Als feminist sta ik er al jaren van te kijken hoe Suriname ieder jaar op 8 maart Vrouwendag viert. Dan weer is er een overheidsinstelling of organisatie die Vrouwendag verwart met Moederdag en een mijns inziens groep willekeurige voorbeeldige vrouwen in de bloemetjes zet. Dan weer wordt Vrouwendag gezien als exposure van girl power.
Ondertussen worden vrouwenrechten elke dag op vrijwel iedere wijze met de voet vertrapt en veel vrouwen werken daar zelf aan mee. Op papier gebeurt er misschien veel, maar in de praktijk bitter weinig, de goede uitzonderingen nagelaten. Women Business Group (WIB) en de Nationale Vrouwen Beweging (NVB) zijn twee heel belangrijke organisaties die het hele jaar door ongezien goed werk doen voor vrouwen. Ze geven vrouwen praktische handvatten en middelen mee om zich financieel werkelijk onafhankelijk te maken. Om mij heen zie ik gelukkig steeds meer vrouwen die hele succesvolle bedrijven opzetten, met of zonder hulp van de WIB en de NVB.
Onderliggend leed
In Suriname werken bijna alle vrouwen, maar vraag niet wat een vrouw verdient in een baan als kokkin, schoonmaakster, crècheleidster, onderwijzer of verpleger. In ieder geval lang niet genoeg om zichzelf en haar gezin te onderhouden. Vaak zijn ze ook nog alleenstaand en alleen-opvoeder en dus heeft ze er een tweede of derde baan naast. Ik word woest als vrouwen op Vrouwendag praten over sterke vrouwen en de voorbeeldige vrouwen. Vrouwen met girl power laten zien, terwijl het onderliggend leed van de grote massa immens groot is. Vrouwen die aangesteld werden bij het Bureau Vrouwenrechten, maar er in de verste verte niet in slagen de rechten van vrouwen in deze samenleving gelijk te trekken met die van mannen.
Joan Ferrier
Een sterke, voorbeeldige vrouw die jarenlang streed tegen vrouwenonderdrukking stierf notabene op Vrouwendag 2014. Joan Ferrier stierf 8 maart op 60-jarige leeftijd na een tijd lang ziek te zijn geweest. Ferrier, de dochter van oud-president Johan Ferrier en de zus van politica Kathleen Ferrier en halfzus van Cynthia McLeod (actrice Hoe duur was de suiker?), was een voorvechter van mensenrechten en dan vooral vrouwenrechten. Van 1998 tot 2012 was zij directeur van E-Quality. Dat zo'n bijzondere vrouw op vrij jonge leeftijd moest sterven is heel erg en dat ze op 8 maart moest sterven kan geen toeval zijn. Joan Ferrier was een van de iconen wat vrouwenrechten betreft voor met name migrantenvrouwen in Nederland en dan met name de Surinaamse.
Gebrek aan solidariteit
Formeel gezien hebben vrouwen dezelfde rechten als mannen in Suriname. Ondertussen laat de Surinaamse vrouw zich nog altijd bont en blauw slaan, lijdt ze in stilte en blijft ze toch bij die man. Ondanks de nodige stappen die gemaakt zijn, faalt de overheid in de adequate opvang van mishandelde vrouwen. De Surinaamse vrouw pikt nog altijd dat ze voor dezelfde baan minder wordt betaald dan een man, ook al is ze zelfs hoger opgeleid dan die man. En het allerergste: over het algemeen zal de Surinaamse vrouw, zodra ze zich in een bepaalde machtspositie bevindt, als eerste andere vrouwen ‘wegdrukken’ in plaats van ware girl power te tonen. Er is sprake van ernstig gebrek aan solidariteit onder vrouwen, je kunt eerder spreken van vijandschap. Is het daarom dat op belangrijke posten nog altijd de man overheerst, ondanks de over het algemeen hogere opleiding van de vrouw?
Het privéleven
Hetzelfde geldt voor het privéleven, vrouwen zijn moedwillig buitenvrouw (minnares, red). Niet omdat ze zo van de man houdt, maar om de inhoud van diens portemonnee. Met het leed dat hierdoor de binnenvrouw en haar kinderen wordt aangedaan, heeft de buitenvrouw niets te maken. Single vrouwen en alleenstaande moeders hebben het extra moeilijk. Zodra een man weet dat je alleenstaand bent, beginnen de dwingende, bijna smekende verzoeken. “Ma, dan heb je geen man dan? Maar hoe doe je dat dan? Je hebt toch bevrediging nodig? Jij bent toch ook een mens met behoeften?” Soms verpakken de mannen de boodschap als ruilhandel. “Jij en ik kunnen het heel leuk hebben, ik ga je lekker verwennen zoals je nog nooit verwend bent. Je gaat het zien, ik neem je mee uit, ik koop mooie dingen voor je en… ik help je met het betalen van je rekeningen.”
Swit Takie
Ik heb een eigen bedrijfje dat zich primair bezighoudt met sociaal-culturele projecten en verder zit ik zoals jullie weten in de media. Hierdoor kom ik zakelijk in contact met vrij veel mensen en natuurlijk ook mannen. Als het aankomt op business contact met mannen, kan ik (en met mij veel vrouwen die ik hierover spreek: single, in een relatie en getrouwd) het volgende melden. Het gebeurt lang niet altijd, maar helaas nog al te vaak. In plaats van zich te focussen op de business kwestie, wil zo'n mannelijke counterpart de vrouw tegenover zich, voor zich inpalmen. Of hij nou werkelijk serieus is of niet, doen veel mannen (gelukkig niet allemaal!) gewoon een schot. Zodra zo’n man merkt dat zijn avances niet worden beantwoord, is het vaak direct einde oefening wat betreft de business deal.
Ruilhandel
Wat mij gruwt zijn het grote aantal vrouwen – single of binnen een relatie, soms zelfs getrouwd met kinderen – die zwichten voor dit soort van ‘ruilhandel’. Zij denken dat ze water bij de wijn moeten doen, om hun business deal of waarvoor ze ook met deze man in contact kwamen, gedaan te krijgen. Ik zeg: deze vrouwen verpesten het voor de rest. Er zou als eerste iets gedaan moeten worden aan hun gevoel van eigenwaarde. Het grote aantal missverkiezingen en de eisen die in deze samenleving aan vrouwen worden gesteld, zeker ook wat betreft uiterlijk, zijn tekens aan de wand. Veel vrouwen – helaas ook geschoolde – doen er alles aan te pleasen en zich voor de rest zo timide mogelijk op te stellen ten opzichte van mannen. Dit om te voorkomen dat ze bij hen in ongenade vallen.
Geen poppenkast voor mij
Toen ik nog niet was teruggekeerd, was ik een actief feminist en was 8 maart een heilige dag voor mij. Het hele jaar door ‘vocht’ ik samen met andere vrouwen voor gendergelijkheid en naleving van vrouwenrechten. Tegenwoordig hoeft Vrouwendag voor mij niet meer. Voor mij was 8 maart de dag waarop gelijkgestemde vrouwen bij elkaar kwamen (zonder mannen!) en nieuwe vriendinnen, zussen en moeders meenamen. Dan vertelden ze over de persoonlijke strijd die ze streden en de strategieën die ze het hele jaar door hanteerden om zichzelf en andere vrouwen achter het aanrecht vandaan te halen en in posities te krijgen in de samenleving die er toedoen. Het was een moment waarop vrouwen zich solidair toonden met elkaar. Vrouwendag stond voor mij voor de bewuste vrouw die zich op die dag openlijk solidair toont met andere vrouwen en haar kwetsbaarheid, problemen en zeker ook successen deelt met andere vrouwen om te komen tot oplossingen. Het ontbreken van deze ware solidariteit en het verpakken van Vrouwendag in een mooi jasje, als ware het een vrouw die mooi gekapt, wel verzorgd en goed gekleed is, terwijl de rest van het jaar vrouwenleed voor het rapen ligt, is een poppenkast waaraan ik weiger mee te doen.
