Noem een populaire tv-held die koning is van de jungle, en beschermer van de apen. Tarzan zeg je? Nee, niet in de Republiek Congo. Congo heeft zijn eigen held. Congo heeft Super Kodo!
Enkele jaren geleden was Kodo nog een gewone jongen uit een piepklein dorpje in het zuiden van Congo. Tot hij op een dag, terwijl hij door zijn geliefde bossen struint, opeens oog in oog staat met een mysterieuze zeemeermin. De nimf prijst zijn liefde voor de natuur, kijkt hem diep in de ogen, en schenkt hem magische krachten. Vanaf nu kan Kodo vliegen, zichzelf laten verdwijnen en is hij in staat om met een magische lichtflits zelfs de meest doorgewinterde stropers en jagers te veranderen in dierenvrienden en natuurbeschermers. Een superheldenstatus vraagt om een superheldenoutfit dus Super Kodo krijgt een gouden kostuum, compleet met cape en embleem.
Super Kodo is het geesteskind van Fernando Turmo, de communicatie en media coördinator van het Jane Goodall Instituut's Tchimpounga Chimpanzee Rehabilitation Center, het grootste chimpansee opvangcentrum in Afrika. Drie jaar geleden besloot hij een aflevering op te nemen met een groepje kinderen uit het naburige dorp. Dit met als doel het te gebruiken bij educatieve projecten op scholen. Fernando wil kinderen bereiken door middel van kinderen. Op deze manier leren ze spelenderwijs, van hun leeftijdsgenootjes, over de problemen in hun eigen leefomgeving en het belang van het bos. Hij maakt hierbij gebruik van Congolese cultuuraspecten zoals het geloof in nimfen en magie. Fernando hield een casting in het naburige dorpje Boueti en de jonge Carel Mousseisi viel hem meteen op."Dit was Super Kodo, zonder twijfel!"
Het bleef niet bij één aflevering. Super Kodo is een enorme hit en inmiddels zijn er al tien afleveringen uitgezonden op de Congolese televisie. De serie is het enige aanbod voor kinderen in de lokale taal Monokutuba en wordt keer op keer herhaald. Vrijwel iedereen in de omgeving, jong en oud, kent Super Kodo. En is op deze manier ook bekend met onder andere de desastreuze effecten van de bushmeat handel en de wetten en regels die gelden omtrent de jacht. In combinatie met reclameborden die in de regio geplaatst zijn over illegale jacht en handel heeft het ertoe geleid dat er sinds 2009 geen enkele chimpansee meer is geconfisqueerd in deze regio
De inmiddels vijftien-jarige Carel is uitgegroeid tot een Congolese beroemdheid en wordt aanbeden door vele schoolkinderen. Gezien zijn magische krachten wordt hij uiteraard met grote voorzichtigheid behandeld. Tijdens mijn bezoek aan Tchimpounga was ik in de gelegenheid om de charismatische superheld te ontmoeten tijdens de opnames van een nieuwe aflevering. In deze aflevering helpen Super Kodo en z'n vriendjes met de aanplant van nieuw bos om zo verbindingszones te creëren tussen de huidige leefgebieden van de wilde chimpansees. Carel, en de overige zeven jonge acteurs, werken vrijwillig mee aan de serie en hebben zichtbaar plezier in de opnames. Carel is blij dat hij zo’n belangrijke rol kan vervullen en kinderen kan leren over de natuur. In ruil voor hun medewerking betaalt Tchimpounga elk jaar de schoolspullen voor de acteurs.
Fernando wil de serie dolgraag verder uitbouwen, maar heeft helaas geen budget om dit te doen. Veel is niet nodig, iedereen werkt belangeloos mee, en met weinig middelen wordt een indrukwekkend resultaat neergezet. Een klein bedrag is nodig voor de productie zelf. Voor bijvoorbeeld kleding, versnaperingen voor de kinderen en vervoer naar diverse locaties. Met meer budget zou Fernando ten eerste zorgen voor een Franstalige versie van de serie. Hiervoor heeft hij kinderen uit de stad nodig, die goed Frans spreken, om de bestaande en toekomstige aflevering te voorzien van Franse stemmen. Op dit moment bereikt de serie de regio van Pointe Noire, en dus ongeveer de helft van de bevolking van Congo. In de Franse taal kan niet alleen het hele land bereikt worden, maar ook andere Franstalige Afrikaanse landen. Maar bovenal wil Fernando graag een meer structureel budget om de sterren van de serie te ondersteunen met onderwijs. Om verder te kunnen leren moeten de kinderen naar de stad, en dit is voor de families niet te betalen. "Na meer dan vier jaar belangeloos meewerken aan Congolese natuurbescherming is het de hoogste tijd om iets terug te kunnen doen, meer dan alleen jaarlijkse schoolboeken en pennen. Ik zou graag deze jongeren betalen door middel van een opleiding, waardoor ze een betere toekomst tegemoet gaan."
Als we aankomen in het dorp om de kinderen voor de opnames op te halen begrijp ik Fernando's wens wel. We zien het huis waar Carel met zijn vijf familieleden woont. Niet bepaald een villa met zwembad, wat je verwacht bij de status van filmster. Het is een klein houten hutje. Carel slaapt op de grond. Grond die bovendien tijdens het regenseizoen verandert in modder.
Ondertussen is aflevering elf klaar om uitgezonden te worden en zijn er nog twee in de maak. Het bos en zijn bewoners kan voorlopig dus nog op de steun van Super Kodo rekenen. Iets wat ze maar al te goed kunnen gebruiken.
Voor meer informatie: www.janegoodall.nl
