Ik waagde me afgelopen donderdag als 'millenniumgroentje' tussen wethouders, burgemeesters, ambtenaren en lokale initiatiefnemers tijdens het evenement 'Think Global, Act Local' van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten Internationaal. Tijdens dit evenement, in de Jaarbeurs in Utrecht, keken we terug op de resultaten van de Millennium Gemeente campagne en keken we vooruit naar de opvolgers van de millenniumdoelen, de duurzame ontwikkelingsdoelen (ook wel bekend als Sustainable Development Goals). Met sprekers als Marloes Borsboom (wethouder Rijswijk), Zuid-Afrikaanse burgemeester Hanna Makoba, Jan Terlouw (schrijver) en Christiaan Rebergen (ministerie van Buitenlandse Zaken) beloofde dit evenement ervoor te zorgen dat ik me geen groentje meer voelde.
Duurzame ontwikkelingsdoelen voor de hele wereld
Als eerste sprak Marloes Borsboom. Ze was positief over de Millennium Gemeente campagne, een campagne waardoor gemeenten meewerkten aan het behalen van de acht millenniumdoelen: “Er zijn inmiddels al 160 Nederlandse Milleniumgemeenten, van gemeenten met fairtrade voedsel op scholen tot gemeenten met duurzame moestuinen.” Borsboom maakte zich wel zorgen om de duurzame ontwikkelingsdoelen: “Er is voor de komende tijd minder geld beschikbaar en er moeten nog concrete plannen worden gemaakt.”
In tegenstelling tot de millenniumdoelen, die volgens Borsboom in twee dagen zijn opgesteld in een kelder van het hoofdkwartier van de Verenigde Naties, wordt er voor de besluitvorming van de duurzame ontwikkelingsdoelen meer tijd genomen. De doelen zullen niet alleen gelden voor ontwikkelingslanden, maar voor alle landen en zo ook voor Nederland. Elk land zal moeten bijdragen aan de uitvoering van de doelen. We hebben zeventien voorlopige doelen, en nu? Eerlijk gezegd, heb ik niet het idee dat er al veel beslissingen zijn gemaakt en er duidelijke plannen zijn ontstaan, maar dit kan natuurlijk ook te maken hebben met het feit dat ik een groentje ben.
Jan Terlouw roept jongeren en jonge bedrijven op meer te doen met hun eigen ideeën
Verandering komt van onderop
Wat duidelijk werd tijdens het evenement was dat de sprekers het belang van lokale gemeenten en burgers benadrukten. Volgens Jan Terlouw duurt het te lang als we het moeten hebben van de internationale politiek en besluitvorming. Verandering komt volgens Terlouw niet zozeer van ‘bovenaf’, maar van ‘onderop’. Hij benadrukte dat wanneer je kijkt naar de geschiedenis, vooruitgang vanuit individuen komt. Terlouw riep jongeren en jonge bedrijven op meer te doen met hun eigen ideeën. “Er moeten meer Newtons komen, meer nieuwe ontdekkers.” De Engelse wetenschapper Newton, bekend van de wetten van Newton, deed belangrijke ontdekkingen voor de wiskunde en natuurkunde. Ik als jongere voelde me aangesproken door de inspirerende Terlouw, maar ik zie in mezelf (nog) niet de Newton van de duurzame ontwikkelingsdoelen.
Christiaan Rebergen sprak ook over meer inbreng vanuit lokaal niveau, van onderop. Ik werd stiekem een beetje zenuwachtig, ook voor de Nederlandse gemeenten. Want hoe gaan zij zich inzetten voor zeventien doelen en 169 subdoelen? Gemeenten zijn heel 2015 nog bezig met de millenniumdoelen, en ik merkte dat zij zich hierna graag blijven inzetten voor armoedebestrijding en een duurzaam leefmilieu. Ze weten alleen niet goed hoe. Sommige raadsleden lieten duidelijk merken behoefte te hebben aan meer kaders, mandaat en financiering voor hun werk. Zij willen deze verkrijgen van bovenaf. De zeventien doelen die worden vastgesteld door de Verenigde Naties moeten worden verbonden met de energie en ideeën van onderop, maar hoe? Onderop wil aan de slag, maar wat wil de overheid precies doen?
Ik voel me in ieder geval geen groentje meer
Duidelijkheid moet komen van bovenaf
Ik sprak Rebergen nog even na afloop van het evenement. Hij vertelde dat hij uiteraard de rol van overheden en ministeries niet wil wegcijferen, maar dat we realistisch moeten zijn. Het is lastig om te beslissen wat er moet gaan gebeuren, dus het is handig als burgers en lokale overheden ook meedenken.
Oh help, als zelfs bovenaf al spreekt over ‘lastig’ word ik nog zenuwachtiger. Wat verwacht de overheid nu precies van onderop? Zij is er toch voor richtlijnen en duidelijkheid? Ik voel me in ieder geval geen groentje meer, ik weet niet goed wat er gaat gebeuren, maar ‘zij’ volgens mij ook niet. Als bovenaf nu zorgt dat ze precies weten wat ze willen gaan doen en wat mogelijk is, dan kunnen de nieuwe Newtons van onderop hun stem laten horen.
