HIV-activiste Barbara Kemigisa (26) is HIV positief en bestrijdt het stigma van HIV in Uganda. Ze zingt, preekt en schitterde in de realityserie Imagine Africa die in 38 Afrikaanse landen op televisie werd uitgezonden. “Met twintig prachtige vrouwen geef ik het stigma een stoot.”
Op de vloer van Barbara’s huurwoning van negen vierkante meter draait haar driejarige dochtertje Kourtney een plastic injectiespuit in het rond waar ze net haar medicijn uit heeft gezogen. Buiten is het pikdonker, binnen schijnt één peertje een fel licht op de roze beschilderde muren. Barbara zit op haar knieën op een rood kleed en kijkt naar haar dochter. “Mijn deelname aan Imagine Africa zorgde voor veel opschudding thuis. Het programma gaat over jongeren die leven met HIV en moest er voor zorgen dat mensen zich in ons zouden kunnen inleven. Mijn vader schaamt zich zo dat ik voor de ziekte uitkom, dat hij sindsdien ontkent dat ik zijn dochter ben. Hij zette mij meteen zijn huis uit. Kourtney was er net en om haar in leven te houden heb ik haar borstvoeding geven. Dat deed me nog het meeste pijn. Dat ik haar niet tegen de ziekte heb kunnen beschermen. Tegen het stigma kan ik nog wel wat doen.”
Ze frunnikt aan de kroesstaartjes van Kourtney terwijl ze verder vertelt. “Veel vriendinnen hebben zelfmoord gepleegd doordat ze de afkeuring van anderen niet aan konden. Met HIV is best te leven, want het kan wel veertig jaar duren voordat het je doodt. Het stigma is de echte killer, die moordt binnen tien minuten. Onze familie zet ons op straat, onze bazen ontslaan ons. Niemand wil omgaan met iemand met HIV.”
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”17718″,”attributes”:{“style”:”margin: 5px; width: 284px; height: 407px; float: left;”,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]Barbara haalt een artikelen van de muur die met een spijker was opgehangen. Imagine Africa heeft haar in de publiciteit gebracht. Het stuk begint met een persoonlijk verhaal. Twee van haar ooms misbruikten haar, lees ik. Om de beurt namen ze haar mee naar een verlaten huisje en gaven haar snoep zodat ze niets zou zeggen. Op haar elfde had Barbara al meerdere vriendjes doordat ze verslaafd was geraakt aan deze vorm van liefde. Jarenlang heeft ze zo geleefd. Ze denkt dat ze toen HIV heeft gekregen. De vader van Kourtney is niet geïnfecteerd, hij was de enige man waar Barbara mee is geweest sinds ze een born again Christian is.
“Ik kan alleen preken om verantwoordelijk met de ziekte om te gaan doordat ik in mijn nieuwe leven niemand heb besmet,” verduidelijkt ze. “Op dit moment voer ik mijn Be a Hero-campagne waarin ik jongeren oproep om zich te laten testen. Ik spreek ze aan in de sloppenwijken omdat daar alle ellende begint. Ik doe dat samen met jongerengroep One Heart Family die in de slums wonen. Zij kennen de wijken het beste en het is een hechte groep die voor elkaar door het vuur gaat. Ze voelen zich betrokken bij mijn campagnes. Op de lange termijn zijn zij mijn beste partners. NGO’s komen en gaan.”
Een lage beat dreunt de ruimte in gevolgd door een donkere mannenstem die ritmisch uit de maat rapt. Kourtney duwt zichzelf op haar benen en begint haar heupen te wiegen. De buren moeten de radio hebben aangezet. Barbara lacht. “Voor haar moet ik eigenlijk zoeken naar een baan”, glimlacht ze. “Ik ben zo druk dat ik er nog geen enkele heb weten vol te houden. Ik voel me verantwoordelijk voor mijn campagnes. Daarom sprak ik vorig jaar ook op het Africa Youth Forum en nam ik twee nummers op om ook via de radio mensen te bereiken. Vorig jaar kreeg ik de Young Achievers Award voor mijn inzet, daar ben ik heel trots op. Het is een hele prestigieuze prijs in Uganda voor jongeren die zich inzetten voor een betere wereld. Ik merk dat ik mensen bereik en dat maakt me blij. Dat motiveert me om door te gaan. Na mijn campagne op Worldaidsday ga ik grote fondsen werven voor een missverkiezing voor vrouwen met HIV. Met twintig prachtige vrouwen die ieder een eigen talent tonen, krijgt het stigma pas echt een harde stoot.” Ze tilt Kourtney op haar schoot en zegt tegen haar dochter: “Dan laten we de mensen zien dat wij echt wel wat kunnen.”
Nog meer Barbara’s?
Barbara Kemigisa is een van de 34 miljoen mensen in de wereld met HIV. Bijna zeventig procent van dat aantal woont net als Barbara in sub-Sahara Afrika. Vergeleken met 2001 is het aantal mensen met HIV wereldwijd gegroeid met 20 procent ten opzichte van eind 2011. In de hele wereld hebben 3,4 miljoen kinderen HIV, waarvan er 3,2 miljoen in sub-Sahara Afrika wonen, waaronder Kourtney. (UNAIDS 2012)
Foto’s: Judith Leussink
