Zondag 17 mei, dezelfde dag dat Donna Summer overleed, werd bekend dat er nog een grote naam heen was gegaan: de Algerijnse zangeres Warda.
Warda (Bloem) was een van de grandes dames van de Arabische muziek. De berichten rond haar geboortedatum variëren van 1940 tot 1930, want als een ware diva maakte ze haar echte leeftijd niet bekend. 1940 is uitgesloten: mijn moeder is in 1942 geboren en als kind hoorde zij haar al zingen op de radio. Tenzij ze naam had gemaakt vanuit de foetus, kunnen we er gerust van uitgaan dat Warda een bijzonder lang, maar vooral ook rijk en gezegend leven was gegund vol successen.
In 1962 trouwde Warda met een Algerijnse minister en liet het artiestenleven achter zich. Tien jaar later vroeg de Algerijnse president Boumediene haar te zingen ter gelegenheid van Algerije's tienjarige onafhankelijkheid. Na haar scheiding vertrok Warda naar Egypte om haar zangcarrière weer op te pakken. Ze trouwde er met de bekende musicus Baligh Hamdi en werkte met de grootste namen.
Een van de vroegste herinneringen die ik aan haar heb -naast de oude films die ik van haar zag- is van een concertregistratie in Saudi-Arabië. Daarop zong Warda urenlang hetzelfde, omdat het publiek (allemaal mannen) steeds om herhaling vroeg. 'M'n ogen' zei ze steeds waarna ze nog maar eens dezelfde zin inzette. Ik dacht toen dat ze iets aan haar ogen had en snapte er helemaal niks van. Later begreep ik dat daarmee wordt bedoeld dat je iets met alle liefde doet. Het was een van haar slechtste concerten, want ze bleef maar dezelfde zin herhalen, voor de ongetwijfeld overgeile Saudiërs die het allemaal prachtig vonden. Dat overgeile verzin ik er nu bij: op die leeftijd wist ik nog helemaal niks van Saudiërs en hun aardse lusten.
Met die anekdote wil ik haar niet te kort doen. Haar uitvoering van het inmiddels klassieke en prachtig romantische nummer Fi Youm Wa Leila is mijn favoriet. Verliefde of eenzame harten zwijmelden weg bij haar Betwanes Beek en de jonge popgeneratie, die niks heeft met de lange nummers van vroeger, maakte kennis met haar toen ze haar stempel drukte met popachtige liedjes zoals Harramt Ahibbak – dat nummer was een groot succes en betekende een comeback voor Warda die vanaf toen ook videoclips ging maken met vlotte dansers om haar heen.
Maar Warda was groter dan die clips. Ze stond voor een vergane tijd; voor lange, donkere avonden. De stilte slechts onderbroken door het krakerige geluid van de radio of de langspeelplaat. Avonden gevuld met haar muziek of van haar collega's die de Arabische muziek vorm hadden gegeven en de mensen vertier en hoop. Warda's plaats was naast de grote iconen die het publiek al waren ontvallen, maar wier muziek nooit uitgespeeld zal raken.
Na een periode van stilte was ze onlangs weer de studio ingedoken voor een nieuw album. Haar laatste clip was een duet met de Saudische zanger Abaadi Jawhar.Vlak voor haar overlijden stond een duet met de Tunesische zanger Sabir Raba'i gepland. Het nieuws van haar dood kwam onverwacht en hard aan.
De fines fleurs van de Egyptische muziek- en filmindustrie kwam bijeen om te rouwen en haar de laatste eer te bewijzen alvorens ze naar Algerije zou worden gerepatrieerd om daar onder grote belangstelling begraven te worden. In Egypte was er nog een kleine rel over de manier waarop haar kist werd opgesteld, maar voor het overige overheerste het verdriet.
In Algerije kwamen mensen aan het woord over wat Warda voor hen betekende. Eén man zei: 'de Egyptenaren zeggen dat ze van hen is, de Libanezen zeggen dat ze bij hen hoort, maar ze was een van ons, Algerijnen'.
Warda was een beetje van iedereen.
Foto: (cc)
