Overgewicht als gevolg van de opmars van fastfood en te weinig beweging, comazuipen en drugsgebruik in het uitgaansleven; als het om de gezondheid van jongeren gaat dan halen vooral dit soort berichten de krantenkoppen. Maar wat blijkt: jongeren in Europa en Noord-Amerika zijn gemiddeld gelukkiger en gezonder dan jongeren tien jaar geleden.
Vanuit Nederland werken de Universiteit Utrecht, het Trimbos-instituut en het Sociaal en Cultureel Planbureau mee aan dit grootschalige onderzoek.
Een groep onderzoekers uit verschillende landen analyseerde gegevens uit een grootschalig internationale onderzoek Health Behaviour in School Aged Children. Uit deze data bleek al eerder dat Nederlandse jongeren tot de gelukkigste en gezondste jongeren van Europa en Noord-Amerika behoren. Op basis van drie metingen (in 2002, 2005 en 2010) zijn nu trends in beeld gebracht. Zijn jongeren van tien, dertien en vijftien jaar oud gelukkiger en gezonder of juist minder gelukkig en minder gezond dan tien jaar geleden? Wat blijkt: jongeren geven hun eigen gezondheid en welzijn in 2010 een hoger cijfer dan dat de generaties voor hen deden.
Te mooi om waar te zijn?
Gelukkiger en gezonder dus, dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn. Binnen die algemene trend blijken wel belangrijke regionale verschillen te zijn; verschillen tussen landen maar ook tussen regio’s. Ook zegt dit onderzoek vooral iets over ontwikkelingen door de tijd heen. In een land waar de gezondheid sterk gestegen is kan de absolute score op gezondheid nog steeds veel lager liggen dan in een ander land waar de ervaren gezondheid afgenomen is. Daarnaast is niet voor iedere indicator van gezondheid en geluk de trend overal even positief en eenduidig.
in alle landen zeggen meisjes minder tevreden te zijn met hun leven dan jongens
Life satisfaction
Regionale verschillen blijken bijvoorbeeld uit de indicator life satisfaction. Life satisfaction (LS) is een maat voor de kwaliteit van leven zoals die door de jongere zelf wordt ervaren. Geografisch zien de onderzoekers geen duidelijk patroon, maar zijn er wel verschillen. Onder jongeren in een aantal Oost-Europese landen is de LS tussen 2002 en 2010 toegenomen, terwijl in een aantal West-Europese landen jongeren steeds minder tevreden waren met hun leven. Spanje is het enige land waar een afname in de tevredenheid mogelijk kan worden toegeschreven aan de economische crisis.
Wél een duidelijk resultaat vinden de onderzoekers op leeftijd en geslacht: in alle landen zeggen meisjes minder tevreden te zijn met hun leven dan jongens en des te ouder de jongeren worden, des te minder LS zij ervaren.
Ongelukkiger en ongezonder door economische crisis?
Dat jongeren over het algemeen gezonder en gelukkiger zeggen te zijn, lijkt opmerkelijk. Vooral vanwege de economische crisis waar veel Europese en Noord-Amerikaanse landen mee te maken hebben. Aan de andere kant is er echter in het afgelopen decennium in veel landen gericht gezondheidsbeleid gevoerd, bijvoorbeeld door een leeftijdsgrens voor de verkoop van tabak in te stellen, een verbod op roken in openbare gelegenheden en programma’s om jongeren aan het bewegen en gezonder eten te krijgen. Dit zijn maatregelen die ook door een internationale gezondheidscommissie (The Lancet commission Investing in Health) voor landen wereldwijd worden aanbevolen.
De in beeld gebrachte trends zijn zelden het gevolg van een enkele maatregel, maar moeten veel meer worden geïnterpreteerd als een resultaat van tijdsgeest, maatschappelijke ontwikkelingen, normen en waarden én een samenspel van verschillende beleidsmaatregelen in de onderzochte jaren.
Het onderzoek laat zien dat jongeren over het algemeen gezonden en gelukkiger worden maar dat dat voor individuele landen lang niet altijd geldt. Daarnaast is er meer onderzoek nodig om de relatie tussen economische en maatschappelijke ontwikkelingen, overheidsmaatregelen en geluk en gezondheid onder jongeren in kaart te brengen.
