Zonder veiligheid geen succes voor de werelddoelen

Wereldwijd lijden miljoenen mensen elke dag onder geweld. Op dit moment zijn er 36 miljoen slaven in de wereld, illegale landonteigening van weduwen komt nog vaak voor en in veel landen lopen jonge vrouwen en meisjes risico om slachtoffer te worden van mensenhandel voor de commerciële seksindustrie. De nieuwe werelddoelen vormen een ambitieus plan voor een betere wereld. Alleen met een sterke, veilige basis om op te bouwen kunnen we ze behalen.

Geweld zorgt voor armoede en andersom
De werelddoelen hebben als doel een duurzame aanpak te leveren. Oftewel, ze richten zich op lange termijn oplossingen voor een betere wereld. Maar om dit te laten slagen moet eerst de basis waarop de samenleving wordt gebouwd versterkt worden. Deze basis, een goed functionerend rechtssysteem, heeft namelijk grote invloed op alle andere vormen van ontwikkeling. Als vrouwen land bezitten, wordt dit nog te vaak illegaal van hen afgenomen. Voor deze vrouwen is het moeilijker om economisch zelfstandig te zijn. Onderwijs is belangrijk, maar tegelijkertijd zijn scholen de plek waar de meeste meisje seksueel worden misbruikt. En voorlichting over ziektes als HIV/aids zijn minder effectief zolang deze ziekte zich door verkrachtingen verspreid en de daders van verkrachting vrijuit gaan om het volgende slachtoffer te besmetten. Er is sprake van een vicieuze cirkel: de allerarmsten zijn vaak slachtoffer van geweld omdat zij hun veiligheid niet kunnen afkopen. En zij blijven arm vanwege het geweld dat hen tegenhoudt.

De oprichter van International Justice Mission (IJM) Gary Haugen, stelt in zijn boek The Locust Effect. Why the end of Poverty requires the end of Slavery, dat geweld ook een enorme invloed heeft op de economie van een land. Meer geweld betekent bijvoorbeeld minder participatie op de arbeidsmarkt, een lagere productiviteit op de werkvloer en een lager inkomen. Maar het betekent ook dat kinderen een grotere kans hebben om in de toekomst in ditzelfde armoedepatroon terecht te komen.

Daders belanden zelden achter tralies
De problemen van moderne arbeidsslavernij, seksuele slavernij, diefstal van eigendommen of land en politiegeweld zijn verschillend. Toch is er in essentie sprake van hetzelfde probleem: een niet functionerende rechtsstaat. Een rechtssysteem bestaat uit een ingewikkeld netwerk van actoren, verantwoordelijkheden en controlemechanismen. Maar heeft ook een aantal vaste onderdelen zoals politiefunctionarissen, een openbaar aanklager, een rechterlijke macht, en maatschappelijk werkers. Als dit systeem goed functioneert heeft een verdachte bij bewezen schuld grote kans om na een misdaad daadwerkelijk achter de tralies te belanden.

In veel ontwikkelingslanden is juist deze basis van het rechtssysteem zeer onstabiel, stelt Haugen in zijn boek. Dit komt bijvoorbeeld door corruptie, onverantwoordelijk bestuur, een slechte opleiding voor politieagenten of rechters, of een tekort aan geld en materieel. Hierdoor kan een bordeeleigenaar bijvoorbeeld ongestoord zijn gang gaan. Wetshandhavers zijn onmachtig, onwillig of onkundig bij het bestrijden van gedwongen prostitutie, of de bordeeleigenaar koopt de aanklager of rechter simpelweg om. Het gevolg is vrijheid voor de dader en onrecht voor het slachtoffer

Aanpakken dat rechtssysteem
Het probleem is niet zo zeer dat wetten tegen geweld en slavernij ontbreken, maar dat de handhaving van het recht simpelweg ontbreekt. Het rechtssysteem moet dus aangepakt worden. Als de daders berecht worden heeft dit een afschrikeffect op anderen. Dit herstelt de veiligheid binnen een gemeenschap. Wat weer zorgt voor een sterke basis om te bouwen aan ontwikkeling in onderwijs, aan water en sanitair en gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Zo wordt de vicieuze cirkel omgedraaid. Alleen door aandacht te besteden aan veiligheid en sterke rechtssystemen kun je blijvende verandering teweeg brengen.