Ik ben nu bijna een maand terug van mijn veldwerk voor mijn masteronderzoek naar de levenssituatie van oorlogsweduwen in Liberia. Een tijd die nu ik erop terugblik, mij belangrijke levenslessen heeft geleerd. Levenslessen die, om het bij de tijd van het jaar te kunnen houden, vergeleken kunnen worden met mijn ontdekking dat Sinterklaas niet bestond.
Het was november 1998 en ik zat als een overtuigd Sinterklaas-aanhanger in groep 5. In de klas waren er al veel discussies geweest of Sinterklaas al dan niet bestond, en als reactie daarop liet de meester ons allemaal een brief schrijven over Sinterklaas. Ik weet nog goed dat ik een brief vol uitroeptekens en hoofdletters schreef om de meester te laten zien dat Sinterklaas echt bestond. Wat de andere kinderen ook schreven, Sinterklaas bestond! Tot een paar dagen later. Mijn moeder kwam naar me toe en legde de hele situatie uit: het resultaat een huilend meisje. Aan de ene kant voelde ik me dom dat ik de kinderen die niet meer in Sinterklaas geloofden niet had geloofd. Aan de andere kant was ik natuurlijk heel bang over hoe het nu verder moest en dat ik dat jaar geen cadeautjes meer zou krijgen. Inmiddels ben ik er overheen en geniet ik enorm van het Sinterklaas feest.
In Liberia had ik een zelfde soort ervaring. Voordat ik naar Liberia ging, waren veel mensen bezorgd door de negatieve klank die de landsnaam ‘Liberia’ met zich mee draagt. Hoe dan ook, ik was ervan overtuigd dat Liberia meer was, mede door de “romantische” boeken die ik heb gelezen over goed-geïntegreerde ex-kindsoldaten, of door het mooie verhaal over hoe de vrouwen in Liberia zich ingezet hebben voor vrede. Ik dacht dat Liberia helemaal niet zo naar zou zijn en ik ook dit heb ik voor vetrek op papier gezet. Helaas ontdekte ik de afgelopen maanden dat Liberia helemaal niet zo romantisch was, en dat was een confronterende ontdekking, nog confronterender dan dat Sinterklaas niet bestond (die ontdekking had alleen gevolgen voor de maand december). Mijn ontdekking over Liberia heeft gevolgen voor mijn hele wereldbeeld, die een stuk minder rooskleurig was dan dat ik wilde geloven. Gelukkig zie ik ook de positieve kanten van deze ontdekking, want ook deze ontdekking heb ik nodig om volwassen te worden.
Het resultaat is dat ik ontdekt heb dat ontwikkelingssamenwerking en wederopbouw van een post-conflict land harder werken is dan ik ooit had gedacht. Maar goed, geldt niet precies hetzelfde voor Sinterklaas? Waar het als kind genoeg is om een liedje te zingen en een wortel in je schoen te stoppen, moet je als volwassene moeite doen om een vrij moment te vinden, om cadeautjes kopen en ook nog gedichten te schrijven. Kortom hard werken voor een avondje gezelligheid, maar uiteindelijk de moeite waard.
Toen ik hoorde dat Sinterklaas niet meer bestond had ik kunnen zeggen dat ik het ook niet meer wilde vieren. Dan was ik misschien de leukste dag van het jaar kwijtgeraakt. Nu ik ontdekt heb dat een na-oorlogsland geen land vol romantische vrede is, en dat we dat daar ook niet zomaar kunnen ‘brengen’, had ik kunnen zeggen dat het allemaal niet meer hoeft, maar dan raken we zeker een mooie wereld kwijt! Ik zal me dus in blijven zetten voor een mooiere wereld, maar wel op een volwassen manier met hopelijk af en toe een vrolijk gedicht of een verrassende surprise.
