Vrijheid is waar het uiteindelijk allemaal om draait. Dit simpele inzicht heb ik onlangs pas ontdekt.
Tijdens mijn vakantie naar Zanzibar afgelopen maand hoorde en zag ik hoe Zanzibari Ibrahim, een van de mannen met wie ik de meeste tijd doorbracht en die ik zeer respecteer, druk bezig was zijn migratie naar Denemarken te plannen. Ik wist wel dat dit eraan zat te komen, maar altijd dacht ik dat dit slechts de wens van zijn Deense vrouw was, die hem aan het pushen was bij haar te komen wonen, eigenlijk tegen zijn wil in. Maar niet heus. Hij is niet achterlijk, maar maakt zo de laatste stap naar onafhankelijkheid.
Zijn Marie
Ibrahim is nu 34 jaar oud en al jaren samen met zijn Deense Marie. Ze leerden elkaar kennen toen zij voor een stage naar Zanzibar kwam, nu zo’n vijf jaar geleden. Sindsdien reizen ze wat af: zij komt tweemaal per jaar voor periodes van minimaal een maand naar Zanzibar, hij gaat sowieso eens per jaar voor drie maanden naar Europa, waar hij de meeste tijd bij haar doorbrengt. Niet dat ik denk dat hij werkelijk meent dat zij de one and only voor hem is, daar kijkt hij te benauwd voor.
Maar zij is degene die hem officiëel ‘uitnodigt’ om naar Europa te kunnen komen, om een Schengen visum te kunnen bemachtigen. Dit is één van de vele regeltjes van de procedure. Ook moet een Zanzibari een vast en goed inkomen hebben, een bankrekening, en wat al niet meer. Tevens moet de Europeaan die uitnodigt aan dergelijke eisen voldoen wil de visumaanvraag goedgekeurd worden. Een screening die dan volgt, duurt vaak lang en levert stress op. Onder andere omdat een ticket al gekocht moet worden voordat een visumaanvraag al dan niet goedgekeurd is, maar ook omdat een afwijzing negatieve gevolgen voor de toekomst met zich meebrengt.
Fort Europa
Dankzij de steeds strenger wordende Europese regels omtrent immigratie, het ontstaan van ‘Fort Europa’, wordt velen de mogelijkheid om vrij te reizen ontnomen. Europeanen als jij en ik trekken zonder problemen de wereld over, zonder te beseffen wat een privilege dat eigenlijk is. Iets dat als volstrekt normaal wordt gezien is dus niet voor iedereen weggelegd, wel iets om eens bij stil te staan.
Al met al is het een heel gedoe voor een Zanzibari om onafhankelijk en internationaal te kunnen reizen. Erg handig is het dus een Europese partner te hebben die je telkens weer uitnodigt, dat ziet er immers betrouwbaar uit. Nog handiger is het om er een te trouwen, dat oogt natuurlijk nóg betrouwbaarder.
Vrij reizen
Zanzibari mannen hebben zo een manier gevonden om ook van dit privilege te kunnen genieten. Zij trouwen een Westerse vrouw en kunnen na een bepaalde tijd, vaak rond de vijf jaar voor Europese landen, een soort van verblijfsvergunning (geen paspoort!) krijgen om vrij in en uit te reizen. Als Ibrahim nu naar Noorwegen verhuist, krijgt hij zijn vergunning, en is hij zo vrij als een vogel. Heel Europa ligt voor hem open. Niet dat hij daar wil wonen! Hij heeft zijn land, huizen, hotel, en niet te vergeten zijn familie en vrienden in Zanzibar. Nee, wonen in Europa, daar zit hij echt niet op te wachten. In de kou, tussen al die gehaaste mensen, en zonder offciële diploma’s komt hij ook nog eens niet heel ver.
Ibrahim gaat voor zijn vrijheid. Velen gingen hem al voor, en nog veel meer zullen hem volgen.
