Tegen de achtergrond van het Nederlandse voorzitterschap van de raad van de EU, is Reinier Vriend voor OneWorld.nl op zoek naar de Europese waarden van alledag. In de serie #ThisIsMyEurope spreekt hij Europeanen van allerlei pluimage om te ontdekken wat Europa voor ons betekent. Deze week spreekt hij de Nederlandse Maurice, vader en inwoner van het Belgische Gent.
“Europa is voor mij verbonden met vakantie. Op politiek niveau zegt het mij weinig, Europa beleef ik op reis.” De Nederlandse Maurice de Haan (36) woont sinds vier jaar in Gent. Dat was niet per se de bedoeling. “Toen ik mijn vrouw leerde kennen woonden we in Utrecht. We wilden opnieuw beginnen in een andere stad. Over een Nederlandse stad werden we het niet eens, en zo kozen we uiteindelijk voor Gent. Dat we hier zo lang zouden blijven hadden we beiden niet verwacht, maar de tijd gaat snel.”
Op den autostrade is er een cameonetje per total gereden en het is daarmee dat ekik de omlegging heb moeten volgen
Het wonen en werken in een ander land heeft uitdagingen. “Je zou zeggen dat buurlanden overeenkomsten moeten hebben, maar dat valt tegen. Ik heb er moeite mee te aarden, me onder de Belgen te begeven als een van hun. Het is een apart volkje, beleefd en correct, maar niet snel zal je horen wat ze eigenlijk bedoelen. Dit klinkt misschien wat cliché, maar je ziet het met name bij kritiek. Ook taalkundig heb je obstakels, dan zegt een collega: ‘op den autostrade is er een cameonetje per total gereden en het is daarmee dat ekik de omlegging heb moeten volgen. Toes ben ekik achter een zjatje kaffee gegaan.’”
Weinig Europese integratie
Ook op ambtelijk niveau ziet Maurice niet veel van de Europese integratie. “We wilden ons hier officieel registeren. Het regelen van een identiteitskaart zou in België als Nederlander toch simpel moeten zijn? Het heeft ons zes maanden gekost, van de ene ambtenaar naar de volgende. Voor elk woord wat je zegt is er een apart loket. In de tussentijd hebben we vaak momenten gehad waarop we dachten: wat hebben we hier in België eigenlijk te zoeken?”
Mijn diploma is geldig in heel Europa, maar om er in België mee aan de slag te kunnen moest ik een papiertje van de Nederlandse minister van Volksgezondheid hebben
Een baan liep op de klippen door bureaucratische rompslomp. “Toen ik hier kwam kon ik een baan krijgen in het ziekenhuis. Men eiste dan wel een ‘attest van gelijkvormigheid’ voor mijn diploma, dat ik bij mijn opleiding moest opvragen. Alleen bestaat zo’n ‘attest’ helemaal niet in Nederland. Mijn diploma is geldig in heel Europa, maar om er in België mee aan de slag te kunnen moest ik een papiertje van de Nederlandse minister van Volksgezondheid hebben. Ik ben er zeven maanden mee bezig geweest, toen was het baanaanbod al lang en breed verlopen.”
Maurice zag veel van Oost-Europa tijdens een lange fietstocht in 2011. “Ik kwam op zoveel plekken met culturen die niet de mijne waren, dat ontroerde me. We hebben toen bij alle oude grensposten stilgestaan. Daar is nu niets meer. Het deed me denken aan vroeger, toen ook hier bij Hazeldonk ernstig kijkende mannen met mitrailleurs stonden. Dat was spannend. De slagboom ging pas open als de mitrailleur jou aardig vond. Dan wist je: ik ben in het buitenland. Nu zien de grensovergangen er desolaat uit, een verloren plek die er niet echt meer toe doet.”
Culturele grens
Door de onzichtbare grensovergangen is de culturele grens alleen maar voelbaarder geworden. “Je fietst vanuit Duitsland Tsjechië binnen, en plots kan je niets meer lezen. Je denkt: waar is de bank? In die landen moet je gaan gokken. In Hongarije zag ik Kereskedelmi és Hitelbank. Dan hoop je maar dat je daar kan pinnen. Die verwarring maakt een veel sterkere scheiding dan een verlaten grenspost.”
Dat er na de aanslagen in Brussel nu bij grensovergang Hazeldonk opnieuw mannen met mitrailleurs staan, laat Maurice nadenken over zijn herinneringen als kind. “Je weet ook wel waarom ze er staan, niet om mensen een vakantiegevoel te geven. In de afgelopen decennia leken de grenzen er niet toe te doen, maar nu: stel je voor dat ze naar ons land komen! Het drukt je met de neus op de feiten als de gehele stad Gent afgezet wordt om verdachte pakketjes.”
Zeventig jaar geleden was het de Tweede Wereldoorlog, maar toch is mijn vader toen geboren
Zijn recente vaderschap heeft Maurice niet veel veranderd. “Ik blijf geloven in het goede van de mens. Wel doen we er alles aan om onze zoon stevig in zijn schoenen te laten staan. Ik heb wel gedacht: in wat voor wereld zet ik mijn kind? Het is een dooddoener. Zeventig jaar geleden was het de Tweede Wereldoorlog, maar toch is mijn vader toen geboren. Er zit een nuchterheid in, ik weet wat ik mijn kind te bieden heb. Ik weet hoe de wereld ervoor staat. Maar als je het daar vanaf laat hangen, dan kom je natuurlijk nergens.”
