van der Meulen (secretaris) en Jan de Boer (lid) de werkgroep Trees for Tummy op. Het drietal adviseerde gemeenschappen in Tanzania over onder andere het cultiveren van bomen zoals de Moringa, die een hoge voedingswaarde bevatten.

Steunblaadjes

In 2012 werd de werkgroep omgezet in de stichting Stipulae. ‘Stipulae’ is de Latijnse benaming voor steunblaadjes, weet Van Luijk. “Als een boom takken wil vormen, maakt hij naast het jonge blad steunblaadjes aan, die afvallen zodra de tak sterk genoeg is”. Het is een metafoor voor de visie van de stichting. Van Luijk: “We kijken samen met de lokale gemeenschap waar behoefte aan is, wisselen kennis uit, brengen mensen in contact met andere organisaties en trekken ons terug zodra we kunnen.” Hun missie is om met eenvoudige middelen voedselzekerheid, toegang tot drinkwater en beter omgevingsbeheer te bevorderen.

Gas zonder luchtje eraan

Op dit moment worden biogassystemen aangelegd in de dorpen Ruvu Mungano, Lembeni en Nyumba ya Mungu met hulp van de stichting en hun lokale partner Mater Dei Africa. Drie middelbare scholen in deze dorpen – met elk tussen de 400 en 600 leerlingen – kunnen binnenkort schoolmaaltijden bereiden op gas gewonnen uit menselijke ontlasting. Heel smakelijk klinkt dat niet, maar in het gas (methaan) is gelukkig niets van de poepgeur terug te vinden.
Koken op biogas heeft veel voordelen ten opzichte van koken op brandhout. “Door biogas te gebruiken zijn leerlingen minder tijd kwijt aan hout sprokkelen, en scholen zijn geen geld kwijt aan de aanschaf van aanvullend hout. Er hoeven minder bomen gekapt te worden en er is geen schadelijke rook van brandhout”, aldus Van Luijk.
Hoewel het plan in eerste instantie stuitte op gegiechel en vieze gezichten, zijn de scholen enthousiast en zeer betrokken bij het project. Maar de scholen krijgen de installatie niet voor niets. Om het gevoel van ownership te versterken, moeten de scholen een eigen bijdrage van 250 euro inleggen. Het draagvlak voor de biogassystemen is hoog: een van de scholen zette een crowdfundingcampagne op om hun eigen bijdrage in te zamelen, en oud-leerlingen helpen om de kuilen voor de installaties te graven.

De kuilen zijn zo’n drie meter diep en vier meter breed. Er komen grote tanks in, die via buizen verbonden zijn met de toiletten en de schoolkeukens. De ontlasting komt door de buizen in de tank en gaat daar gisten. Het gas dat vrijkomt, wordt doorgeleid naar de keuken en zo kunnen de maaltijden klaargemaakt worden. Bijproducten van de gaswinning wordt gebruikt om de schooltuinen te bemesten.

Altijd iets te oogsten

Deze schooltuinen met eetbare struiken, kruiden en traditionele groentegewassen zijn in het kader van ditzelfde project aangelegd. Van Luijk: “De combinatie van het biogassysteem en de schooltuin vergroot de biodiversiteit, is erosie- en klimaatbestendig, en er is altijd iets te oogsten.” Het lokale kennisinstituut  Sustainable Agriculture Tanzania gaf leerlingen en docenten een training, zodat ze hun tuinen zelf kunnen aanleggen en onderhouden.

Het opzetten van het project neemt bij elkaar ongeveer een jaar in beslag. In december hopen de organisaties het aanleggen van de installaties te hebben afgerond en kunnen de scholen koken op biogas.

Met dit project werken Stipulae en Mater Dei Africa aan de volgende duurzame ontwikkelingsdoelen:

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons