Achtergrond

Welke kant kies jij: Israël of Palestina?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

“Een Israëliër is dinsdag door een mortiergranaat om het leven gekomen bij de Erez-grensovergang. Er zijn berichten over verschillende Israëlische gewonden, waaronder één serieus gewonde tiener die geraakt is door een granaatscherf.” Het is een citaat uit een artikel van het Amerikaanse ABC News.

Een stukje verderop in het artikel staat: “Het Palestijnse Ministerie van Volksgezondheid zegt dat 237 mensen gedood zijn in Gaza. Ongeveer 1.850 mensen zijn gewond geraakt sinds het begin van het conflict.”

Ongelijke verslaggeving
Hetzelfde bericht. Een andere manier van berichtgeving over beide kanten van hetzelfde conflict. Uit verschillende studies is gebleken dat de media een vooringenomen beeld hebben over het Israël-Palestina conflict. Uit de studie van universitair docent Mohamad Elmasry blijkt bijvoorbeeld dat het verslag van de New York Times en Chicago Tribune over de Tweede Intifada scheef in het voordeel van Israël was.

Ook vond Elmasry dat kranten veel vaker Israëlische dan Palestijnse bronnen gebruiken voor hun artikelen. Een andere studie van Matt Viser wees hetzelfde uit. Daarnaast kwam hij erachter dat de New York Times Israëlische doden persoonlijker maakt en voor een groot deel de Palestijnse doden negeert. 

Teletext van NOS. Foto: Touareg.

In Nederland
"Oorlog is smerig, de propagandaoorlog is dat ook," zegt Midden-Oosten RTL-correspondenRoel Geeraedts in zijn column. Hij doelt op de propagandaoorlog die Israël en Palestina hun burgers dagelijks voorschotelen. Hoe krijgen wij in Nederland met eenzijdig of bevooroordeeld nieuws te maken?

De foto hiernaast is van de Teletekst van de NOS. Lees het en zie hoe breed er over Israël wordt uitgemeten. Aan Palestina is de laatste zin besteed. En dit terwijl het aantal omgekomen Israëli niet in de buurt komt van de 500 Palestijnen.

"De NOS brengt eigenlijk ook maar een bepaalde versie van de werkelijkheid", zegt UvA-hoogleraar Mediastudies Mark Deuze. Hij geeft aan dat met social media nu iedereen thuis allerlei kanten van een conflict kan zien. "De rol van mensen thuis verschuift van consument naar ooggetuige. Dit geeft je een bepaalde verantwoordelijkheid om je eigen beeld te vormen." De vraag, volgens Deuze, is: "Hoe ga je met jouw verantwoordelijkheid om?"

Eerlijk nieuws?
Het huidige Israël-Palestina conflict is volgens Deuze anders in nog een opzicht. "Er is erg veel meta-verslaggeving, meer dan voorheen. Veel mensen analyseren nieuwsuitzendingen en zetten dit op internet." Groepen die dat doen zijn verschillende pro-Israël en pro-Palestina lobbygroepen. Zij houden de media in de gaten als zogenaamde ‘watchdogs’. Voorbeelden zijn de Committee for Accuracy in Middle East Reporting in America (CAMERA), Honest Reporting en Palestine Media Watch.

Zo zegt Honest Reporting dat ze "opgericht zijn om te kunnen antwoorden op oneerlijke media-aandacht tegen Israël na de Tweede Intifada." Dit doen ze dan ook naar aanleiding van het hoofdredactionele commentaar van The Independent. De krant schreef maandag:

“Of course, nobody doubts that indiscriminate Hamas attacks on Israel are unacceptable. For all the efficacy of the Iron Dome defence system, no state should simply put up with rockets being fired into its territory. Nonetheless, the military gulf between the two sides is vast and the Israeli response over the past fortnight has been disproportionate. Israel must not be left under the illusion that it has widespread international support for its current actions, however legitimate its concerns about Hamas rockets.”

Pro-Israël Honest Reporting valt vervolgens over het woordje 'disproportionate'. Want, zo zeggen ze, het woord wordt incorrect gebruikt door de media. 

Dehumanisering
Het is één van de vele voorbeelden waarin op de kleinste zinsopbouwfouten en woordkeuzeonjuistheden ingegaan wordt door de lobbygroepen. Zo proberen ze hun gelijk te halen met meta-journalistiek. Deuze: "Het lijkt erop dat mensen met de beste bedoelingen zich alleen nog bezighouden met wat er in de media speelt. Zo wordt het echte probleem vaak vergeten."

Een veel zichtbaardere manier van oorlogsvoering in de media is het dehumaniseren van de betrokken partijen. Award-winnend journalist Gideon Levy schreef er in 2003 al een opiniestuk in de Israëlische krant Haaretz over. Zo zegt hij: “Het dehumaniseren van Palestijnen is uitgespreid naar elke sector in de Israëlische samenleving.” De media hebben, volgens hem, hier een groot aandeel in. Want zij hebben “jarenlang opzettelijk de gewelddadige kant van de Palestijnse werkelijkheid benadrukt.”

Dehumanisering wordt gekenmerkt door de ongevoeligheid voor de waarde van menselijk leven. Pro-Palestina waakhond-groepen als FAIR hebben onlangs aan het licht gebracht hoe dit in het alledaagse leven tot uitwerking komt. In de Amerikaanse media wordt bijvoorbeeld maar twee procent van de tijd over een ‘bezetting’ gesproken wanneer het gaat over Gaza of de Westelijke Jordaanoever. Terwijl het onder internationale wetgeving wel bezet gebied is, omdat de grenzen bewaakt worden door Israël. 

Effect buiten de media
Zo kunnen er vertekende beelden ontstaan bij de nieuwslezer thuis. Er zijn zo veel meningen en invalshoeken te vinden in de media, dat het een moeilijk te doorgronden doolhof kan worden. Zeker in het Israël-Palestina-conflict. Een kant kiezen is voor de media hierin niet weggelegd. 

Ook buiten de media wordt veel aan vingerwijzen gedaan. VN-rapporteur Richard Falk beschuldigde Israël eerder dit jaar van etnische zuiveringen en Apartheid-beleid. Falk: "Apartheid bedoel ik in de zin van het discriminerende duale systeem van wetgeving voor beide groepen. Hierdoor krijgen de Israëlische kolonisten legale bescherming en leven de Palestijnen onder bezetting zonder rechten."

De VN worden op hun beurt beticht van eenzijdigheid tegen Israël, schrijft commentator Alexander Ryvchin in The Guardian. "Het complexe conflict tussen de twee groepen heeft ertoe geleid dat Palestijnen vaak als de slachtoffers gezien worden en Israël als de bruut." Hierdoor zegt hij dat de wereld de echte reden van het conflict over het hoofd ziet. Een logisch gevolg is dat we ook geen oplossing kunnen zien.

Afbeelding: Andrew E. Larsen

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons