Achtergrond

Wie zijn de gelukszoekers?

In een opvangcentrum in Zuid-Italië staat een Europeaan voor een klas vluchtelingen. “Als ik naar jullie kijk, zie ik jonge, sterke en gezonde mannen. Die, naar ik veronderstel, vol zijn van hoop en ambitie. Wij noemen jullie asielzoekers…” De leraar laat een korte pauze vallen. “… gelukszoekers. Wannabe migranten.” Het is de pijnlijke eerste akte van de fictieve documentaire ‘Stranger in Paradise’. Vanavond om 22.05 te zien op NPO2.
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
“Ik ben híer geboren en jij dáár”, gaat de leraar even later verder. “Dat is niet eerlijk. Maar zo is het leven.” Gelukszoekers die aan de poorten van Europa rammelen, moeten linea recta weer terug naar waar ze vandaan kwamen. “Wir Schaffen das nicht”, sluit hij zijn betoog af.

De leraar is acteur Valentijn Dhaenens in de IDFA-winnende documentaire ‘Stranger in Paradise’ van Guido Hendrikx. De film, een mix tussen documentaire en fictie, laat drie manieren zien waarop wij, als Europa, reageren op alle vluchtelingen die op zoek zijn naar een beter leven. De documentaire zorgt bij mij voor plaatsvervangende schaamte. Niet omdat deze situatie echt is, maar het geluid in de eerste akte wel. Op zoek gaan naar een beter leven in Europa is uitgesloten. Ons geluk blijkt niet iets om te delen, het sluit alleen mensen uit. Mensen zoals wij, met dezelfde dromen. De term ‘gelukszoeker’ krijgt zo een wel heel nare bijsmaak.

Wie zijn wij eigenlijk, als Europa, om te beslissen over het geluk van mensen zoals jij en ik?

Ik snap heel goed dat we niet iedereen in Europa zomaar kunnen opnemen. Dat daar regels voor zijn en dat we die niet zomaar kunnen veranderen. Ook ik heb de oplossing voor dat probleem nog niet gevonden. (Zodra dat wel het geval is, laat ik het weten.) Maar ik vind het tenenkrommend dat ‘gelukszoeker’ een verwijt is geworden. Iets dat je blijkbaar kwalijk genomen kan worden. Wie zijn wij eigenlijk, als Europa, om te beslissen over het geluk van mensen zoals jij en ik? Westerlingen hebben makkelijk praten, vooral als je dat vergelijkt methet lot van de vluchtelingen die op dit moment ondersneeuwen in Griekenland.

‘London, my dream’

Dat makkelijk praten geldt ook voor mezelf. Als 22-jarige Nederlandse journalistiek-studente kan ik gaan en staan waar ik wil in Europa. Overal kan ik naar mijn geluk zoeken. Dat werd pijnlijk duidelijk toen ik in april met stichting Family on a Missionhet vluchtelingenkamp in Calais bezocht. Op de tenten en hutjes waren leuzen geschreven en voor mij sprong er eentje uit: ‘London, my dream.’

Een paar maanden eerder studeerde ik een semester aan de universiteit van Southampton. Gewoon, omdat het kon, en omdat ik graag naar het buitenland wilde voor een korte tijd. Ik kreeg studiepunten toe, maar ook geld via de Erasmusbeurs. Als ik daar zin in had, kon ik in de bus of trein springen en met twee uur stond ik middenin bruisend Londen. Zonder dat iemand mij tegenhiled, kon ik reizen naar de droomstad van de bewoner van die gele tent in Calais.

En omdat het voor mij makkelijk is om te reizen, droom ik verder. Dit jaar studeer ik af en wil graag verder met mijn master. Ook in het buitenland; Antwerpen, deze keer. Economische redenen spelen daarbij een rol: het collegegeld ligt bij onze Zuiderburen een stuk lager dan hier.  Als ik dan naar alle zestigduizend vluchtelingen in Griekenland kijk, besef ik dat ik geluk heb gehad en dat het niet eerlijk is. Alleen omdat mijn wieg in Nederland staat, krijg ik deze kansen. Maar maakt dat mijn zoektocht naar geluk meer waard dan de dromen van ‘gelukszoekers’ die in gammele bootjes ons continent proberen te bereiken? Ik denk het niet.

Uiteindelijk zijn we allemaal gelukszoekers, zoals ook Ilja Pjeijffer stelt in zijn programma Via Genua. We zijn allemaal mensen die ‘geluk’ hoog op het lijstje hebben staan. Zullen we daar de volgende keer aan denken wanneer er een ‘gelukszoeker’ aan de poorten van Europa staat?

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons