“Mensen zijn nog steeds geëmotioneerd en gespannen”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
OEKRAÏNE – Het vredesakkoord is er, maar de onrust in Oekraïne houdt aan. Margreet van Beest-Bons, actief op MyWorld, woont en werkt sinds 14 jaar in Zjitomir, 125 kilometer van Kiev. Hoe beleeft zij deze spannende en onzekere tijd? MyWorld mailde met haar. Door Mirjam Vossen Wat bracht jou naar Zjitomir? Mijn man Jan en…

Margreet van Beest2OEKRAÏNE – Het vredesakkoord is er, maar de onrust in Oekraïne houdt aan. Margreet van Beest-Bons, actief op MyWorld, woont en werkt sinds 14 jaar in Zjitomir, 125 kilometer van Kiev. Hoe beleeft zij deze spannende en onzekere tijd? MyWorld mailde met haar.

Door Mirjam Vossen

Wat bracht jou naar Zjitomir?

Mijn man Jan en ik zijn uitgezonden als missionair werkers namens het Diaconaal Bureau van de Christelijke Gereformeerde Kerken. Samen met een kerkelijke gemeente heb ik twee centra gebouwd voor de opvang van drugsverslaafden en alcoholisten. Er wonen 15 mannen en ze volgen een christelijk verslavingszorgprogramma. Verder hebben we twee dagen in de week een project onder de dak- en thuislozen in de stad. De maaltijden die we aanbieden worden klaargemaakt door de bewoners.

Hoe heb je de afgelopen weken beleefd?

Een intensieve en spannende periode ligt achter ons. Weken waarin we persoonlijk een kleine indruk hebben gekregen hoe het is om te leven in een land waar oorlog dreigt. De beelden die we zagen waren verschrikkelijk en maakten diepe indruk. Dit zullen we ons leven lang niet meer vergeten. We kennen het gebied waar de gevechten plaatsvonden op ons duimpje en hebben er tal van Nederlanders rondgeleid. Dat er op het Onafhankelijkheidsplein (Maidan) dit soort verschrikkelijke dingen zouden plaatsvinden, is voor ons nog steeds onvoorstelbaar. We hebben een paar weken geleden een bezoek gebracht aan Maidan en het was erg indrukwekkend om met eigen ogen te zien wat daar is aangericht en hoe dat momenteel door de Oekraïense bevolking verwerkt wordt (zie foto in de banner hierboven).

We zijn bijna vergeten, hoe is alle onrust ook alweer ontstaan?

De protesten op het Maidanplein begonnen in november doordat ex-president Janoekovich een associatieovereenkomst met de EU niet ondertekende. Dit was in principe maar een klein protest, maar tijdens deze demonstraties greep de politie in. Er vielen gewonden en de politie heeft burgers die al op de grond waren gevallen hard geslagen. Mensen werden woedend. Toen kwamen ze in opstand tegen de gevestigde orde, corruptie en alle bureaucratie waar ze al jaren en jaren onder te lijden hebben. Het ging niet meer over de associatieovereenkomst, maar ze eisten het vertrek van de president en regering. Op 20 en 21 februari vielen er doden. De geest was uit de fles en dat geldt nog steeds. Het is een hele ingewikkelde en moeilijke kwestie geworden, waarbij het de vraag is wie van de huidige regering in Oekraïne nog enige invloed heeft.

phoca_thumb_l_novovolinsk 2

Via de media krijgen wij het beeld dat ‘Oekraïners’ en ‘etnische Russen’ lijnrecht tegenover elkaar staan. Wat klopt daarvan?

Als ik kijk naar mijn ervaringen in 14 jaar is er nooit sprake geweest van een duidelijke scheiding tussen Oekraïners en Russen die in Oekraïne wonen. In de meeste steden wonen Oekraïners en Russen. Zowel de Oekraïense als de Russische taal kon en kan gewoon gesproken worden. Het is momenteel meer een keuze van waar mensen meer heil in zien. Voor de ene groep is dat het Westen, voor de andere groep is dat Rusland. Uiteraard zijn die verschillen er altijd geweest, maar er werd op een vredige manier met elkaar geleefd en omgegaan.

Ben je bang voor een burgeroorlog? Of gaat het zo’n vaart niet lopen…?

Natuurlijk is er sprake van propaganda. Als ik nieuws kijk van Rusland en de media in het oosten van Oekraïne, dan hoor ik dat zij het over fascisten en separatisten in Kiev hebben. Ieder weldenkend mens begrijpt dat dit kant nog wal slaat. Maar het gevolg is dat veel mensen die aan de Russische kant staan dit geloven, en deze teksten overnemen. Een burgeroorlog is nooit uit te sluiten. Het is de vraag hoe het zich gaat ontwikkelen nu de wapens moeten worden ingeleverd en de bezette overheidsgebouwen moeten worden teruggegeven. Hier bereidt de bevolking zich al maanden voor op het ergste.

IMG_0497Zijn er kanten aan dit verhaal die wij in Nederland helemaal niet meekrijgen? 

Ook het Westen kijkt met een gekleurde bril. Journalisten spreken de taal van Rusland en president Poetin niet. Je gelooft het toch niet dat er ‘maar’ iets meer dan 100 doden vielen in februari? Het gaat zeker om 700 tot 800 doden. Maar waar lees je dat? Is een journalist uit het Westen in staat om echt de juiste informatie te verzamelen, terwijl hij afhankelijk is van een tolk bijvoorbeeld? Hij weet niet eens of er goed vertaald wordt…  Dit is zo’n ingewikkelde en moeilijke kwestie, dat niemand de echte waarheid weet. Het Westen heeft zijn eigen verhaal en heeft een hele andere manier van benadering en politiek en diplomatiek overleg. Maar president Poetin weet precies tot hoever hij kan gaan en dit heeft het Westen tot nu toe toegestaan. Er zijn maar heel weinig mensen die invloed op hem kunnen uitoefenen. Hij is het Westen absoluut een aantal stappen voor geweest en is een goede strateeg. Hier vergist het Westen zich in en dat zullen ze waarschijnlijk ook niet toegeven.

Wat doet dit met het dagelijks leven van gewone Oekraïners?

De gevolgen voor de gemiddelde Oekraïner zijn hogere prijzen voor geïmporteerde goederen, levensmiddelen, medicamenten en brandstof. Om het gas aan Rusland te kunnen blijven betalen, zijn inmiddels veel meer Oekraïense ‘griven’ nodig, aangezien de prijs is afgesproken in dollars. De kosten stijgen in alle opzichten, het leven is een stuk duurder geworden en als de salarissen gelijk blijven, dan is dit voor de bevolking nog veel zwaarder dan de afgelopen jaren.    

En wat doet het met jullie persoonlijk?

Door onrust in onze eigen stad kwam het wel erg dichtbij. Het politiebureau werd in de brand gestoken, twee standbeelden van Lenin omver gehaald en het gebouw van de Provinciale Staten bezet door demonstranten. Dat mensen nog steeds erg geëmotioneerd en gespannen zijn bleek ook recent weer. Zo belde iemand boos op naar het opvangcentrum. Hij had een informatiefolder over onze opvangcentra in handen en zag op een foto dat er een ‘Russische’ vlag ophing. We probeerden duidelijk te maken dat het hier om een Hollandse vlag ging, rood-wit-blauw en dus niet wit-blauw-rood. Een normaal gesprek voeren met de betreffende persoon, die zich ook niet wilde voorstellen, bleek onmogelijk. Enige tijd later werden we echter teruggebeld en bood hij zijn excuses aan.

phoca_thumb_l_margreet met bewoners

Kom je nog wel aan ‘gewoon’ werken toe?

De hele situatie beheerst voor een groot deel ons leven, maar toch proberen we ons niet af te laten leiden en zo goed mogelijk ons werk uit te voeren. Als er een vliegtuig overvliegt (wat hier zelden gebeurt), of we zien tanks net buiten de stad die aan het oefenen zijn, dan heb ik toch echt andere gevoelens momenteel. Niet direct angst, maar wel heerst er grote onzekerheid, boosheid, frustratie. Het is nog steeds het gespreksonderwerp van de dag bij de meeste mensen. De gewone burger voelt nu al de gevolgen door de prijsstijgingen. Het is de vraag hoe dit zich gaat ontwikkelen, als blijkt dat zij de lasten moeten dragen van een regering die jarenlang er een puinhoop van heeft gemaakt. Want hoelang zijn ze in staat om dit vol te houden? Hulp aan Oekraïne en de gewone bevolking is nu nog harder nodig dan eerst en dat maakt het al met al een trieste situatie.

Hoe gespannen het nu ook is: zie je toch ergens perspectief?

Het terugdringen van corruptie zal moeten beginnen bij ieder persoonlijk. Heel het systeem op alle werkterreinen is verziekt hierdoor. De mentaliteit en de manier van leven en werken zal moeten veranderen om echt een verbetering te kunnen ervaren. Mensen op regeringsniveau zullen het voorbeeld moeten geven en de zaak goed aan moeten pakken. Zolang een dokter nog om geld vraagt voor een operatie en je op die manier dus afhankelijk bent of je goed behandeld wordt, is er nog veel te doen hier. Zolang iedere directeur of leidinggevende, van wat voor bedrijf of organisatie dan ook, om geld vraagt voor zijn diensten, blijft het een puinhoop. De hele situatie heeft veel mensen wel bewust gemaakt hiervan, maar de tijd zal leren of ze in staat zijn om met elkaar daadwerkelijke verandering aan te brengen.

www.helpen.org

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons