NRC-columnist Zihni Ozdil zei het treffend bij Pauw in de uitzending van 25 april: “Het feit dat een autoritair land [als Turkije] een lange arm uitsteekt vind ik niet zo verrassend, daar hoeven we niet verbaasd over te zijn. De vraag is hoe het komt dat die lange arm in Nederland met name zo gretig wordt omarmd”.
Pijnlijke kloof
Aan de reacties van Turkse Nederlanders op de arrestatie van Ebru Umar valt een pijnlijke conclusie af te lezen: de Nederlandse samenleving is niet in staat om de bestaande kloof tussen de bevolkingsgroepen te overbruggen en gedeelde normen en waarden uit te dragen. Dat is problematisch.
Toch hebben we dit deels aan ons zelf te danken. In het verleden hebben we migranten te vaak aan hun lot overgelaten. Er werd verwacht van migranten dat zij zelf een plek in de Nederlandse samenleving zouden verwerven. Pas in de jaren tachtig kwam het besef dat dit niet werkte en kwam de discussie omtrent het integratiebeleid op gang. Te laat. Daardoor leven bevolkingsgroepen ieder op hun eigen eilandje en begrijpen elkaar amper meer.
Eigen verantwoordelijkheid
Nu dreigt door de inburgeringswet van kabinet Rutte I hetzelfde te gebeuren. Dit kabinet vond dat de verantwoordelijkheid voor de inburgering primair bij de migrant zelf moest worden gelegd. Migranten krijgen drie jaar de tijd om zich onze taal, en normen en waarden eigen te maken. Daarna volgt het inburgeringsexamen. Vanuit een liberaal perspectief zou je wellicht verwachten dat – wanneer iemand zelfredzaam genoeg is om naar Nederland te komen – ook bij machte is een taalschool te vinden om de taal te leren en kennis op te doen van de Nederlandse samenleving. Helaas werkt dit in de praktijk niet zo. We hebben het de afgelopen jaren geprobeerd, maar empirisch blijkt nu dat het niet is gelukt.
Van de 53.000 migranten die in 2013, 2014 en 2015 zijn aangekomen moeten er nog 47.000 voldoen aan hun inburgeringsexamen. Hoewel migranten uit 2014 en 2015 nog enige tijd hebben om hieraan te voldoen, is de driejarige termijn voor de migranten uit 2013 bijna verstreken. Actie is nu gewenst om straks niet weer achter de feiten aan te lopen. De komst van vele nieuwe vluchtelingen maakt een goede inburgering alleen maar urgenter.
Op uitzonderingen na, wil iedere migrant zo snel mogelijk opgenomen worden in onze samenleving
We moeten niet praten over de mislukte multiculturele samenleving, maar over hoe we de integratie kunnen bevorderen. Het is te simpel om te concluderen dat migranten niet willen integreren. Op uitzonderingen na, wil iedere migrant zo snel mogelijk opgenomen worden in onze samenleving.
Als overheid heb je de verantwoordelijkheid om er alles aan doen om de migrant zich hier thuis te laten voelen. Zelfredzaamheid mag niet het vertrekpunt zijn van de inburgering. De overheid moet diegene omarmen die hier mogen blijven en kennis laten maken met misschien wel de belangrijke waarde waar onze samenleving ooit om bekend stond: tolerantie.
Correct antwoord
De inburgering moet weer praktischer worden. Het is utopisch om te denken dat je onze normen en waarden leert uit een boek, zoals nu met de huidige inburgering wel de insteek is. Door correct antwoord te geven op de vraag in het inburgeringsexamen wat je moet doen, wanneer je buurvrouw een kopje koffie met je wil drinken, maar je hier eigenlijk geen zin in hebt, maak je migranten niet bekend met onze samenleving. Theorie is belangrijk, maar je hebt er niet veel aan zonder de praktijk.
Theorie is belangrijk, maar je hebt er niet veel aan zonder de praktijk
Stuur migranten de straat op in de Joodse buurt in Amsterdam om ze stil te laten staan bij de Holocaust en inzicht te geven waarom antisemitisme zo een gevoelig onderwerp is in Nederland. Neem ze mee naar de jaarlijkse Gay Pride om hen te laten aanschouwen dat ieder kan zijn wie hij wil in ons land. Op deze manier creëer je vanaf het begin gedeelde normen en waarden die we goed kunnen gebruiken in onze zoektocht naar een samenleving waarin we de bestaande kloven willen overbruggen.
