Schildersdoeken, hout, papier en leer zijn populaire materialen onder kunstenaars maar ook geliefd bij schimmels en insecten. Door klimaatverandering zal het aantal schimmels en insecten toenemen, met alle gevolgen van dien voor het behoud van het cultureel erfgoed, waarschuwt UNU-BIOLAC, de biotechnologie-afdeling van de United Nations University, het kenniscentrum van de Verenigde Naties.
Alleen al in Venezuela is naar schatting een derde van het cultureel erfgoed inmiddels vergaan. Veel belangrijke schilderijen zijn nu alleen nog maar te bewonderen in kunstboeken. Van de twintigjarige loopbaan van de Venezolaanse schilder Jose Lorenzo Zurita zijn bijvoorbeeld nog maar 13 schilderijen over. Onder de historische objecten die momenteel ernstig gevaar lopen, zijn ook de archieven en decoraties van generaal Simon Bolivar, de Zuid-Amerikaanse vrijheidstrijder die aan de wieg stond van veel Zuid-Amerikaanse landen waaronder Bolivia, Colombia, Peru en Venezuela. Bolivar’s archief is opgeslagen in zijn geboortestad Caracas.
 |
| Houten sculptuur onder de scan. Vooral houten beelden lopen ge- vaar door schimmels en bacteriën te worden aangestast. Foto: UNU-BIOLAC |
Fataal klimaat
Momenteel wordt in Caracas een bijeenkomst gehouden over het behoud van kunstcollecties in de tropen. Het probleem speelt namelijk vooral in landen met een tropisch klimaat. Mede door een gebrek aan financiering van de overheid hebben veel musea en archieven daar geen geld om de temperatuur en de luchtvochtigheid te controleren waardoor sluipmoordenaars als bacteriën en schimmels vrij spel hebben. Bovendien is veel kennis over het conserveren van kunst en archieven opgebouwd in westerse landen terwijl de omstandigheden in de tropen anders zijn.
“Miljoenen bacteriën, schimmels en insecten veroorzaken een ramp in ontwikkelingslanden”, zegt José Luis Ramirez, de directeur van UNU-BIOLAC. Volgens Ramirez zou biotechnologie een belangrijke rol kunnen vervullen om het verval van het erfgoed te stoppen. “Dankzij DNA-technologie kunnen we bijvoorbeeld het materiaal dat door de artiest is gebruikt, achterhalen, het ongedierte dat het object bedreigt identificeren en vervolgens een bestrijding op maat maken.”
Biologische conservatie
Tijdens de bijeenkomst in Venezuela worden ook groene methodes besproken om kunst te bewaren. Zo worden in Italië micro-organismen gebruikt bij het schoonmaken van historische gebouwen en testen de archieven van Cuba momenteel biologische in plaats van chemische producten uit om documenten schoon te maken.
