Kenia zit economisch in de lift, maar vrouwen profiteren daar vooralsnog niet van. Groeicijfers en een hoger nationaal inkomen weerspiegelen zich niet in betere gezondheidszorg voor zwangere vrouwen. “De overheid trekt er geen extra geld voor uit, simpelweg omdat de politieke wil ontbreekt”, zegt dokter Joachim Osur uit de hoofdstad Nairobi. “Daardoor overlijden vrouwen aan medische complicaties die te voorkomen zijn. Ik heb vrouwen zien doodbloeden na de bevalling, simpelweg omdat er geen donorbloed voorhanden was.”
Thuisbevalling
Joachim Osur is gynaecoloog en directeur van IPAS African Alliance, een internationale organisatie die zich inzet voor veilige abortus en gezondheidszorg voor vrouwen. Als arts zette hij honderden kinderen op de wereld. “Alleen mijn eigen kinderen niet, want op het moment dat mijn vrouw beviel van onze tweeling, was ik aan het werk in een ander ziekenhuis.” Overigens bevalt volgens Osur 60 procent van de Keniaanse vrouwen thuis, zonder hulp van een gediplomeerde verloskundige of arts. Omdat ze de kosten niet kunnen opbrengen, of omdat ze vertrouwen op een traditionele verloskundige of een ervaren tante.
Breinaalden
Een groter probleem nog is het grote aantal onveilige abortussen, stelt Osur. “Je kunt het zo gek niet bedenken wat voor methodes vrouwen gebruiken. Breinaalden, giftige kruidenmengels, noem maar op.” In Kenia is abortus onder bepaalde omstandigheden toegestaan, bijvoorbeeld als de gezondheid van moeder of kind in gevaar is. Toch willen maar weinig artsen hun handen eraan branden, zegt Osur. “Dokters vrezen voor een imago dat zij seksuele losbandigheid goedkeuren.” Bovendien schamen de meeste vrouwen zich ervoor om bij een abortuskliniek binnen te stappen, is de ervaring van Osur. “Vandaar dat er nog steeds veel ingrepen plaatsvinden in achterafstraatjes.”
Gedwongen seks
In 2012 ondergingen in Kenia 465.000 vrouwen een abortus (op een bevolking van zo’n 43 miljoen). Dat zijn 48 op de 1000 vrouwen (15 – 49 jaar), het hoogste cijfer vergeleken met buurlanden. “Dat hoge aantal is een direct gevolg van het feit dat heel veel vrouwen geen anticonceptie nemen, zoals de pil. Ze weten er te weinig van af of hebben niet kans om daar zelf over te beslissen. Ook komt er nog steeds veel gedwongen seks voor, met alle risico’s van dien."
Muziek en mode
Dit kan volgens Osur alleen veranderen als Kenianen hier met elkaar over durven te praten. Want ondanks het feit dat Kenia (iets) rijker wordt en meer Kenianen onderwijs volgen, blijft seks een taboe. “Je zou verwachten dat jongeren al surfend op internet moderne kennis en ideeën opdoen. Maar op Facebook zitten ze alleen met elkaar te chatten over de nieuwste muziek en mode. Van de politiek zal het ook niet komen, die willen hun vingers niet branden aan gevoelige onderwerpen uit angst om kiezers te verliezen. Daarom roep ik de Nederlandse lezers op om maatschappelijke organisaties in Kenia te steunen. Die moeten het gesprek op gang brengen.”
