Achtergrond

Wat gaat er schuil achter de sluier van de Zeeman?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Vrolijk achterop de fiets naar het gemeentehuis in een trouwjurk van 30 euro. De stunt van Zeeman sloeg zacht gezegd goed aan. Binnen de kortste keren waren alle jurken uitverkocht. Maar wacht even. Een trouwjurk voor 30 euro? OneWorld vroeg zich af hoe dit kan. We belden met Zeeman voor een antwoord, maar bleven met nog meer vragen achter.  

“Die is in India, meer kan ik daar niet over vertellen.” Helaas. Caroline van Turennout, manager Marketing & Communicatie bij Zeeman wil ons geen informatie geven over de fabriek waar de jurken gemaakt worden.

Volgens Van Turennout is het duidelijk genoeg waarom de trouwjurk zo goedkoop gemaakt kon worden. Zo bestaat de jurk uit vier lagen goedkope polyester, is er in massaproductie geproduceerd en wordt er direct bij de fabriek ingekocht. Zeeman heeft er volgens haar tientallen jaren over gedaan om een goede reputatie op de bouwen met deze fabriek en wil hier verder niets over kwijt. “Als wij hier informatie over geven heeft alleen de concurrentie daar wat aan”, aldus Van Turennout.

Geen reden voor weinig transparantie

Radboud van Delft, directeur van Rank a Brand, denkt daar anders over. “Wij vinden dat consumenten het recht hebben op transparantie om vast te stellen dat milieu- en arbeidsomstandigheden goed zijn.” Bovendien vindt Van Delft de concurrentiepositie een zwak excuus: “Als ze bij Zeeman niks kwijt willen over hun fabrieken kan dat ook betekenen dat ze die niet aan de schandpaal willen nagelen.”

Rank a Brand is een organisatie die zich inzet om merken mens-, dier-, klimaat- en milieuvriendelijk te maken. Aan de hand van informatie die de merken zelf beschikbaar stellen geeft Rank a Brand deze een duurzaamheidskeurmerk.

Volgens Tara Scally van Schone Kleren Campagne is het al heel wat dat Zeeman wil vertellen in welk land de jurken zijn gemaakt. “Helaas hebben wij ook niet meer informatie.” Het beschermen van de concurrentiepositie is volgens Scally een veelgebruikt en misplaatst argument door kledingmerken. Er zijn namelijk merken, zoals H&M en G-Star die wel openheid geven over hun fabrieken. “Het is niet dat het nu slechter gaat met deze merken”, aldus Scally.

Schone Kleren Campagne heeft als doel om wereldwijd de arbeidsomstandigheden en positie van arbeiders in de kledingindustrie te verbeteren. Dit doen zij door wereldwijd actief campagne te voeren. SKC wijst niet alleen op misstanden, maar biedt ook oplossingen. Op dit moment zijn zij bezig met een onderzoek naar kledingfabrieken in India. Meer hierover binnenkort op OneWorld.nl.

Goed, we mogen niet weten in welke fabriek de jurken gemaakt worden. Misschien kan Zeeman wel iets vertellen over de lonen van hun fabrieksarbeiders? “We geven nooit getallen over lonen en dergelijke”, aldus Van Turennout. Helaas blijft Zeeman het antwoord ons ook hier schuldig. In ieder geval weet ze ons te vertellen dat de lonen bij de fabriek in India naar de maatstaven van de regio zijn. Van de gedragscode van Zeeman worden we een klein beetje wijzer. Hierin staat vermeld dat het concern sowieso een nationaal minimumloon, of een minimumloon van de kledingindustie hanteert.

Minimumloon niet leefbaar

Dit zegt Van Delft weinig. “Het minimumloon is in ieder geval niet leefbaar. Ook als je daar iets boven gaat zitten is dat nog ver onder voldoende”, aldus Van Delft. Scally is het hiermee eens: “Het wettelijk minimumloon wordt vaak gehanteerd als een leefbaar loon. Toch zegt zo’n minimum niks”. Bij Schone Kleren Campagne zijn ze voorstander van het Asia Floor Wage. Dit is een basisinkomen dat per regio in Azië wordt vastgesteld. Hierbij wordt er rekening gehouden met gezond eten, onderwijs voor kinderen, spaargeld, transport en redelijke huisvesting.

We zijn ondertussen erg nieuwsgierig naar de fabriek in India.  Die is zo geheim dat het bij ons nog meer vragen oproept. Worden er bijvoorbeeld controles uitgevoerd naar de arbeidsomstandigheden? Jazeker, door Zeeman zelf en een onafhankelijk extern bedrijf, vertelt Van Turennout. Op de website van Zeeman komen we erachter dat dit Sercura moet zijn. Een organisatie waar we verder weinig over vinden, laat staan dat wij inzicht hebben in de door hen uitgevoerde controles. Ook controlerapporten van de Zeeman zelf kunnen wij niet inzien.

Gebrek aan transparantie roept vragen op

“Wij willen heel transparant zijn, maar om onze bedrijfsvoering te beschermen kan dit niet altijd”, zegt Van Turennout. Volgens Scally is er juist een enorm gebrek aan transparantie bij Zeeman. Dit hoeft niet per definitie te betekenen dat de situatie in hun fabrieken erbarmelijk is. Toch zijn er veel verhalen bekend over de slechte arbeidsomstandigheden. “Als zij slechts gebrekkig openheid geven over hun werkwijze hebben wij geen reden om aan te nemen dat het bij hen beter gaat”, aldus Scally. Een zorg die wordt gedeeld door Van Delft: “Als zij hun zaakjes op orde hebben, is er geen enkele reden om daar niet open over te zijn.”

Zeeman is uiteraard onschuldig tot het tegendeel is bewezen. Toch nemen de vragen waar wij mee blijven zitten iets van deze onschuld weg en maken plaats voor enige argwaan. ​In een reactie op dit artikel meldt Zeeman: ‘Zelf weten we dat we achter onze productie kunnen staan. We zouden natuurlijk graag willen dat ook al onze klanten daar geen twijfels over hoeven te hebben. Daarom beraden we ons of we wellicht één of twee journalisten inzage willen geven in onze gegevens’. Wordt dus vervolgd.

Hoe belangrijk vinden jullie transparantie in productieketens? Laat het ons hieronder weten. 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons