Meer kansen voor meer mensen op een eerlijke en duurzame manier, daar gaat ontwikkelingssamenwerking voor mij over. In het licht van de discussie rondom het openbreken van de 0,7% voor ontwikkelingssamenwerking, wil ik graag een pleidooi houden voor meer nadruk op waardecreatie in de relaties met ontwikkelingslanden. Niet omdat ik econoom ben of een investeerder, verre van dat zelfs, maar omdat voor mij de waarde van de investering in sociale verandering als een paal boven water staat. Ook in landen die in een andere ontwikkelingsfase verkeren, omdat daar op termijn de economische groei juist vandaan gaat komen die ook onze handelsstromen gaat bevorderen.
Hier mijn gedachtenlijn: in de duurzaamheidssector is het concept ontwikkeld van de “Green Deal”. Om investeringen in verduurzaming mogelijk te maken, is het essentieel dat investeerders en financiers anders gaan kijken naar de opbrengsten van hun investeringen. De initiële investeringskosten, van bijvoorbeeld een windmolenpark zijn hoog, maar als je de opbrengsten van deze investering over een langere periode, zeg 20 jaar, uitspreidt, dan verdient de investering zich ruimschoots terug. De oproep aan de investeerder is om meer te kijken naar de waarde die wordt gecreëerd, en minder naar de direkte investeringskosten die worden gemaakt. Een verschuiving van de korte naar de langere termijn dus.
Als we deze parallel doortrekken naar de maatschappelijke sector, zouden soortgelijke concepten van toepassing kunnen zijn, dan gericht op een “Social Deal”. Als je bijvoorbeeld door te investeren in een project dat moeilijk bemiddelbare mensen opleidt, ervoor zorgt dat deze mensen een plek vinden op de lokale arbeidsmarkt, dan dragen zij bij aan het verhogen van het economische rendament van een lokale economie. Eigenlijk zou het logisch zijn dat een ontwikkelingssamenwerkingsclub haar initiële investeringskosten, in dit geval het scholingsproject, terug zou verdienen op het moment dat die mensen aan het werk gaan. Als werknemers zijn mensen productief voor het bedrijf (winst) en voor de overheid (belastingen). Op elke werknemer die een bedrijf in dienst neemt, zou je bijvoorbeeld een bepaald percentage premie op de investering in het voorbereidende traject terug kunnen laten betalen door het bedrijf en de overheid en misschien zelfs door de werknemer zelf! Voor elke deelnemer aan het scholingsproject die een baan krijgt, verdient de OS club dan een deel van haar voorinvestering terug. Dit is meteen een stimulans om die resultaten dan ook te boeken.
Net als bij de Green Deals vereist dit een verschuiving in perspectief van de korte termijn projectkosten naar de middellange termijn (kosten en baten van geleverde geschoolde potentiele werknemers) en naar de lange termijn (maatschappelijk voordeel van geschoolde werknemers). Op deze manier beredeneerd komen verschillende spelers die een rol te spelen hebben in de gewenste sociale verandering op lange termijn (toename geschoolde werknemers) ook werkelijk bij elkaar in het krijt te staan en kunnen de zij hun investering terugverdienen.
Dit is precies de tak van sport waar de social impact investors zich mee bezig houden. Is het niet eens tijd voor de ontwikkelingssamenwerkingssector om krachten te bundelen met deze experts en op een inventieve manier te kijken naar de mogelijkheden die hier liggen? Een ‘Social Deal’ als tegenhanger van de ‘Green Deal’? Voor mij betekent zo’n ‘Social Deal’ dat je waardecreatie mogelijk maakt op een manier die aansluit bij de belangen van verschillende spelers. Want de waarde van sociale ontwikkeling hier en daar is er zeker. Die waarde moet de ontwikkelingssector niet laten afmeten door de hoogte van een percentage, maar door actief inventieve vormen van financiering in te gaan zetten die de waarde van sociale ontwikkeling inzichtelijk, concreet en makkelijker financierbaar maken.
