“Iedereen kan een milieuactivist zijn!”

Eind september sprak Severn Cullis-Suzuki (37) op een bijeenkomst in Den Haag. De Canadese hield als twaalfjarige een indrukwekkende speech tijdens de VN-Earth Summit in Rio de Janeiro. De video van deze toespraak uit 1992 wordt nog steeds online gedeeld.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Na haar speech in Den Haag verdringen mensen zich om haar vragen te stellen of nog even een selfie te schieten. Voordat de milieuactiviste naar Helsinki afreist voor een bespreking met zakenlui, sprak ze met OneWorld. Wordt ze nog steeds gezien als “het meisje dat de wereld vijf minuten deed zwijgen”?
Als twaalfjarig meisje sprak je de VN toe over het milieu. Hoe kwam het dat je al zo jong bezorgd was over duurzaamheid, voedseltekorten en ongelijkheid?

“Mijn ouders hebben zich altijd al druk gemaakt over deze onderwerpen. Ze raakten meegezogen in de strijd tegen ontbossing, die gevoerd werd door de inheemse bevolking aan de Canadese westkust. Deze ‘eerste naties’ zijn sterk vergroeid met het gebied waar ze wonen, veel meer dan de westerse bevolking dat is. Mijn ouders zagen dat ze hardhandig werden verwijderd uit hun leefgebied. Die onrechtvaardigheid leidde ertoe dat mijn ouders radicaliseerden.”

“Mijn zus en ik gingen soms met mijn ouders mee om actie te voeren. We waren ooit op zo’n protestcamping, dat was zo spannend: allemaal mensen uit verschillende culturen, waarvan sommigen begonnen te dansen, te zingen… Allemaal heel magisch voor een kind. Daarnaast is het gevoel dat je een verschil kan maken heel krachtig. Het leidde ertoe dat ik mijn eigen kinderclubje voor milieugerechtigdheid oprichtte.”

Hoe kwam het dat je als jong meisje werd uitgenodigd om te spreken op de Earth Summit?

“Mijn familie vond dat mijn clubje naar Rio moest. We hebben daarvoor geld ingezameld. In de twee weken van de Earth Summit bezochten mijn clubje en ik op zeker moment een bijeenkomst van ngo’s uit de hele wereld. We konden zowat iedereen die langsliep aanspreken, omdat wij vier verschillende talen spraken. En aangezien we de enige kinderen waren, keek iedereen met veel verbazing naar ons. Maar dat pakte juist positief uit: mensen zagen ons staan en begonnen ons uit te nodigen voor evenementen.”

“We spraken iedereen aan die naar ons wilde luisteren. Canadese media kwamen langs om ons te interviewen. Dat ik werd uitgenodigd om de VN toe te spreken was puur toeval. Het gebeurde allemaal heel last-minute. In het publiek van een side-event waar wij mochten spreken zat het hoofd van Unicef. Hij liep de secretaris-generaal van de VN tegen het lijf en zei dat het geweldig zou zijn als ‘deze kinderen’ zouden spreken op de grote conferentie. De secretaris-generaal was het met hem eens. En er had net iemand afgezegd, dus er zat een gat in de agenda!”

Denk je dat kinderen meer invloed hebben dan ouderen om de ecologische crisis aan de orde te stellen?

“Ja, kinderen spelen een belangrijke rol. Dit blijkt uit het feit dat de speech die ik op mijn twaalfde heb gegeven nog steeds rondgaat op het internet en mensen mij erop aanspreken. Waarom? Omdat wanneer kinderen de waarheid spreken, dat volwassenen op een andere manier raakt. Het gaat niet om feiten of cijfers, maar om wat uit het hart komt.”

Het is nu 25 jaar geleden dat je de VN toesprak. Is de wereld sindsdien positief veranderd?

“Er vindt een positieve verandering plaats op het gebied van duurzaamheid, al had ik die liever sneller zien gebeuren. Ik denk dat we nu het fundament leggen voor een duurzame samenleving en dat er in de toekomst een omkeerpunt zal komen. Er is nu zoveel meer bewustzijn dan voorheen. Als genoeg mensen zich zorgen maken en pleiten voor een omslag naar een gelijkwaardiger en milieuvriendelijker systeem, dan zal alles veranderen.

“Het is te moeilijk om als individu iets te veranderen. Helaas kan niemand helemaal duurzaam leven – tenzij je in een traditionele gemeenschap leeft, die niet is meegegaan met de globalisering van de economie. De uitspraak ‘wie betaalt, die bepaalt’ klinkt leuk, maar het is te veel gevraagd. Hoe kan een moeder die voor haar baby zorgt, werkt en studeert ook in staat zijn om goed op haar CO2-uitstoot te letten? Hoe kan zij uitzoeken of er chemicaliën in het voedsel voor haar kind zitten? Dit kost zo veel werk. En toch doen moeders het, maar het blijft te veel gevraagd.”

“Dus moeten we bij overheden lobbyen, zodat ze standaarden stellen en giftige stoffen verbieden. We hebben een verandering van ons hele systeem nodig, daar moeten we samen naar streven.”

Hoe wil je dat de wereld er over 25 jaar uitziet?

“We moeten compleet af van fossiele brandstoffen: alleen zo kunnen we de opwarming van de aarde tegengaan. Een aantal weken geleden meldde het wetenschappelijke tijdschrift Nature Climate Change dat de kans dat we onder de 2°C blijven 6 procent is, en de kans dat we over de 6°C gaan zo’n 40 procent is. Dat is schokkend, maar er is nog steeds een kans dat we onder de 2°C blijven. Laten we daar dan ook vol voor gaan!”

Iedereen oefent invloed uit op de aarde, of je dat nu leuk vindt of niet

Wat zou je zeggen tegen mensen die denken dat zij zelf niets kunnen doen tegen klimaatverandering?

“Iedereen oefent invloed uit op de aarde, of je dat nu leuk vindt of niet. Als je niets doet, heb je ook impact, maar dan een negatieve. Daarom moeten mensen op zijn minst de schade verminderen. Je kunt ideeën verspreiden, politiek betrokken zijn en zo duurzaam mogelijk leven. Hoeveel afval produceer je per dag? Hoeveel energie gebruik je? Wat voor een soort voedsel eet je? Oftewel, wat is de milieu-impact van jouw leven?”

“Er zijn websites waar je je eigen ecologische voetafdruk kunt berekenen, dus hoeveel hectare land het kost om jouw aankopen te produceren en jouw afval te vernietigen. In Canada heeft de University of British Columbia (UBC) hiervoor een vragenlijst opgesteld. Zo kun je zien op welke vlakken je echt iets moet veranderen, bijvoorbeeld minder douchen. Het is een geweldig hulpmiddel.”

Heb je speciale eigenschappen nodig om activist te zijn?

“Ik denk dat er plaats is voor iedereen, omdat je verschillende mensen nodig hebt: iemand die plannen maakt; iemand die ontwerpt; iemand die onderzoek doet en vertelt waarom je iets juist wel of niet moet doen; iemand die onderzoek vertaalt naar het publiek en in het openbaar durft te spreken; iemand die voldoende weet van marketing… Momenteel is elk aspect van onze samenleving niet duurzaam, dus we hebben op elk gebied mensen nodig om dat te veranderen. Iedereen kan een milieuactivist zijn!”

De Global Citizens MeetUp, een initiatief van Leiden University, Changemakers Lab en Earth Charter Nederland, bracht activisten, ondernemers, studenten en inspirerende sprekers bij elkaar om te praten over een duurzame toekomst. De bijeenkomst was tegelijkertijd de première van Cullis-Suzuki haar nieuwe video Rio+ Remake, waarin twaalfjarigen uit de hele wereld een stukje van haar speech opnieuw verkondigen. Daarmee is ook het videoproject ‘I’m Only a Child, but…’ van start gegaan. Kijk hier voor meer informatie.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons